رشته تحصیلی زیست‌شناسی سلولی مولکولی ، یکی از رشته‌های آزمایشگاهی زیر‌مجموعه‌ی وزارت علوم است که هرساله متقاضیان زیادی داشته و دانشجویان بسیاری را به خود جذب می کند. اما معمولا اکثر افراد شناخت زیادی از این رشته نداشته و تا زمانی که مشغول به تحصیل آن نشده‌اند ، از کم و کیف این رشته کاربردی بی خبر‌هستند.

امروز در این مقاله از ویستاژن ، ما قصد داریم تا تمام جزئیات رشته‌ی زیست‌شناسی سلولی مولکولی را با شما درمیان بگذاریم تا با آگاهی و علم به آن ،‌ قدم به تحصیل در این رشته بگذارید. در ادامه با ما همراه باشید .

جایگاه رشته‌ی زیست‌شناسی سلولی‌ و‌مولکولی در کشورهای جهان

علم زیست‌شناسی سلولی مولکولی ، همانطور که از نامش هم پیداست یک علم پایه ی بسیار جذاب است . بدیهی‌ ست که هر کشوری که در پیشرفت علوم پایه پیشرفت کند ،‌ می تواند به تمامی سطوح علمی کشورش را رشد دهد. رشته‌های علوم پایه ، کاربرد بسیار زیادی در امور مختلف دارند .

·         دنیای سلول‌ها

·         شناسایی ژنوم و درمان بسیاری از بیماری های ژنتیکی و وراثتی و همینطور پیشگیری از آنها

·         تعیین سلامت و مشاهده کاریوتیپ جنین

·         درمان ناباروری

·         مباحث بیوانفورماتیک

·         شناسایی میکرواورگانسم‌ها و تهییه واکسن علیه بیماری‌های مختلف

·         مقابله با جنگ‌های بیولوژیک

اینها تنها بخشی از زمینه‌های مختلف این رشته هستند . احتمالا با خواندن این موضوعات ، تاحد زیادی متوجه اهمییت این رشته در حیات کره‌ی زمین و انسان‌ها شده باشید.

بخاطر همین اهمیت، این رشته در کشورهای مختلف دنیا جزء مهمترین رشته‌های تحصیلی به شمار می رود و هر کشوری ، بودجه‌ای را به توسعه‌ی تحقیقات و پژوهش‌های این زمینه اختصاص می دهد. دانشگاه‌های مطرح زیست‌شناسی دنیا مثل هاروارد – استنفورد – ییل – رونوک – براوون – واشنگتون – تهران – ماساچوست  و … همواره تحقیقات گسترده ای بر روی  موضوعات این رشته دارند و به نتایج درخشانی هم دست یافته‌اند .

مباحث و واحدهای تحصیلی این رشته و رفرنس‌های آن ، در تمام دنیا یکسان است و تمام دانشجویان دنیا‌ ، تحت آموزش همین مباحث هستند. در همه‌جای دنیا ، زیست‌شناسان و پژوهشگران براساس نیازها ، فرضیه‌هایی طراحی و آزمایشاتی را اجرا می کنند تا به هدف خاصی رسیده و مشکل مورد نظر را برطرف کنند. از مهمترین و زیباترین دستاوردهای این رشته‌ی جذاب و کاربردی ، پیشرفت های وسیعی در دنیای ژنتیک و ناباروری است که مشکلات لاعلاج بسیاری از زوج‌ها را مرتفع کرده است.

ما در کشورمان مفتخر به وجود پژوهشگاه‌های بزرگی همچون انستیتو پاستور ، پژوهشگاه رویان و … هستیم که اکتشافات و اختراعات بسیاری در زمینه‌های درمانی و پژوهشی را به نام کشورمان ایران ثبت کرده اند.

