رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
رشته تحصیلی زیستشناسی سلولی مولکولی ، یکی از رشتههای آزمایشگاهی زیرمجموعهی وزارت علوم است که هرساله متقاضیان زیادی داشته و دانشجویان بسیاری را به خود جذب می کند. اما معمولا اکثر افراد شناخت زیادی از این رشته نداشته و تا زمانی که مشغول به تحصیل آن نشدهاند ، از کم و کیف این رشته کاربردی بی خبرهستند.
امروز در این مقاله از ویستاژن ، ما قصد داریم تا تمام جزئیات رشتهی زیستشناسی سلولی مولکولی را با شما درمیان بگذاریم تا با آگاهی و علم به آن ، قدم به تحصیل در این رشته بگذارید. در ادامه با ما همراه باشید .
جایگاه رشتهی زیستشناسی سلولی ومولکولی در کشورهای جهان
علم زیستشناسی سلولی مولکولی ، همانطور که از نامش هم پیداست یک علم پایه ی بسیار جذاب است . بدیهی ست که هر کشوری که در پیشرفت علوم پایه پیشرفت کند ، می تواند به تمامی سطوح علمی کشورش را رشد دهد. رشتههای علوم پایه ، کاربرد بسیار زیادی در امور مختلف دارند .
· دنیای سلولها
· شناسایی ژنوم و درمان بسیاری از بیماری های ژنتیکی و وراثتی و همینطور پیشگیری از آنها
· تعیین سلامت و مشاهده کاریوتیپ جنین
· درمان ناباروری
· مباحث بیوانفورماتیک
· شناسایی میکرواورگانسمها و تهییه واکسن علیه بیماریهای مختلف
· مقابله با جنگهای بیولوژیک
اینها تنها بخشی از زمینههای مختلف این رشته هستند . احتمالا با خواندن این موضوعات ، تاحد زیادی متوجه اهمییت این رشته در حیات کرهی زمین و انسانها شده باشید.
بخاطر همین اهمیت، این رشته در کشورهای مختلف دنیا جزء مهمترین رشتههای تحصیلی به شمار می رود و هر کشوری ، بودجهای را به توسعهی تحقیقات و پژوهشهای این زمینه اختصاص می دهد. دانشگاههای مطرح زیستشناسی دنیا مثل هاروارد – استنفورد – ییل – رونوک – براوون – واشنگتون – تهران – ماساچوست و … همواره تحقیقات گسترده ای بر روی موضوعات این رشته دارند و به نتایج درخشانی هم دست یافتهاند .
مباحث و واحدهای تحصیلی این رشته و رفرنسهای آن ، در تمام دنیا یکسان است و تمام دانشجویان دنیا ، تحت آموزش همین مباحث هستند. در همهجای دنیا ، زیستشناسان و پژوهشگران براساس نیازها ، فرضیههایی طراحی و آزمایشاتی را اجرا می کنند تا به هدف خاصی رسیده و مشکل مورد نظر را برطرف کنند. از مهمترین و زیباترین دستاوردهای این رشتهی جذاب و کاربردی ، پیشرفت های وسیعی در دنیای ژنتیک و ناباروری است که مشکلات لاعلاج بسیاری از زوجها را مرتفع کرده است.
ما در کشورمان مفتخر به وجود پژوهشگاههای بزرگی همچون انستیتو پاستور ، پژوهشگاه رویان و … هستیم که اکتشافات و اختراعات بسیاری در زمینههای درمانی و پژوهشی را به نام کشورمان ایران ثبت کرده اند.
گرایشات مختلف رشته زیستشناسی سلولی مولکولی
· گرایش ژنتیک
· گرایش میکروبیولوژی
· گرایش بیوشیمی
· گرایش بیوفیزیک
· گرایش زیستفناوری میکروبی
· گرایش زیستفناوری دریا
ویژگی های رشته زیست شناسی سلولی مولکولی
همهی ما ، در هر رشته و مقطع تحصیلیای که باشیم ، قطعا میدانیم که کوچکترین اجزای سازندهی بدن هرموجود زندهای سلول ها هستند. سلول ها با مکانیسمهای مختلفشان باعث تداوم حیات ، ایجاد تحرکات ، تنفس ، تغذیه و بسیاری دیگر از اعمال ضروری یک موجود می شوند .
