نوشتهها
سایت ویستاژن در این مطلب به توضیح رشته ویروس شناسی پرداخته است.
معرفی رشته ویروس شناسی
ویروس شناسی علم مطالعه ویروس ها و عوامل شبه ویروسی است. این رشته به بررسی جنبه های مرتبط با ویروس ها می پردازد: ساختار آنها ، طبقه بندی و تکامل آنها ، راه های آلوده سازی و بهره برداری از سلول های میزبان برای تولید مثل ، تعامل ویروس ها با فیزیولوژی و ایمنی ارگانیسم میزبان ، بیماری های ناشی از آنها ، تکنیک های جداسازی و کشت آنها و استفاده از آنها در تحقیقات و درمان. ویروس شناسی زیر مجموعه ای از میکروبیولوژی است.در رشته ی ویروس شناسی پزشکی دانشجویان اطلاعات ذکر شده را بطور گسترده فرامیگیرند و مهارت های لازم برای تشخیص و درمان بیماری های ویروسی را کسب کرده و آماده ی خدمت در مراکز تحقیقاتی می شوند.این رشته در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در برخی دانشگاه ها ارائه می شود.
در ادامه اطلاعاتی در مورد تحصیل در این رشته ارائه خواهد شد.
داوطلبانی که می خواهند در آزمون کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی وزارت بهداشت شرکت نمایند باید دارای مدرک کارشناسی یکی از رشته های زیر باشند
کارشناسی میکروب شناسی
انگل شناسی پزشکی
ایمنی شناسی
بیوشیمی
زیست شناسی (کلیه گرایشها)
حشره شناسی پزشکی
علوم آزمایشگاهی
علوم آزمایشگاهی دامپزشکی
دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی
دکترای حرفه ای دامپزشکی
دکترای عمومی گروه پزشکی
دروس و ضرایب امتحانی کارشناسی ارشد ویروس شناسی
نام درس | ضریب |
ویروس شناسی پزشکی | 3 |
انگل شناسی پزشکی | 1 |
باکتری شناسی پزشکی | 1 |
زیست سلولی مولکولی | 1/5 |
ایمنی شناسی پزشکی | 2 |
زبان عمومی | 2 |
منابع آزمون کارشناسی ارشد ویروس شناسی
زبان انگلیسی
Anderson, A. Active Skills for Reading (Vols. 1-4). USA: Thompson. 2008
KIRN, e. and Hartman, P. Interaction: Reading. McGraw-Hill. 2007
Atai, M.R. Shoja, J. Kafshgarsouteh, M. and Zolghadri, M. English for the Students of Medicine. Tehran: SAMT. 2013 (1391).
Seal, B. Academic Encounters: Reading, Study Skills and Writing. Cambridge Uni. Press. 2000
Shokrpour, N. and Mehbudi, A. Improving Reading Skills. Tehran: Jangal Publications.
Markstein, L. and Hirasawa, L. Developing Reading Skills (Vol. 1-3). Cambridge UniversityPress.
باکتری شناسی
Microbiology-Walker & et al
Microbiology-Jawetz & et al
Microbiology-Murray
Zinsser Microbiology-Jokike & et al
Diagnostic Microbiology-Finegulld (Baily & scoit)
ویروس شناسی
کتاب Medical Microbiology-E.Jawetz
کتاب Medical Microbiology-Zinsser
ایمنی شناسی
ایمنولوژی-ایوان رویت
ایمنولوژی-دکتر محمد وجگانی
انگل شناسی
کتاب Markell and Voge’s 2006, Medical Parasitologyکه توسط اساتید معتبر انگلشناسی ترجمه شده است.
زیستشناسی سلولی مولکولی
آخرین ویرایشMolecular cell biology-H.Lodish
لیست واحدهای درسی
- دروس جبرانی کارشناسی ارشد ویروس شناسی
ردیف | نام درس | واحد درسی |
1 | علوم تشریحی | 3 |
2 | بیوشیمی کاربردی | 3 |
3 | فیزیولوژی عمومی | 3 |
4 | ژنتیک عمومی | 2 |
5 | حیوانات آزمایشگاهی و روشهای نگهداری آنها | 2 |
6 | روش تحقیق در علوم پزشکی | 2 |
7 | تکنولوژی اطلاع رسانی (IT) | 2 |
8 | آمار حیاتی | 3 |
– | جمع | 20 |
* گذراندن این درس به عنوان درس جبرانی برای کلیه دانشجویان الزامی است.
دانشجو موظف است با تشخیص گروه آموزشی و تایید کمیته تحصیلات تکمیلی دانشگاه تمامی یا تعدادی از دروس جبرانی جدول فوق را بگذراند.
- دروس اختصاصی اجباری کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی
ردیف | نام درس | واحد درسی |
1 | بیولوژی سلولی مولکولی یوکاریوتها و پروکاریوتها | 2 |
2 | ساختمان و فیزیولوژی میکروارگانیسم ها | 2 |
3 | ژنتیک میکروارگانیسم ها | 1 |
4 | آنتی بیوتیکها و عوامل ضد ارگانیسم ها | 1 |
5 | ارتباط میکروارگانیسم با میزبان | 1 |
6 | باکتری شناسی سیستماتیک (1) | 2 |
7 | باکتری شناسی سیستماتیک (2) | 2 |
8 | باکتری شناسی تشخیصی مولکولی | 2 |
9 | باکتری شناسی عملی | 2 |
10 | ویروس شناسی پزشکی | 4 |
11 | سمینار | 1 |
12 | کارآموزی در بیمارستان | 2 |
13 | پایان نامه | 6 |
– | جمع | 28 |
- دروس اختصاصی اختیاری کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی
ردیف | نام درس | واحد درسی |
1 | آسیب شناسی و آشنایی با تکنیک های آن | 2 |
2 | هماتولوژی | 2 |
3 | میکروسکوپ الکترونی | 1 |
4 | تک یاخته شناسی | 2 |
5 | قارچ شناسی | 2 |
6 | ایمنی شناسی با گرایش بیماریهای عفونی | 3 |
– | جمع | 12 |
ادامه تحصیل در رشته ویروس شناسی
با مدرک کارشناسی ارشد ویروس شناسی ادامه تحصیل در مقطع دکترای رشته های زیر امکان پذیر است:
ایمنی شناسی پزشکی
باکتری شناسی پزشکی
بیولوژی تولید مثل
پزشکی مولکولی
نانو فناوری پزشکی
علوم سلولی کاربردی
ویروس شناسی پزشکی
زیست فناوری پزشکی
انفورماتیک پزشکی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
سلامت در بلایا و فوریتها (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
سلامت و رفاه اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
اپیدمیولوژی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
مددکاری اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی به شرط داشتن کارشناسی مددکاری)
گفتار درمانی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد به شرط داشتن کارشناسی گفتار درمانی)
بازار کار رشته ویروس شناسی
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در عناوین و موارد زیر مشغول به کار شوند:
استاد دانشگاه
میکروبیولوژی
پژوهشگر در مراکز تحقیقاتی
سازمان های استاندارد
شرکت های دانش بنیان
کارشناس آزمایشگاه طبی
کارشناس آزمایشگاه غذا و دارو
کارشناس آزمایشگاه واکسن و سرم
مشاوره پزشکی
گردآورنده: سرکار خانم لیلا تنهایی
سایت ویستاژن در این مطلب به توضیح رشته فیزیولوژی پرداخته است.
رشته فیزیولوژی
فیزیولوژی یک مطالعه علمی در مورد عملکردها و مکانیسمهای یک سیستم زنده است. به عنوان یک زیرشاخهی زیست شناسی، فیزیولوژی روی این که چگونه ارگانیسمها، سیستمهای اندامی، اندامهای منفرد، سلولها و مولکولهای زیستی، عملکردهای های شیمیایی و فیزیکی را در یک سیستم زنده پیش میبرند، تحقیق میکند. فیزیولوژی به ما کمک میکند تا بفهمیم در یک زندگی روزانه در بدنی سالم چه اتفاقاتی رخ میدهد و زمانی که فردی مریض است چه واکنش هایی رخ داده است.