گرایشات مختلف رشته زیست‌شناسی سلولی مولکولی

·         گرایش ژنتیک

·         گرایش میکروبیولوژی

·         گرایش بیوشیمی

·         گرایش بیوفیزیک

·         گرایش زیست‌فناوری میکروبی

·         گرایش زیست‌فناوری دریا

ویژگی های رشته زیست شناسی سلولی مولکولی

همه‌ی ما ، در هر رشته و مقطع تحصیلی‌ای که باشیم ، قطعا میدانیم که کوچکترین اجزای سازنده‌ی بدن هرموجود زنده‌ای سلول ها هستند. سلول ها با مکانیسم‌های مختلفشان باعث تداوم حیات ، ایجاد تحرکات ، تنفس ، تغذیه و بسیاری دیگر از اعمال ضروری یک موجود می شوند .

طبیعی ست که گذر از این دنیای ریز سلولی قبل از هرچیزی نیازمند علاقه به کارهای آزمایشگاهی ، علوم بیوشیمی و زیستی و همچنین حوصله‌ی بسیار است. بنابراین برای موفقیت در این مسیر بهتر است که اول از همه با ویژگی ها ، شرایط ، واحد ها ، آینده شغلی و … آشنا شویم.

واحدهای درسی در مقاطع مختلف کارشناسی ،‌ ارشد ، دکتری

کارشناسی : شما برای فارق‌التحصیلی در این رشته در مقطع کارشناسی ، نیاز است که جدای دروس معارف ، دروس تخصصی و اختیاری زیر را با موفقیت پشت‌ سر بگذارید. این واحد ها ،‌در ادامه‌ی مطلب ، واحدهای تخصصی الزامی این رشته بصورت یک جدول منظم برای شما عزیزان گردآوری شده اند :

دروس اختیاری هم دروسی مانند زیست‌شناسی سلول‌های بنیادی – ویروس‌شناسی – بیوشیمی ویتامین‌ و‌هورمون – مبانی زیست‌فناوری – کارآفرینی و … هستند که به دستور دانشگاه تعداد واحد مشخصی از آنها تعیین شده و دانشجو به انتخاب خود ، ‌این تعداد واحد را از بین این دروس برمی گزیند. 

کارشناسی ارشد : شما با فارق‌التحصیلی در مقطع کارشناسی ، می توانید در مقطع ارشد هم این رشته را ادامه دهید . بنابراین با کسب نمره‌ی قبولی در کنکور ارشد و آغاز تحصیل در این رشته ، باید دروس تخصصی زیر را بگذرانید :

همچنین شما عزیزان اگر در مقطع کارشناسی خود ، در رشته ی زیست شناسی سلولی مو لکولی تحصیل کرده اید ، در مقطع کارشناسی ارشد میتوانید گرایش های زیر را ( مطابق با دفترچه‌ی کنکور ارشد وزارت بهداشت سال 98 ) انتخاب کنید :

دکتری‌ : در بسیاری از رشته‌های تحصیلی ، مثل رشته‌ی زیست‌شناسی سلولی مولکولی ، هرچه مقاطع تحصیلی مختلف را پشت‌سر بگذارید ،‌ مهارت شما بیشتر شده و مبحث مورد نظر ، جذابیت بیشتری برای شما پیدا خواهدکرد. با ادامه‌ی تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری ، میتوانید واحدهای جذابی مثل واحدهای زیر را مطالعه کنید و دانشتان در این رشته را بیش از پیش ، افزایش دهید :

مشاغل آینده‌ی رشته‌ی زیست‌شناسی سلولی مولکولی

شما پس از فارق‌التحصیل‌شدن در مقاطع مختلف زیست‌شناسی سلولی‌و‌مولکولی ، می توانید در جاهای مختلفی مثل آزمایشگاه‌ها ، دانشگاه‌ها ،‌مراکز آموزشی ، پژوهشگاه‌های مختلف ، آزمایشگاه‌های مستقل ، بیمارستان‌ها ، شرکت‌های دانش‌بنیان و … مشغول به کار شوید. به طور کلی ، هر فردی که وارد رشته‌های علوم پایه می شود ، می تواند در هریک از مقاطع تحصیلی کارشناسی ، ارشد و دکتری به کسب درآمد متناسب با بارعلمی و استعدادهایش بپردازد.