طبیعی ست که گذر از این دنیای ریز سلولی قبل از هرچیزی نیازمند علاقه به کارهای آزمایشگاهی ، علوم بیوشیمی و زیستی و همچنین حوصلهی بسیار است. بنابراین برای موفقیت در این مسیر بهتر است که اول از همه با ویژگی ها ، شرایط ، واحد ها ، آینده شغلی و … آشنا شویم.
واحدهای درسی در مقاطع مختلف کارشناسی ، ارشد ، دکتری
کارشناسی : شما برای فارقالتحصیلی در این رشته در مقطع کارشناسی ، نیاز است که جدای دروس معارف ، دروس تخصصی و اختیاری زیر را با موفقیت پشت سر بگذارید. این واحد ها ،در ادامهی مطلب ، واحدهای تخصصی الزامی این رشته بصورت یک جدول منظم برای شما عزیزان گردآوری شده اند :
نام دروس |
واحد عملی / نظری |
نام دروس |
واحد عملی / نظری |
آمار زیستی |
0-2 |
بافت شناسی جانوری |
0-3 |
کارگاه آمارزیستی |
1-0 |
آزمایشگاه بافت شناسی جانوری |
1-0 |
بیوشیمی ساختار |
0-3 |
مبانی مهندسی ژنتیک |
0-2 |
آزمایشگاه بیوشیمی ساختار |
1-0 |
مبانی بیوانفورماتیک |
0-2 |
بیوشیمی متابولیسم |
0-3 |
متون تخصصی زیست شناسی سلولی مولکولی |
0-2 |
آزمایشگاه بیوشیمی متابولیسم |
1-0 |
زیست پرتوی |
0-3 |
مبانی جانورشناسی |
0-3 |
مبانی بوم شناسی |
0-3 |
آزمایشگاه مبانی جانورشناسی |
1-0 |
بیوفیزیک |
0-3 |
مبانی گیاه شناسی |
0-3 |
بیوشیمی فیزیک |
0-3 |
آزمایشگاه مبانی گیاه شناسی |
1-0 |
زیست سلولی مولکولی 1 |
0-3 |
زیست میکروبی |
0-3 |
آزمایشگاه زیست سلولی مولکولی 1 |
1-0 |
آزمایشگاه زیست میکروبی |
1-0 |
زیست سلولی مولکولی 2 |
0-3 |
ایمنی شناسی |
0-2 |
زیست سلولی مولکولی 3 |
0-3 |
آزمایشگاه ژنتیک پایه |
1-0 |
مبانی زیست شناسی تکوین |
0-3 |
ژنتیک مولکولی |
0-3 |
تکامل موجودات زنده |
0-3 |
آزمایشگاه ژنتیک مولکولی |
1-0 |
مباحثی در ژنتیک |
0-2 |
مبانی فیزیولوژی جانوری |
0-3 |
مبانی فیزیولوژی گیاهی |
0-2 |
آزمایشگاه فیزیولوژی جانوری |
1-0 |
آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی |
1-0 |
دروس اختیاری هم دروسی مانند زیستشناسی سلولهای بنیادی – ویروسشناسی – بیوشیمی ویتامین وهورمون – مبانی زیستفناوری – کارآفرینی و … هستند که به دستور دانشگاه تعداد واحد مشخصی از آنها تعیین شده و دانشجو به انتخاب خود ، این تعداد واحد را از بین این دروس برمی گزیند.