بر اساس طبقهبندی ارگانیسمها، این رشته میتواند به فیزیولوژی پزشکی، فیزیولوژی جانوری، فیزیولوژی گیاهی، فیزیولوژی سلولی و فیزیولوژی مقایسه ای تقسیم شود. برخی فیزیولوژیستها در مورد پروتئینها و سلولهای منفرد مطالعه میکنند در حالیکه برخی دیگر در مورد نحوه تعامل سلولها برای تشکیل بافتها و اندامها و سیستمهای بدن مطالعه میکنند.
عملکرد اصلی فیزیولوژی، فرایندهای بیوفیزیکی و بیوشیمیایی، کنترل فرایندهای هومئوستازی و ارتباط بین سلولهاست. وضعیت فیزیولوژیک، شرایطی ست که عملکردها طبیعی است در حالیکه وضعیت پاتوژنیک به شرایط غیرطبیعی اشاره دارد؛ همانند بیماریهای انسانی.
تاریخچه فیزیولوژی
آناتومی قابل مشاهده است، و پزشکان و دانشمندان باستان آن را از طریق برش، جراحی و مشاهده مورد مطالعه قرار می دادند. اما کشف چگونگی عملکرد بدن سخت تر است. این بدان معناست که فیزیولوژی یک علم مدرن تر است. توضیحات اولیه درباره چگونگی عملکرد اندام ها یا عملکردهای بدن انسان، غالباً بر اساس فرایندهایی که برای دانشمندان آشنا بودند ، حدس زده می شدند. به عنوان مثال، برخی فکر می کردند تشکیل جنین شبیه چگونگی تبدیل شیر به پنیر است. سایر دانشمندان اولیه جریان خون در بدن را با الگوهای آب و هوایی مقایسه می کردند. در قرن هفدهم ، میکروسکوپ ها به شناختی جدید در مورد سلول هایی که بدن انسان را تشکیل می دهند ، کمک کردند و به درک جدیدی از فیزیولوژی منجر شدند. اخیراً نیز، ابزارهایی مانند فناوری های تعیین توالی ژن و انواع جدیدی از اسکن بدن ، به فیزیولوژیست ها چشم انداز گسترده ای از بدن انسان داده اند.
فیزیولوژی انسانی
فیزیولوژی انسانی از طریق تحقیقات علمی در مورد ماهیت عملکردهای مکانیکی، فیزیکی، شیمیایی و بیوشیمیایی هورمونها،اندام ها و سلولهایی که آنها را تشکیل میدهند، به دنبال درک مکانیسمهایی است که در جهت زنده و کاربردی نگه داشتن بدن انسان کار می کنند. سطح اصلی تمرکز فیزیولوژی انسانی بر روی اندامها و سیستمهای درون سیستمی است.
دستگاه درونریز و سیستم عصبی، نقش اصلی را در دریافت و انتقال سیگنالهایی ایفا میکنند که عملکردهای جانوران را صورت میدهند. هومئوستازی جنبهی مهمی از تعاملات جانوران و گیاهان را در برمی گیرد و حول محور این موضوع که بدن انسان چگونه یک حالت پایدار را حین سازگاری با شرایط خارجی حفظ میکند میچرخد. چگونه اندامها دمای بدن شما را در محیطهای مختلف تقریبا پایدار نگه میدارند؟ چگونه بدن شما قند و دیگر مواد شیمیایی خون را حین خوردن مواد غذایی مختلف در سطح ثابت نگه می دارد؟ اینها سوالاتی است که فیزیولوژی به پاسخ دادن به آنها کمک میکند.
فیزیولوژی چه چیزهایی را درباره بدن به ما میگوید؟
پزشکان فیزیولوژی را بکار میگیرند تا اطلاعاتی را در مورد اندامهای مختلف بدن بدست آورند
سیستم قلبی عروقی
قلب و رگهای خونی
سیستم گوارشی
معده،روده ها و دیگر اندام های دخیل در هضم غذا
غدههای سازندهی هورمونها (مواد شیمیایی که عملکردهای بدن را کنترل میکنند.)
سیستم ایمنی
دفاع بدن در برابر میکروبها و بیماریها
سیستم ماهیچهای
ماهیچههایی که برای حرکت بدن بکار میروند.
سیستم عصبی
مغز،نخاع و نورونها
سیستم کلیوی
کلیهها و اندامهای دیگر که مابعات بدن را کنترل میکنند.
سیستم تولید مثلی
اندامهای جنسی زنانه و مردانه
سیستم تنفسی
شش ها و راههای هوایی
دستگاه اسکلتی
استخوانها،مفاصل،غضروفها و بافت پیوندی
بخش عمدهای از دانش فیزیولوژی انسانی توسط آزمایشات جانوری فراهم گردیده است. آناتومی،در مورد ساختارهای موجود در بدن مطالعه میکند در حالیکه فیزیولوژی مطالعه در مورد کارکرد این ساختارهاست. انواع تصویر برداری (اسکن) ها مانند استفاده از اشعه ایکس یا سونوگرافی میتواند آناتومی بدن را نشان بدهد اما پزشکان از آزمایشات دیگری همچون آزمایش ادرار،آزمایش خون و یا الکتروکاردیوگرام برای بررسی جزئیاتی در مورد فیزیولوژی بدن استفاده میکنند. با توجه به ارتباط بین شکل ظاهری و عملکرد، فیزیولوژی و آناتومی ذاتا به هم متصل بوده و بعنوان بخشی از درسهای پزشکی،بصورت به هم پیوسته مطالعه میشوند.
کارشناسی ارشد رشته فیزیولوژی
لیست رشته های کارشناسی مجاز برای ورود به کارشناسی ارشد فیزیولوژی به شرح زیر است
کارشناسی فیزیولوژی، زیست شناسی، جانور شناسی، پرستاری، فیزیوتراپی، مامایی، علوم آزمایشگاهی، علوم دارویی، فارماکولوژی، بیوشیمی، علوم تشریح، گفتاردرمانی، بینایی سنجی، شنوایی شناسی، بهداشت عمومی، بهداشت حرفه ای، هوشبری و اتاق عمل
مواد و ضرایب امتحانی برای ورود به دوره کارشناسی ارشد فیزیولوژی | |
عنوان درس | ضریب |
فیزیولوژی | 3 |
زیست شناسی جانوری | 2 |
زبان عمومی | 3 |
بیوشیمی | 1 |
نام و تعداد واحدهای درسی
دروس اختصاصی اجباری
نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد | ||
فیزیولوژی سلول | 2 | فیزیولوژی کلیه و مایعات | 2 | ||
فیزیولوژی تنفس | 2 | فیزیولوژی گوارش | 2 | ||
فیزیولوژی قلب و گردش خون | 2/5 | فیزیولوژی غدد درون ریز | 2/5 | ||
فیزیولوژی اعصاب | 3 | روشهای فیزیولوژی | 2 | ||
کارآموزی | 1 | جمع | 19 |
دروس اختصاصی اختیاری
نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
فارماکولوژی | 2 | آمار حیاتی | 2 |
بیوفیزیک | 2 | بیولوژی مولکولی | 2 |
کاربا حیوانات آزمایشگاهی | 2 | آشنایی با مفاهیم فیزیولوژی بالینی | 2 |
کارآموزی بالینی | 2 | موضوعات خاص در فیزیولوژی | 2 |
زبان تخصصی | 2 | جمع | 18 |
گذراندن 9 واحد از موارد فوق الزامی است.