اما میزان درآمد افراد از این رشته در کشورهای مختلف ، بسته به بودجه‌ای که آن کشور برای تحقیقاتش در نظر می گیرد ،‌ متفاوت است. مثلا در اروپا میانگین کسب درآمد افراد حدودا 36000 یورو درسال می باشد. یا مثلا در کانادا این مبلغ به 52000 دلار کانادا می رسد.

در آمریکا ، افراد مبتدی حقوقی معادل 40 هزار دلار و افراد مجرب حقوقی معادل 113هزار دلار در ماه خواهند داشت. طبیعی ست که میزان درآمد افراد براساس هوش و استعداد و مهارت‌شان ، متفاوت خواهد بود اما نکته‌ی جالب توجه این است که باوجود همه‌ی سختی های این رشته ، دانشجویان آن مسیر شیرینی را برای تحصیل مینمایند و از رشته تحصیلشان لذت می برند. ( به شرط آنکه با علاقه وارد این رشته شده باشند ). همین علاقه ، سبب شکوفایی استعدادها و به دنبال آن ، افزایش کسب درآمد افراد می شود.

در کشورمان ایران هم همینطور است. باهمه‌ی مشکلاتی که بر وضعیت اقتصادی افراد حاکم است ، اگر علاقه به رشته‌ی تحصیلتان داشته باشید ، می توانید از آن رشته کسب درآمد کنید. فقط استعداد‌هایتان را رشد دهید. خصوصا اینکه این رشته ، تقریبا یک رشته‌ایست که تازه کشف شده و جای پیشرفت زیادی دارد. به همین خاطر میتوان با آینده‌ی شغلی‌اش امیدوار بود.

بخش عمده‌ی کسب درآمد از رشته‌های علوم پایه ، از طریق پژوهش ،‌ تدریس و کارآفرینی‌ست که هریک زمینه‌های گسترده‌ای دارد. اما شرط موفقیت و درآمد خوب از این رشته 4 چیز است :  پشتکار – علاقه – مهارت  – صبوری.  بنابراین اگر این  فاکتورها را ندارید ،‌ مسیر زندگیتان را تغییر دهید. با وجود این  فاکتورها و نشان‌دادن استعدادهایتان ، می توانید در مراکز مختلفی مشغول به کار شوید. مراکزی مثل :

·         پژوهشگاه های مختلف ژنتیکی و بیولوژیکی ؛ مثل رویان ،‌ ژنیران ،‌ انستیتو پاستور ، مرکز تحقیقات بین‌المللی ژنتیکی ایران ، مراکر نحقیقات دانشگاهی ، مرکز تحقیقات بیوشیمی و … .

·         مراکز درمان ناباروری مثل رویان ،‌ ابن سینا  ،‌ ولیعصر ، بیمارستان‌های امام خمینی (ره) – میرزاکوچک‌خان – طالقانی و … واقع در تهران و دیگر شهرهای کشور.

·         تاسیس شرکت‌های خصوصی تولدکننده لوزام و کیت های آزمایشگاهی

·         تاسیس شرکت دانش‌بنیان

·         تدریس در مراکز آموزشی مربوطه و دانشگاه‌ها

·         اشتغال در آزمایشگاه‌های مختلف ژنتیکی در سرتاسر کشور و بیمارستان‌ها

·         و …

اکثر کارفرمایان این رشته سعی می کنند تا افراد علاقه‌مند ، تیزبین و جزئی نگر ، با مهارت و با دقت را در این حوزه استخدام کنند. بنابراین همواره با افزایش اگاهی و دانش خود ، سعی در ارتقای سطح آگاهی‌تان داشته باشید و تلاشتان را دوچندان کنید. فراموش نکنید که باوجود 4 فاکتور پشتکار – علاقه – مهارت – صبر ،‌ در هر زمینه‌ای موفق خواهید شد.

گردآورنده: سرکار خانم فاطمه علیزاده ثانی