کارشناسی ارشد : شما با فارقالتحصیلی در مقطع کارشناسی ، می توانید در مقطع ارشد هم این رشته را ادامه دهید . بنابراین با کسب نمرهی قبولی در کنکور ارشد و آغاز تحصیل در این رشته ، باید دروس تخصصی زیر را بگذرانید :
نام دروس اختیاری |
واحد |
نام دروس اصلی |
واحد |
کشت سلول و بافت (نظری و عملی ) |
2 |
زیست شناسی سلولی پیشرفته |
2 |
میکروسکوپی الکترونی ( نظری و عملی) |
2 |
ساختار DNA و همانندسازی |
2 |
مهندسی ژنتیک |
2 |
رونویسی و ترجمه |
2 |
روشهای بیوشیمی و بیوفیزیک ( نظری و عملی ) |
2 |
تنظیم بیان ژنها |
2 |
ژنتیک پروکاریوتها |
2 |
بیوفیزیک سلولی |
2 |
مکانیسم سلولی و مولکولی سرطان |
2 |
ایمنی شناسی |
2 |
آنزیمولوژی |
2 |
|
|
زیستشناسی سلولیمولکولی عملی |
2 |
|
|
زیست شناسی مولکولی و تکامل |
2 |
|
|
بیوتکنولوژی |
2 |
|
همچنین شما عزیزان اگر در مقطع کارشناسی خود ، در رشته ی زیست شناسی سلولی مو لکولی تحصیل کرده اید ، در مقطع کارشناسی ارشد میتوانید گرایش های زیر را ( مطابق با دفترچهی کنکور ارشد وزارت بهداشت سال 98 ) انتخاب کنید :
انگل شناسی |
اکولوژی انسانی |
ایمنی شناسی |
بیوشیمی بالینی |
خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون (هماتولوژی) |
حشرهشناسی پزشی و مبارزه با ناقلین |
فیزیولوژی |
رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی |
سم شناسی |
زیست فناوری پزشکی |
قارچ شناسی پزشکی |
ژنتیک انسانی |
میکروب شناسی |
علوم تغذیه |
نانوتکنولوژی پزشکی |
کنترل مواد خوراکی و آشامیدنی |
ویروس شناسی |
علوم بهداشتی در تغذیه |
ترکیبات طبیعی و دارویی دریایی |
سم شناسی محیط |
علوم تشریح |
بهداشت محیط |
دکتری : در بسیاری از رشتههای تحصیلی ، مثل رشتهی زیستشناسی سلولی مولکولی ، هرچه مقاطع تحصیلی مختلف را پشتسر بگذارید ، مهارت شما بیشتر شده و مبحث مورد نظر ، جذابیت بیشتری برای شما پیدا خواهدکرد. با ادامهی تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری ، میتوانید واحدهای جذابی مثل واحدهای زیر را مطالعه کنید و دانشتان در این رشته را بیش از پیش ، افزایش دهید :
نام دروس اختیاری |
واحد |
نام دروس اصلی |
واحد |
فرایندهای سلولیومولکولی در یوکاریوتها |
3 |
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک گیاهی |
2 |
ژنومیکس و پروتئومیکس |
3 |
زیست فناوری مولکولی |
2 |
روشهای تعیین ساختار ماکرومولکولها |
2 |
گیرندههای درونسلولی در تکثیر و تمایز |
2 |
زیستشناسی RNA |
2 |
تنظیم اپیژنتیکی تکوین |
2 |
زیستشناسی سامانه ها |
2 |
فاکتورهای رونویسی انکوژنیک |
2 |
زیستشناسی و ژنتیک سلولهای بنیادی |
2 |
ریز زیست فناوری |
2 |
مباحث جدید در زیستشناسی سلولیمولکولی |
2 |
بیوانفورماتیک پیشرفته |
2 |
اپی ژنتیک در زیست شناسی و پزشکی |
2 |
سمینار |
2 |
مشاغل آیندهی رشتهی زیستشناسی سلولی مولکولی
شما پس از فارقالتحصیلشدن در مقاطع مختلف زیستشناسی سلولیومولکولی ، می توانید در جاهای مختلفی مثل آزمایشگاهها ، دانشگاهها ،مراکز آموزشی ، پژوهشگاههای مختلف ، آزمایشگاههای مستقل ، بیمارستانها ، شرکتهای دانشبنیان و … مشغول به کار شوید. به طور کلی ، هر فردی که وارد رشتههای علوم پایه می شود ، می تواند در هریک از مقاطع تحصیلی کارشناسی ، ارشد و دکتری به کسب درآمد متناسب با بارعلمی و استعدادهایش بپردازد.