دکترای تخصصی رشته فیزیولوژی
مواد و ضرایب امتحانی برای ورود به دوره دکتری تخصصی(PhD)فیزیولوژی | |
عنوان درس | ضریب |
فیزیولوژی | 4 |
فارماکولوژی | 2 |
آناتومی | 2 |
بیوشیمی | 2 |
نام و تعداد واحدهای درسی
دروس اختصاصی اجباری
کد درس | نام درس | واحد | ساعت | ||
نظری | عملی | جمع | |||
05 | مباحث جدید پیشرفته در فیزیولوژی سلول | 2 | 34 | – | 34 |
06 | مباحث جدید پیشرفته در فیزیولوژی اعصاب و حواس ویژه | 3 | 51 | – | 51 |
07 | مباحث جدید پیشرفته در فیزیولوژی قلب و گردش خون | 3 | 51 | – | 51 |
08 | مباحث جدید پیشرفته در فیزیولوژی غدد درون ریز و تولید مثل | 3 | 51 | – | 51 |
09 | مباحث جدید پیشرفته در فیزیولوژی گوارش | 2 | 34 | – | 34 |
10 | مباحث جدید پیشرفته در فیزیولوژی کلیه و آب و الکترولیتها | 2 | 34 | – | 34 |
11 | مباحث جدید پیشرفته در فیزیولوژی تنفس | 2 | 34 | – | 34 |
جمع | 17 |
دروس اختصاصی اختیاری
کد درس | نام درس | واحد | ساعت | ||
نظری | عملی | جمع | |||
12 | فیزیولوژی ورزش | 2 | 34 | – | 34 |
13 | کارگاه تحقیقاتی فیزیولوژی | 1 | 17 | – | 17 |
14 | برنامه نویسی کامپیوتری | 2 | 34 | – | 34 |
15 | بیوکنترل | 2 | 34 | – | 34 |
16 | فیزیولوژی محیط | 2 | 34 | – | 34 |
17 | فیزیولوژی رفتار و شناخت | 2 | 34 | – | 34 |
18 | نورواندوکرینولوژی | 2 | 34 | – | 34 |
19 | فیزیولوژی تغذیه و بیوانرژتیک | 2 | 34 | – | 34 |
20 | فیزیولوژی پیری(aging)و رشد(development) | 2 | 34 | – | 34 |
21 | ژنتیک در فیزیولوژی | 2 | 34 | – | 34 |
22 | کاربرد رادیوایزوتوپها در بیولوژی | 2 | 34 | – | 34 |
23 | الکترونیک کاربردی | 2 | 34 | – | 34 |
24 | میکروسکوپ الکترونی | 2 | 17 | 34 | 51 |
25 | بیومکانیک | 2 | 34 | – | 34 |
26 | الکتروفیزیولوژی | 2 | 34 | – | 34 |
27 | شناخت گیرندهها(Receptrology) | 2 | 34 | – | 34 |
28 | نوروبیولوژی | 2 | 34 | – | 34 |
29 | شیمی فیزیک | 2 | 34 | – | 34 |
30 | بیوشیمی بالینی | 2 | 17 | 34 | 51 |
31 | بیوتکنولوژی | 2 | 17 | 34 | 51 |
32 | تشریح سیستم عصبی پیشرفته | 2 | 34 | – | 34 |
33 | جنین شناسی | 2 | 34 | – | 34 |
34 | بافت شناسی | 2 | 34 | – | 34 |
35 | زیست شناسی سلولی – مولکولی | 2 | 34 | – | 34 |
36 | ریاضیات پیشرفته | 2 | 34 | – | 34 |
جمع | 49 | 816 | 102 | 884 |
دانشجو باید 6 واحد از دروس فوق را با نظر استاد راهنما و پس از تصویب شورای گروه در ارتباط با موضوع تحقیق پایان نامه بگذراند.
گردآورنده: سرکار خانم لیلا تنهایی
رشته بیوتکنولوژی
بیوتکنولوژی به مجموعه ای از فناوری ها اطلاق می شود که سامانه های زنده یا بیولوژیکی گیاه، حیوان، میکروارگانیسم یا ترکیبات مخصوص مشتق شده از این سامانه ها را به منظور تولید کالاها و خدمات صنعتی به کار می برد.
به طور کلی هر گونه دخالت هوشمندانه بشر در آفرینش به منظور بهبود و عرضه فرآورده های گوناگون با استفاده از جانداران زیست فناوری، در گروه بیوتکنولوژی جای می گیرد. بیوتکنولوژی یا زیست فناوری از ترکیب “علم بیولوژی” و “فن تکنولوژی” با رابطه های بسیار پیچیده به وجود آمده است.
بیوتکنولوژی را می توان به درختی شبیه کرد که ریشه های آن را علومی با قدمت زیاد مانند زیست شناسی مولکولی ، ژنتیک ، میکروبیولوژی ، بیوشیمی ، ایمونولوژی ، مهندسی شیمی ، مهندسی بیوشیمی ، گیاه شناسی ، جانورشناسی ، داروسازی ، کامپیوتر و غیره تشکیل می دهند.
-
انواع گرایش های بیوتکنولوژی
بیوتکنولوژی پزشکی، بیوتکنولوژی گیاهی (کشاورزی)، بیوتکنولوژی دارویی، بیوتکنولوژی میکروب، بیوتکنولوژی دریا، بیوتکنولوژی غذایی، بیوتکنولوژی صنعت و محیط زیست، بیوتکنولوژی حیوانی (دام و طیور)، بیوتکنولوژی نفت و … را می توان نام برد.
-بیوتکنولوژی گیاهی
بیوتکنولوژی گیاهی، کاربردهای حال و آینده مهندسی مواد خام حاصل از گیاهان است که شامل: عملکرد
محصولات، تغییر ترکیب محصولات (اسیدهای چرب، پلی ساکاریدها، پروتیین ها، طعم، رنگ و…)، بهبود ترکیب تغذیه ای، تبیین ژن های جدید (پروتیین ها، سیستم تثبیت نیتروژن)، بهبود قابلیت نگهداری
(انبارداری، عمر نگهداری)، کاهش مراحل فرایند، بهبود مقاومت، برطرف کردن مواد نامطلوب و … می شود.
-بیوتکنولوژی حیوانی
مطالعه در بخش بیوتکنولوژی حیوانی نیز اهدافی دارد که شامل: بالابردن میزان شیر و گوشت حیوانات،
بهبود مقاومت(بیماری)، گوشت و شیر مناسب (شیر بدون لاکتوز یا کم چربی و ترکیب پروتیین گوشت)
و … می باشد.
-بیوتکنولوژی غذایی
کاربرد بیوتکنولوژی در صنایع غذایی مشارکت بین چند رشته علمی متفاوت از قبیل: زیست شناسی
سلولی_مولکولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، بیوشیمی، مهندسی شیمی و اقتصاد به شمار می رود.
-بیوتکنولوژی میکروبی
بیوتکنولوژی میکروبی یعنی از ویژگی های انواع میکروب ها در تولید و تجزیه مواد مختلف نظیر
هورمون های انسانی استفاده می شود. این کار به روش نوترکیبی از تولید حشره کش های میکروبی،
تولید انواع ماکرو مولکول ها و استخراج کانی ها تا زدودن مواد زاید سمی در شرایط متعارف، انجام می شود. دانشجویان گرایش “بیوتکنولوژی میکروبی” در زمینه بیوتکنولوژی غذایی و دارویی ، تولید آنزیم ها، پروتئین ها، پلی ساکاریدها، قارچ ها و مخمرها اطلاعات لازم را به دست می آورند.
-بیوتکنولوژی پزشکی و دارویی
یکی از مهم ترین اهداف رشته ارشد بیوتکنولوژی پزشکی بهره گیری از روش های علمی و فنی به کمک عوامل بیولوژیک (مانند میکروارگانیسم ها، یاخته های گیاهی و جانوری و آنزیم ها و…) می باشد.
دانش آموختگان ارشد بیوتکنولوژی پزشکی به تولید کالا و خدماتی در زمینه های مختلفی چون صنایع
دانش آموختگان ارشد بیوتکنولوژی پزشکی به تولید کالا و خدماتی در زمینه های مختلفی چون صنایع
غذایی،کشاورزی، دارویی و پزشکی می پردازند.
-بیوتکنولوژی صنعت و محیط زیست
مجموعه ای از اصول علوم و فنون در زمینه های مهندسی ژنتیک، علوم سلولی مولکولی، توسعه سویه
های صنعتی، فناوری تخمیر، تولید و جداسازی و خالص سازی مواد زیستی با ارزش، اصول مهندسی در طراحی فرآیندهای زیستی و کاربرد زیست فناوری در محیط زیست ارائه می شود.
-بیوتکنولوژی دریا
یکی از حوزه های در حال رشد است که با کمک آن، از موجوداتی مانند ماهی ها، جلبک ها و یا باکتری ها به طور مستقیم و غیرمستقیم استفاده می شود. مهمترین فواید بیوتکنولوژی دریایی به شرح زیر است:
- تولید فرآورده های جدید و اصلاح شده
- فراهم آوردن تکنیک های جدید جهت ردیابی، ارزیابی، ذخیره، حفاظت و مدیریت اکوسیستم های
دریایی
- شیلات و پرورش آبزیان به صورت پایدار و مطمئن
-بیوتکنولوژی نفت
در صنعت نفت نیز از بیوتکنولوژی به ترتیب قدمت در تمیز کردن آلودگیهای نفتی، ازدیاد برداشت از
مخازن زیر زمینی هیدروکربوری، جلوگیری از خوردگی، و رسوب زدائی مواد معدنی و آلی بهره برداری شده است.
-
درس های این رشته در طول تحصیل
-دروس مشترک بین گرایشهای مختلف بیوتکنولوژی
علم روش تحقیق، مبانی منطق، منطق ریاضی، اصول مبانی مدیریت صنعتی، آشنایی با قرآن کریم،
مبانی علم و حقوق و روابط بین الملل، اصول علم اقتصاد، ریاضی عمومی، آمار و احتمالات، محاسبات
علمی عددی، شیمی عمومی، شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس،
موج و حرارت، فیزیک جدید، زیست شناسی عمومی، زیست شناسی سلولی مولکولی، زیست شناسی
مولکولی، ژنتیک عمومی، ژنتیک میکروارگانیسم ها، اصول مهندسی ژنتیک، میکروبیولوژی عمومی،
میکروبیولوژی کاربردی، بیوشیمی ساختمانی، متابولیسم، روش های بیوشیمی و دستگاهها، ایمنی شناسی، زیست شناسی پرتوی، اصول مهندسی بیوشیمی، موازنه جرم و انرژی، مکانیک سیالات، انتقال حرات، انتقال جرم، مبانی بیوتکنولوژی پزشکی، مبانی بیوتکنولوژی مولکولی، مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی، مبانی بیوتکنولوژی محیطی، مقررات زیست ایمنی.
-دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی پزشکی
ایمونوژنتیک، ایمنی شناسی سلولی – مولکولی، ژنتیک پزشکی، متابولیت های میکروبی، فاراماکوژنتیک، فرآورده های نوترکیب، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی.
-دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی محیطی و دریایی
فروشوئی میکروبی، تصفیه بیولوژیکی فاضلابها، تصفیه بیولوژیکی آلاینده های خطرناک، آلودگی دریا
و بیوتکنولوژی دریایی، پاکسازی زیستی، مدلسازی و شبیه سازی فرآیندها، معادلات دیفرانسیل، شیمی
فیزیک، میکروبیولوژی محیطی.
-دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی مولکولی
بیوفیزیک سلولی مولکولی، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی، ساختمان و عمل پروتئین ها، ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک، زیست شناسی مولکول پیشرفته، بیولوژی سلولی- مولکولی تکوینی، شیمی فیزیک.
-دروس تخصصی گرایش فرآورش زیستی
مهندسی واکنش های شیمیایی، فرآیندهای جداسازی، طراحی راکتورهای بیوشیمیایی(بیوراکتورها)،
مبانی بیوتکنولوژی تخمیر، پدیده های انتقالی در سیستم های بیوشیمی، کنترل فرآیند، طرح و اقتصاد مهندسی، معادلات دیفرانسیل، شیمی فیزیک.
-دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی
سیتوژنتیکک(لاسیک و نوین)، اصول اصلاح نباتات، اصلاح نباتات پیشرفته، کشت بافت گیاهی و
کاربردهای آن، تعیین نقشه ژنی گیاهی(کلاسیک ونوین)، ژنتیک مولکولی گیاهی، روش های نوین انتقال
ژن به گیاهان، آفات و بیماریهای گیاهی، مهندسی ژنتیک پیشرفته.
-دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی میکروبی
میکروبیولوژی محیطی، فیزیولوژی میکروارگانیسم ها، پدیده های تخمیری، پروتئین ها و پلی ساکاریدهای میکروبی، بیوتکنولوژی غذایی، بیوتکنولوژی آرکی باکتری ها، آنتی بیوتیکها، بیوتکنولوژی قارچ ها.
- نحوه پذیرش دانشجو در این رشته
رشته ی بیوتکنولوژی از بین داوطلبان رشته ریاضی فیزیک و تجربی دانشجو می پذیرد چراکه گرایش
های این رشته مربوط به علوم پزشکی و همچنین علوم مهندسی است.
نیمی از ظرفیت پذیرش این رشته به داوطلبانی اختصاص دارد که در مرحله ما قبل پایانی المپیادهای
دانش آموزی پذیرفته شده باشند و نیمی دیگر نیز از طریق کنکور سراسری وارد می شوند.
-
موقعیت شغلی رشته بیوتکنولوژی
با وجود اینکه بیوتکنولوژی رشته ای جدید و نو می باشد ممکن است تثبیت جایگاه فارغ التحصیلان این
رشته مدت زمانی به طول بیانجامد. با توجه به اهمیت و گستردگی کاربرد این رشته ، زمینه های شغلی
فراوانی برای فارغ التحصیلان دوره کارشناسی وجود دارد از جمله:
– اشتغال در واحدهای آموزشی ، به منظور تدریس و تربیت نیروهای توانمند در زمینه بیوتکنولوژی
– اشتغال در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی ، به منظور کشف ابعاد جدیدی از این رشته
– اشتغال در واحدهای صنعتی مرتبط با زیست فناوری و فرآیندهای حفظ محیط زیست
– اشتغال در زمینه دارویی و کشف و تولید انواع دارو ، واکسن ، سرم و …
– توسعه روش های درمان مبتنی بر سلول های بنیادی
– مقاوم ساختن گیاهان به بیماری ها و آفت ها از طریق روش های جدید
– تصفیه پساب ، خاک و هوای آلوده توسط روش های جدید و هم چنین حذف آلاینده از محیط زیست
– تولید پروتئین ها و محصولات میکروبی با ارزش اقتصادی بالا
و … می باشد.
گردآورنده : جناب آقای حسن مسرور
سایت ویستاژن در این مطلب به معرفی گرایش های زیست شناسی در مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت پرداخته است.
- میکروب شناسی پزشکی
میکروبیولوژی شاخه ای از علم زیست شناسی است که دربارهٔ شکل ظاهری،ترکیب، ویژگی ها
و بیماری زایی میکروارگانیسم ها یا جانداران بسیار ریز تحقیق می کند. علم میکروبیولوژی به
بررسی باکتری ها، ویروس ها و یوکاریوت هایی مانند قارچ و تک سلولی ها یا پروتوزوئرها می پردازد.
- ویروس شناسی پزشکی
ویروس شناسی علمی است که روی بیماری های ویروسی مطالعه می نماید ودرآزمایشگاه بیمارستانها کاربرد دارد . برای افرادی که علاقه به تحقیق در زمینه بیماریهای ویروسی مثل ایدز و… دارند رشته مناسبی می باشد.
- قارچ شناسی پزشکی
علم قارچ شناسی پزشکی با مطالعهٔ قارچ ها در زمینه های مختلف شامل خصوصیات ژنتیکی و زیست شیمیایی، آرایه شناسی، استفاده آن ها برای انسان برای مثال در پزشکی (مانند پنی سیلین)، خوراک و همین طور خطرهای آن ها که باعث مسمومیت می شود، سروکار دارد.
- انگل شناسی
انگل شناسی عام مطالعه انگل و میزبان و روابط بین آن ها است. انگل شناسی یکی از
شاخه های زیست شناسی به حساب می آید و علاوه بر مطالعه ارگانیسم و محیط پیرامونش، نحوه زندگی
انگل ها را به عنوان یک روش زندگی، مورد بررسی قرار می دهد.
- ایمنی شناسی
رشته ایمونولوژی به بررسی انواع واکنش ایمنی جانداران در برابر آنتی ژن های بیگانه و روند ایجاد مصونیت در برابر عوامل بیماری زا می پردازد و همچنین این علم هم به جنبه های فیزیولوژیک پاسخ دفاعی بدن به عوامل بیگانه، و هم به جنبه های پاتولوژیک سیستم ایمنی مانند بیماریهای خودایمنی، حساسیت، نقص ایمنی، واکسیناسیون و پیوند اعضاء می پردازد.
- خون شناسی
علم هماتولوژی به مطالعه سلول های خونی و انعقاد می پردازد. این علم مقدار و ساختمان و عمل سلولهای خونی، پیش سازهای سلولهای خونی را در مغز استخوان، ساختار های شیمیایی پلاسما و عمل پلاکت ها و پروتئین هایی که در سیستم انعقادی دخالت دارند را مورد بررسی قرار می دهد.