اما میزان درآمد افراد از این رشته در کشورهای مختلف ، بسته به بودجهای که آن کشور برای تحقیقاتش در نظر می گیرد ، متفاوت است. مثلا در اروپا میانگین کسب درآمد افراد حدودا 36000 یورو درسال می باشد. یا مثلا در کانادا این مبلغ به 52000 دلار کانادا می رسد.
در آمریکا ، افراد مبتدی حقوقی معادل 40 هزار دلار و افراد مجرب حقوقی معادل 113هزار دلار در ماه خواهند داشت. طبیعی ست که میزان درآمد افراد براساس هوش و استعداد و مهارتشان ، متفاوت خواهد بود اما نکتهی جالب توجه این است که باوجود همهی سختی های این رشته ، دانشجویان آن مسیر شیرینی را برای تحصیل مینمایند و از رشته تحصیلشان لذت می برند. ( به شرط آنکه با علاقه وارد این رشته شده باشند ). همین علاقه ، سبب شکوفایی استعدادها و به دنبال آن ، افزایش کسب درآمد افراد می شود.
در کشورمان ایران هم همینطور است. باهمهی مشکلاتی که بر وضعیت اقتصادی افراد حاکم است ، اگر علاقه به رشتهی تحصیلتان داشته باشید ، می توانید از آن رشته کسب درآمد کنید. فقط استعدادهایتان را رشد دهید. خصوصا اینکه این رشته ، تقریبا یک رشتهایست که تازه کشف شده و جای پیشرفت زیادی دارد. به همین خاطر میتوان با آیندهی شغلیاش امیدوار بود.
بخش عمدهی کسب درآمد از رشتههای علوم پایه ، از طریق پژوهش ، تدریس و کارآفرینیست که هریک زمینههای گستردهای دارد. اما شرط موفقیت و درآمد خوب از این رشته 4 چیز است : پشتکار – علاقه – مهارت – صبوری. بنابراین اگر این فاکتورها را ندارید ، مسیر زندگیتان را تغییر دهید. با وجود این فاکتورها و نشاندادن استعدادهایتان ، می توانید در مراکز مختلفی مشغول به کار شوید. مراکزی مثل :
· پژوهشگاه های مختلف ژنتیکی و بیولوژیکی ؛ مثل رویان ، ژنیران ، انستیتو پاستور ، مرکز تحقیقات بینالمللی ژنتیکی ایران ، مراکر نحقیقات دانشگاهی ، مرکز تحقیقات بیوشیمی و … .
· مراکز درمان ناباروری مثل رویان ، ابن سینا ، ولیعصر ، بیمارستانهای امام خمینی (ره) – میرزاکوچکخان – طالقانی و … واقع در تهران و دیگر شهرهای کشور.
· تاسیس شرکتهای خصوصی تولدکننده لوزام و کیت های آزمایشگاهی
· تاسیس شرکت دانشبنیان
· تدریس در مراکز آموزشی مربوطه و دانشگاهها
· اشتغال در آزمایشگاههای مختلف ژنتیکی در سرتاسر کشور و بیمارستانها
· و …
اکثر کارفرمایان این رشته سعی می کنند تا افراد علاقهمند ، تیزبین و جزئی نگر ، با مهارت و با دقت را در این حوزه استخدام کنند. بنابراین همواره با افزایش اگاهی و دانش خود ، سعی در ارتقای سطح آگاهیتان داشته باشید و تلاشتان را دوچندان کنید. فراموش نکنید که باوجود 4 فاکتور پشتکار – علاقه – مهارت – صبر ، در هر زمینهای موفق خواهید شد.
گردآورنده: سرکار خانم فاطمه علیزاده ثانی
مممون،من رشته تحصیلی که دارم مزتبط با این رشته خیلی برای من مفید بود.
خوشحالیم که این مطلب مفید واقع شده برای شما
👌👌
بسیاررر جامع و مفید.ممنونم از مطلب کاملتون👌👌👌👍👍👍👍👍
👌🏻👌🏻
ممنون خوب بود
خیییلی ممنون عالی بود