- بیوشیمی بالینی
این رشته به مطالعه فرایندهای شیمیایی در سیستمهای زنده موجودات می پردازد. بیوشیمی در مقطع کارشناسی ارشد، با ساختار و عملکرد اجزاء سلولی مثل پروتئین ها، کربوهیدارت ها، لیپیدها، اسیدهای نوکلئیک و انواع دیگر مولکولهای زیستی سر و کار دارد. هدف آن، پاسخ دادن به سؤال هایی در ارتباط با واکنشهای شیمیایی و فرآیندهای درون اندامهای موجودات زنده است .
- ژنتیک انسانی
رشته ژنتیک انسانی به دلیل اهمیت راهبردی آن، به ویژه در دهه های اخیر از رشدی حیرت انگیز برخوردار شده است. حوزه علم ژنتیک، تمام موجودات زنده است که انسان نیز یکی از آن ها به شمار می رود .
- بیوتکنولوژی پزشکی
علمی است که با استفاده از روش های علمی و فنی در تولید و یا تبدیل بعضی مواد به کمک عوامل بیولوژیک (میکروارگانیسم ها، یاخته های گیاهی و جانوری و آنزیم ها و…) برای تولید کالا و خدمات در کشاورزی، صنایع غذایی، دارویی، پزشکی و سایر صنایع می پردازد.
- فیزیولوژی
فیزیولوژی دانش عملکرد سامانه های زنده است و یکی از مهمترین شاخه های زیست شناسی (بیولوژی) است که به مطالعه اعمال حیاتی موجود زنده، اندام ها، بافت ها، سلول و عناصر آن می پردازد.
- علوم تشریحی (کالبد شناسی )
این رشته به بررسی ساختار و شیوهٔ کار بدن جانداران می پردازد. زیر شاخه های آن کالبدشناسی جانوری و کالبدشناسی گیاهی می باشد .
یک تعریف تقریباً کامل برای کالبدشناسی، شناسایی قسمت های مختلف بدن و ارتباط ساختمانی آن ها با همدیگر است.
- میکروب شناسی مواد غذایی
شامل بررسی نقش میکرو ارگانیسم ها در فساد مواد غذایی و نقش میکرو ارگانیسم ها در فرایندهای تهیه و تولید مواد غذایی می باشد. امروزه بیشترین پژوهش های میکروب شناختی غذایی جدید پیرامون نقش مثبت میکروب ها در تهیه و تولید مواد غذایی صورت می گیرد.
- اکولوژی
علم بررسی برهم کنش های میان جانداران و زیست بوم آنهاست.
بوم شناسی کهن ترین علم بشری است.در رشته بوم شناسی باید پایه قوی در علوم زیست جانوری و
زیست گیاهی داشت،چرا که طبق تعریف بالا برهم کنش میان جاندار و زیست بومش مورد اهمیت است.
- پیوست جدول مربوط به دفترچه وزارت بهداشت و درمان
رشته امتحانی | مدارک تحصیلی مورد پذیرش | دروس امتحانی و ضرایب مربوطه |
بیوشیمی بالینی | کارشناسی بیوشیمی؛ ویروس شناسی؛ ایمنی شناسی پزشکی؛
شیمی؛ علوم آزمایشگاھی؛ علوم تغذیه؛ داروسازی؛ زیست شناسی(کلیه گرایش ھا) ؛ علوم داروئی؛ علوم و صنایع غذائی؛ علوم آزمایشگاھی دامپزشکی؛ بھداشت و بازرسی گوشت؛ بھداشت مواد غذایی آزمایشگاھی دامپزشکی؛ بھداشت و بازرسی گوشت؛ بھداشت مواد غذایی |
بیوشیمی عمومی(6)
زیست شناسی سلولی_مولکولی (2) ژنتیک(0) شیمی آلی و عمومی(2) میکروب شناسی(0) زبان انگلیسی (3) |
بیوتکنولوژی پزشکی | کلیه کارشناسی ھای علوم پزشکی؛ کارشناسی زیست شناسی
(کلیه گرایشھا)؛ بیوتکنولوژی؛ مھندسی زیست فناوری کشاورزی؛ علوم آزمایشگاھی؛ علوم آزمایشگاھی دامپزشکی؛ علوم تجربی؛ دکتری عمومی پزشکی؛ داروسازی و دامپزشکی؛ کارشناسی و کارشناسی ارشد (داروسازی خارج از کشور) |
بیوشیمی عمومی (1)
زیست شناسی سلولی_مولکولی (4) ژنتیک (0) شیمی آلی و عمومی (0) میکروب شناسی(1) زبان انگلیسی(3) |
ژنتیک انسانی | کارشناسی زیست شناسی(کلیه گرایش ھا)؛ بیوتکنولوژی؛ ویروس
شناسی؛ انگل شناسی پزشکی؛ ژنتیک؛ بیوشیمی؛ ایمنی شناسی؛ میکروبشناسی؛ تغذیه؛ علوم آزمایشگاھی؛ مامایی؛دکترای عمومی گروه پزشکی*؛ دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاھی و دکترای حرفه ای دامپزشکی |
بیوشیمی عمومی (1)
زیست شناسی سلولی_مولکولی (2) ژنتیک (5) شیمی آلی و عمومی(0) میکروب شناسی(0) زبان انگلیسی (3) |
ایمنی شناسی | کارشناسی ایمنی شناسی؛ انگل شناسی پزشکی؛
باکتری شناسی؛ بیوشیمی؛ بیوتکنولوژی؛ زیست شناسی (با گرایش جانوری؛ سلولی و ملکولی؛ میکروبیولوژی؛ عمومی ویا ژنتیک)؛ میکروبیولوژی؛علوم آزمایشگاھی؛فیزیولوژی ؛ویروس شناسی |
ایمنی شناسی (6)
بیوشیمی (1) زیست شناسی سلولی_مولکولی (2) خون شناسی و بانک خون(0) میکروب شناسی (1) زبان انگلیسی (3) |
خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون (هماتولوژی) | کارشناسی علوم آزمایشگاھی؛ ایمنی شناسی؛ زیست
شناسی (کلیه گرایش ھا)؛ ویروس شناسی؛ میکروب شناسی پزشکی؛ بیوشیمی؛ ژنتیک؛ زیست پزشکی |
ایمنی شناسی (2)
بیوشیمی (1) زیست شناسی سلولی_مولکولی (1) خون شناسی و بانک خون(4) میکروب شناسی (0) زبان انگلیسی (3) |
قارچ شناسی | علوم آزمایشگاھی پزشکی؛ زیست شناسی (گرایش ھای
میکروب شناسی، سلولی مولکولی، جانوری و گیاھی)؛ میکروبیولوژی |
باکتری شناسی (1)
قارچ شناسی (4) ویروس شناسی (0) ایمنی شناسی (2) انگل شناسی (1) زیست شناسی سلولی_مولکولی (1) زبان انگلیسی (3) |
میکروب شناسی | کارشناسی میکروب شناسی؛ بیوشیمی؛ زیست شناسی
(کلیه گرایش ھا)؛ علوم آزمایشگاھی؛ ایمنی شناسی؛ ویروس شناسی؛ انگل شناسی پزشکی؛ علوم آزمایشگاھی دامپزشکی؛ دکترای عمومی گروه پزشکی*؛ دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاھی و دکترای حرفه ای دامپزشکی |
باکتری شناسی (5)
قارچ شناسی (1) ویروس شناسی(5/1) ایمنی شناسی(5/1) انگل شناسی (1) زیست شناسی سلولی-مولکولی(1) زبان انگلیسی(3) |
ویروس شناسی | کارشناسی میکروب شناسی؛ انگل شناسی پزشکی؛حشره شناسی پز شکی (بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ھا)؛زیست شناسی (کلیه گرایش ھا)؛ علوم آزمایشگاھی؛بیوشیمی؛ ایمنی شناسی؛ علوم آزمایشگاھی
دامپزشکی؛ دکترای عمومی گروه پزشکی *؛ دکترای حرفهای علوم آزمایشگاھی و دکترای حرفه ای دامپزشکی |
باکتری شناسی(۱)
قارچ شناسی (0) ویروس شناسی (3) ایمنی شناسی (2) انگل شناسی (1) زیست شناسی سلولی-مولکولی(5/1) زبان انگلیسی (3) |
انگل شناسی | کارشناسی انگل شناسی؛ حشره شناسی پزشکی(بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ھا)؛ ایمنی شناسی پزشکی؛میکروب شناسی؛ علوم آزمایشگاھی؛ زیست شناسی (با
گرایش جانوری؛ عمومی؛ سلولی و مولکولی؛ میکروبیولوژی)؛ علوم آزمایشگاھی دامپزشکی |
باکتری شناسی (1)
قارچ شناسی (1) ویروس شناسی (1) ایمنی شناسی( 5/1) انگل شناسی(5) باکتری شناسی (1) سلولی_مولکولی (1) زبان انگلیسی(3) |
فیزیولوژی | کارشناسی فیزیولوژی؛ زیست شناسی(کلیه گرایش ھا)؛ جانورشناسی؛ پرستاری؛فیزیوتراپی؛ مامایی؛ علوم آزمایشگاھی؛ علوم
دارویی؛ فارماکولوژی؛ بیوشی می؛ علوم تشریحی؛ گفتار درمانی؛ بینایی سنجی؛شنوایی شناسی؛ بھداشت عمومی؛ بھداشت حرفه ای و ھوشبری؛ تکنولوژی اتاق عمل |
فیزیولوژی(3)
بیوشیمی(1) زیست شناسی جانوری(2) زبان انگلیسی(3) |
علوم تشریحی | کارشناسی علوم تشریحی؛ بافت شناسی؛زیست شناسی (کلیه گرایش ھا)؛ فیزیوتراپی؛اعضای مصنوعی و وسایل کمکی؛ ارتوپدی فنی؛ کاردرمانی؛ گفتاردرمانی؛ تکنولوژی
پرتودرمانی؛ تکنولوژی پرتوشناسی؛ رادیولوژی؛ شنوایی شناسی؛ پرستاری؛ مامایی؛ بینایی سنجی ؛ ھوشبری؛ تکنولوژی اتاق عمل؛ علوم آزمایشگاھی، علوم تغذیه؛ بھداشت عمومی؛ فوریت ھای پزشکی؛ مھندسی پزشکی؛ باستان شناسی، تربیت بدنی و علوم ورزشی (کلیه گرایش ھا) |
تشریح عمومی(4)
بافت شناسی ( ٣( زیست شناسی سلولی( ٢( جنین شناسی (3) زبان انگلیسی (3) |
میکروب شناسی مواد غذایی | کارشناسی میکروب شناسی؛ علوم آزمایشگاھی؛ علوم آزمایشگاھی دامپزشکی؛علوم تغذیه؛ علوم و صنایع غذایی؛ بیوشیمی؛زیست شناسی(گرایش ھای میکروبیولوژی؛بیوشیمی؛ ژنتیک)؛ بھداشت و بازرسی گوشت؛بھداشت مواد غذایی؛ دکترای عمومی پزشکی؛ داروسازی؛ دامپزشکی | باکتری شناسی(3)
تغذیه عمومی(1) بیوشیمی عمومی(1) انگل شناسی(1) قارچ شناسی(1) ویروس شناسی(1) زبان انگلیسی(3) |
اکولوژی انسانی | کارشناسی در یکی از رشته ھای اکولوژی انسانی، جغرافیا (با گرایش انسانی)، بھداشت عمومی، زیست شناسی(ھمه گرایشھا)،محیط زیست، بھداشت محیط، بھداشت خانواده و جمعیت، بھداشت حرفه ای، مامایی،پرستاری؛ دکتری عمومی (پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی)، دکتری حرفه ای دامپزشکی | مبانی اکولوژی انسانی(3)
جمعیت و تنظیم خانواده(2) مقدمات آمار زیستی(2) بھداشت عمومی(1) زبان انگلیسی (3) |
منبع : سایت سنجش ( دفترچه مربوط به وزارت بهداشت)
نویسنده : جناب آقای حسن مسرور
رشته تحصیلی زیستشناسی سلولی مولکولی ، یکی از رشتههای آزمایشگاهی زیرمجموعهی وزارت علوم است که هرساله متقاضیان زیادی داشته و دانشجویان بسیاری را به خود جذب می کند. اما معمولا اکثر افراد شناخت زیادی از این رشته نداشته و تا زمانی که مشغول به تحصیل آن نشدهاند ، از کم و کیف این رشته کاربردی بی خبرهستند.
امروز در این مقاله از ویستاژن ، ما قصد داریم تا تمام جزئیات رشتهی زیستشناسی سلولی مولکولی را با شما درمیان بگذاریم تا با آگاهی و علم به آن ، قدم به تحصیل در این رشته بگذارید. در ادامه با ما همراه باشید .
جایگاه رشتهی زیستشناسی سلولی ومولکولی در کشورهای جهان
علم زیستشناسی سلولی مولکولی ، همانطور که از نامش هم پیداست یک علم پایه ی بسیار جذاب است . بدیهی ست که هر کشوری که در پیشرفت علوم پایه پیشرفت کند ، می تواند به تمامی سطوح علمی کشورش را رشد دهد. رشتههای علوم پایه ، کاربرد بسیار زیادی در امور مختلف دارند .
· دنیای سلولها
· شناسایی ژنوم و درمان بسیاری از بیماری های ژنتیکی و وراثتی و همینطور پیشگیری از آنها
· تعیین سلامت و مشاهده کاریوتیپ جنین
· درمان ناباروری
· مباحث بیوانفورماتیک
· شناسایی میکرواورگانسمها و تهییه واکسن علیه بیماریهای مختلف
· مقابله با جنگهای بیولوژیک
اینها تنها بخشی از زمینههای مختلف این رشته هستند . احتمالا با خواندن این موضوعات ، تاحد زیادی متوجه اهمییت این رشته در حیات کرهی زمین و انسانها شده باشید.
بخاطر همین اهمیت، این رشته در کشورهای مختلف دنیا جزء مهمترین رشتههای تحصیلی به شمار می رود و هر کشوری ، بودجهای را به توسعهی تحقیقات و پژوهشهای این زمینه اختصاص می دهد. دانشگاههای مطرح زیستشناسی دنیا مثل هاروارد – استنفورد – ییل – رونوک – براوون – واشنگتون – تهران – ماساچوست و … همواره تحقیقات گسترده ای بر روی موضوعات این رشته دارند و به نتایج درخشانی هم دست یافتهاند .
مباحث و واحدهای تحصیلی این رشته و رفرنسهای آن ، در تمام دنیا یکسان است و تمام دانشجویان دنیا ، تحت آموزش همین مباحث هستند. در همهجای دنیا ، زیستشناسان و پژوهشگران براساس نیازها ، فرضیههایی طراحی و آزمایشاتی را اجرا می کنند تا به هدف خاصی رسیده و مشکل مورد نظر را برطرف کنند. از مهمترین و زیباترین دستاوردهای این رشتهی جذاب و کاربردی ، پیشرفت های وسیعی در دنیای ژنتیک و ناباروری است که مشکلات لاعلاج بسیاری از زوجها را مرتفع کرده است.
ما در کشورمان مفتخر به وجود پژوهشگاههای بزرگی همچون انستیتو پاستور ، پژوهشگاه رویان و … هستیم که اکتشافات و اختراعات بسیاری در زمینههای درمانی و پژوهشی را به نام کشورمان ایران ثبت کرده اند.
گرایشات مختلف رشته زیستشناسی سلولی مولکولی
· گرایش ژنتیک
· گرایش میکروبیولوژی
· گرایش بیوشیمی
· گرایش بیوفیزیک
· گرایش زیستفناوری میکروبی
· گرایش زیستفناوری دریا
ویژگی های رشته زیست شناسی سلولی مولکولی
همهی ما ، در هر رشته و مقطع تحصیلیای که باشیم ، قطعا میدانیم که کوچکترین اجزای سازندهی بدن هرموجود زندهای سلول ها هستند. سلول ها با مکانیسمهای مختلفشان باعث تداوم حیات ، ایجاد تحرکات ، تنفس ، تغذیه و بسیاری دیگر از اعمال ضروری یک موجود می شوند .
طبیعی ست که گذر از این دنیای ریز سلولی قبل از هرچیزی نیازمند علاقه به کارهای آزمایشگاهی ، علوم بیوشیمی و زیستی و همچنین حوصلهی بسیار است. بنابراین برای موفقیت در این مسیر بهتر است که اول از همه با ویژگی ها ، شرایط ، واحد ها ، آینده شغلی و … آشنا شویم.
واحدهای درسی در مقاطع مختلف کارشناسی ، ارشد ، دکتری
کارشناسی : شما برای فارقالتحصیلی در این رشته در مقطع کارشناسی ، نیاز است که جدای دروس معارف ، دروس تخصصی و اختیاری زیر را با موفقیت پشت سر بگذارید. این واحد ها ،در ادامهی مطلب ، واحدهای تخصصی الزامی این رشته بصورت یک جدول منظم برای شما عزیزان گردآوری شده اند :
نام دروس |
واحد عملی / نظری |
نام دروس |
واحد عملی / نظری |
آمار زیستی |
0-2 |
بافت شناسی جانوری |
0-3 |
کارگاه آمارزیستی |
1-0 |
آزمایشگاه بافت شناسی جانوری |
1-0 |
بیوشیمی ساختار |
0-3 |
مبانی مهندسی ژنتیک |
0-2 |
آزمایشگاه بیوشیمی ساختار |
1-0 |
مبانی بیوانفورماتیک |
0-2 |
بیوشیمی متابولیسم |
0-3 |
متون تخصصی زیست شناسی سلولی مولکولی |
0-2 |
آزمایشگاه بیوشیمی متابولیسم |
1-0 |
زیست پرتوی |
0-3 |
مبانی جانورشناسی |
0-3 |
مبانی بوم شناسی |
0-3 |
آزمایشگاه مبانی جانورشناسی |
1-0 |
بیوفیزیک |
0-3 |
مبانی گیاه شناسی |
0-3 |
بیوشیمی فیزیک |
0-3 |
آزمایشگاه مبانی گیاه شناسی |
1-0 |
زیست سلولی مولکولی 1 |
0-3 |
زیست میکروبی |
0-3 |
آزمایشگاه زیست سلولی مولکولی 1 |
1-0 |
آزمایشگاه زیست میکروبی |
1-0 |
زیست سلولی مولکولی 2 |
0-3 |
ایمنی شناسی |
0-2 |
زیست سلولی مولکولی 3 |
0-3 |
آزمایشگاه ژنتیک پایه |
1-0 |
مبانی زیست شناسی تکوین |
0-3 |
ژنتیک مولکولی |
0-3 |
تکامل موجودات زنده |
0-3 |
آزمایشگاه ژنتیک مولکولی |
1-0 |
مباحثی در ژنتیک |
0-2 |
مبانی فیزیولوژی جانوری |
0-3 |
مبانی فیزیولوژی گیاهی |
0-2 |
آزمایشگاه فیزیولوژی جانوری |
1-0 |
آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی |
1-0 |
دروس اختیاری هم دروسی مانند زیستشناسی سلولهای بنیادی – ویروسشناسی – بیوشیمی ویتامین وهورمون – مبانی زیستفناوری – کارآفرینی و … هستند که به دستور دانشگاه تعداد واحد مشخصی از آنها تعیین شده و دانشجو به انتخاب خود ، این تعداد واحد را از بین این دروس برمی گزیند.
کارشناسی ارشد : شما با فارقالتحصیلی در مقطع کارشناسی ، می توانید در مقطع ارشد هم این رشته را ادامه دهید . بنابراین با کسب نمرهی قبولی در کنکور ارشد و آغاز تحصیل در این رشته ، باید دروس تخصصی زیر را بگذرانید :
نام دروس اختیاری |
واحد |
نام دروس اصلی |
واحد |
کشت سلول و بافت (نظری و عملی ) |
2 |
زیست شناسی سلولی پیشرفته |
2 |
میکروسکوپی الکترونی ( نظری و عملی) |
2 |
ساختار DNA و همانندسازی |
2 |
مهندسی ژنتیک |
2 |
رونویسی و ترجمه |
2 |
روشهای بیوشیمی و بیوفیزیک ( نظری و عملی ) |
2 |
تنظیم بیان ژنها |
2 |
ژنتیک پروکاریوتها |
2 |
بیوفیزیک سلولی |
2 |
مکانیسم سلولی و مولکولی سرطان |
2 |
ایمنی شناسی |
2 |
آنزیمولوژی |
2 |
|
|
زیستشناسی سلولیمولکولی عملی |
2 |
|
|
زیست شناسی مولکولی و تکامل |
2 |
|
|
بیوتکنولوژی |
2 |
|
همچنین شما عزیزان اگر در مقطع کارشناسی خود ، در رشته ی زیست شناسی سلولی مو لکولی تحصیل کرده اید ، در مقطع کارشناسی ارشد میتوانید گرایش های زیر را ( مطابق با دفترچهی کنکور ارشد وزارت بهداشت سال 98 ) انتخاب کنید :
انگل شناسی |
اکولوژی انسانی |
ایمنی شناسی |
بیوشیمی بالینی |
خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون (هماتولوژی) |
حشرهشناسی پزشی و مبارزه با ناقلین |
فیزیولوژی |
رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی |
سم شناسی |
زیست فناوری پزشکی |
قارچ شناسی پزشکی |
ژنتیک انسانی |
میکروب شناسی |
علوم تغذیه |
نانوتکنولوژی پزشکی |
کنترل مواد خوراکی و آشامیدنی |
ویروس شناسی |
علوم بهداشتی در تغذیه |
ترکیبات طبیعی و دارویی دریایی |
سم شناسی محیط |
علوم تشریح |
بهداشت محیط |
دکتری : در بسیاری از رشتههای تحصیلی ، مثل رشتهی زیستشناسی سلولی مولکولی ، هرچه مقاطع تحصیلی مختلف را پشتسر بگذارید ، مهارت شما بیشتر شده و مبحث مورد نظر ، جذابیت بیشتری برای شما پیدا خواهدکرد. با ادامهی تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری ، میتوانید واحدهای جذابی مثل واحدهای زیر را مطالعه کنید و دانشتان در این رشته را بیش از پیش ، افزایش دهید :
نام دروس اختیاری |
واحد |
نام دروس اصلی |
واحد |
فرایندهای سلولیومولکولی در یوکاریوتها |
3 |
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک گیاهی |
2 |
ژنومیکس و پروتئومیکس |
3 |
زیست فناوری مولکولی |
2 |
روشهای تعیین ساختار ماکرومولکولها |
2 |
گیرندههای درونسلولی در تکثیر و تمایز |
2 |
زیستشناسی RNA |
2 |
تنظیم اپیژنتیکی تکوین |
2 |
زیستشناسی سامانه ها |
2 |
فاکتورهای رونویسی انکوژنیک |
2 |
زیستشناسی و ژنتیک سلولهای بنیادی |
2 |
ریز زیست فناوری |
2 |
مباحث جدید در زیستشناسی سلولیمولکولی |
2 |
بیوانفورماتیک پیشرفته |
2 |
اپی ژنتیک در زیست شناسی و پزشکی |
2 |
سمینار |
2 |
مشاغل آیندهی رشتهی زیستشناسی سلولی مولکولی
شما پس از فارقالتحصیلشدن در مقاطع مختلف زیستشناسی سلولیومولکولی ، می توانید در جاهای مختلفی مثل آزمایشگاهها ، دانشگاهها ،مراکز آموزشی ، پژوهشگاههای مختلف ، آزمایشگاههای مستقل ، بیمارستانها ، شرکتهای دانشبنیان و … مشغول به کار شوید. به طور کلی ، هر فردی که وارد رشتههای علوم پایه می شود ، می تواند در هریک از مقاطع تحصیلی کارشناسی ، ارشد و دکتری به کسب درآمد متناسب با بارعلمی و استعدادهایش بپردازد.
اما میزان درآمد افراد از این رشته در کشورهای مختلف ، بسته به بودجهای که آن کشور برای تحقیقاتش در نظر می گیرد ، متفاوت است. مثلا در اروپا میانگین کسب درآمد افراد حدودا 36000 یورو درسال می باشد. یا مثلا در کانادا این مبلغ به 52000 دلار کانادا می رسد.
در آمریکا ، افراد مبتدی حقوقی معادل 40 هزار دلار و افراد مجرب حقوقی معادل 113هزار دلار در ماه خواهند داشت. طبیعی ست که میزان درآمد افراد براساس هوش و استعداد و مهارتشان ، متفاوت خواهد بود اما نکتهی جالب توجه این است که باوجود همهی سختی های این رشته ، دانشجویان آن مسیر شیرینی را برای تحصیل مینمایند و از رشته تحصیلشان لذت می برند. ( به شرط آنکه با علاقه وارد این رشته شده باشند ). همین علاقه ، سبب شکوفایی استعدادها و به دنبال آن ، افزایش کسب درآمد افراد می شود.
در کشورمان ایران هم همینطور است. باهمهی مشکلاتی که بر وضعیت اقتصادی افراد حاکم است ، اگر علاقه به رشتهی تحصیلتان داشته باشید ، می توانید از آن رشته کسب درآمد کنید. فقط استعدادهایتان را رشد دهید. خصوصا اینکه این رشته ، تقریبا یک رشتهایست که تازه کشف شده و جای پیشرفت زیادی دارد. به همین خاطر میتوان با آیندهی شغلیاش امیدوار بود.
بخش عمدهی کسب درآمد از رشتههای علوم پایه ، از طریق پژوهش ، تدریس و کارآفرینیست که هریک زمینههای گستردهای دارد. اما شرط موفقیت و درآمد خوب از این رشته 4 چیز است : پشتکار – علاقه – مهارت – صبوری. بنابراین اگر این فاکتورها را ندارید ، مسیر زندگیتان را تغییر دهید. با وجود این فاکتورها و نشاندادن استعدادهایتان ، می توانید در مراکز مختلفی مشغول به کار شوید. مراکزی مثل :
· پژوهشگاه های مختلف ژنتیکی و بیولوژیکی ؛ مثل رویان ، ژنیران ، انستیتو پاستور ، مرکز تحقیقات بینالمللی ژنتیکی ایران ، مراکر نحقیقات دانشگاهی ، مرکز تحقیقات بیوشیمی و … .
· مراکز درمان ناباروری مثل رویان ، ابن سینا ، ولیعصر ، بیمارستانهای امام خمینی (ره) – میرزاکوچکخان – طالقانی و … واقع در تهران و دیگر شهرهای کشور.
· تاسیس شرکتهای خصوصی تولدکننده لوزام و کیت های آزمایشگاهی
· تاسیس شرکت دانشبنیان
· تدریس در مراکز آموزشی مربوطه و دانشگاهها
· اشتغال در آزمایشگاههای مختلف ژنتیکی در سرتاسر کشور و بیمارستانها
· و …
اکثر کارفرمایان این رشته سعی می کنند تا افراد علاقهمند ، تیزبین و جزئی نگر ، با مهارت و با دقت را در این حوزه استخدام کنند. بنابراین همواره با افزایش اگاهی و دانش خود ، سعی در ارتقای سطح آگاهیتان داشته باشید و تلاشتان را دوچندان کنید. فراموش نکنید که باوجود 4 فاکتور پشتکار – علاقه – مهارت – صبر ، در هر زمینهای موفق خواهید شد.
گردآورنده: سرکار خانم فاطمه علیزاده ثانی
سایت ویستاژن در این مقاله به معرفی گرایش های مختلف علوم زیستی در مقطع کارشناسی پرداخته است.
علوم زیستی چیست؟
زیست شناسی یکی از علوم پایه و اساسی و بسیار جذاب است.با مطالعه در هریک از زمینه های زیست شناسی،به قدرت منشاء عالم هستی پی می ببریم و انگشت حیرت بر دندان میگزیم از این همه نظم و قدرت و هماهنگی در پدیده های جهان هستی.
علوم زیستی به تمامی رشتههای علمی از قبیل زیست شناسی، پزشکی، انسانشناسی و بومشناسی گفته میشود که با موجودات زنده، فرایندهای زیستی و روابط متقابل آنها با یکدیگر و زیست بوم آنها، سروکار دارد.
حال میخواهیم یک بررسی کلی و اجمالی روی هریک از رشته های علوم زیستی انجام دهیم
گرایش های مختلف علوم زیستی در مقطع کارشناسی دانشگاه سراسری
- زیست شناسی سلولی مولکولی (Molecular Biocell)
در زیست شناسی سلولی مولکولی،سلول به عنوان واحد بنیادی تشکیل دهنده ی حیات مورد مطالعه قرار می گیرد و نقش مهم ترین مولکول های آن یعنی DNA,RNA و پروتئین ها و روند پروتئین سازی مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد.
رشته سلولی مولکولی در حال حاضر در پنج گرایش بیوشیمی،بیوتکنولوژی،میکروبیولوژی،ژنتیک و علوم سلولی مولکولی در مقطع کارشناسی ارائه می شود.
- میکروبیولوژی(Microbiology)
علم میکروبیولوژی گرایشی از علم زیست شناسی است که وظیفه بررسی ومطالعه میکروارگانیسم ها را بر عهده دارد.
جاندارانی که در میکروبیولوژی بیشتر بررسی می شوند شامل باکتری ها(پروکاریوت ها)،ویروس ها،یوکاریوت هایی مثل تک سلولی و قارچ ها و یا پروتوزوئرها می باشد و دارای گرایش های میکروبیولوژی پزشکی، میکروبیولوژی غذایی، میکروبیولوژی صنعتی و… است.
علم میکروبیولوژی مادر علوم سلولی مولکولی است.
- زیست فناوری (Biotechnology)
به مفهوم استفاده از سیستم های زنده و جانداران برای توسعه یا تولید محصولات یا هرگونه کاربرد فناورانه که از سیستم های زیستی، جانداران و مشتقات آن ها استفاده می کند.
اساس و پایه بیوتکنولوژی جدید را می توان انتقال ژن های یک موجود به موجود دیگر و فعال ساختن آنها در موجود جدید دانست، فن آوری رو به گسترشی که امروزه به سرعت در صنایع دارویی، غذایی، پزشکی، شیمیایی و کشاورزی وارد شده است.
- زیست شناسی جانوری (Zoology)
رشته ای در زیست شناسی است که به بررسی جانوران می پردازد. در جانورشناسی،جانوران از تمام جهات مورد بررسی قرار می گیرند.از آنجا که تعداد انگشت شماری از کتابهای رشته علوم جانوری به زبان فارسی است(این درحالی است که کتاب های موردنظر قدیمی هستند و نمی توان به یاری آن ها از تحقیقات و مطالعات جدید باخبر شد)به همین دلیل دانشجوی زیست جانوری لازم با زبان انگلیسی آشنایی کامل داشته باشد.
- زیست شناسی گیاهی (Plant Biology)
این رشته صرفاً موارد مرتبط به گیاه اعم از گیاهان اولیه تا گیاهان امروزی را بررسی می کند و دارای زمینه های مختلفی مانند: گیاه شناسی، فیزیولوژی گیاهی، ریخت زایی و اندام زایی در گیاهان، بیوشیمی و جلبک شناسی است.
علوم گیاهی دارای دو بخش عمده “فیزیولوژی” و “سیستماتیک” است که بخش فیزیولوژی به شناخت زندگی گیاهان و اندامهای مختلف یک گیاه می پردازد و بخش سیستماتیک نیز درباره اسامی و طبقه بندی گیاه است.
- زیست دریا (Sea Biology)
دانشی است که به بررسی و مطالعه خواص محیط آبی، بیولوژی آبزیان و فعالیت های آبزی پروری می پردازد. این رشته برخلاف دو رشته علوم جانوری و علوم گیاهی که در آن ها بیشتر موجودات خشکی زی مورد مطالعه قرار می گرفت، این گرایش جانوران و گیاهان آبزی را بررسی و مطالعه می کند. در طول دوران کارشناسی دانشجویان زیست دریا با اساتید خود برای کسب اطلاعات عینی به مناطق آبی کشور مثل قشم و سواحل دریای خزر سفر میکنند که از جذابیت های این رشته است.
ژنتیک (Genetics)
در دانشگاه آزاد در مقطع کارشناسی رشته ژنتیک ارایه می گردد. به طور کلی علم ژنتیک درباره انتقال صفات وراثتی از والدین به فرزندان بحث می کند تا بگوید که چه مکانیزم های مولکولی،عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر می باش.
ژنتیک را میتوان به گروه های زیر تقسیم کرد که عبارتند از ژنتیک مندلی، ژنتیک جمعیت، ژنتیک مولکولی، ژنتیک بالینی، ژنتیک رفتاری، ژنتیک اصلاح دام، ژنتیک پزشکی و ژنتیک کمّی.
گردآورنده: جناب آقای حسن مسرور