رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
معرفی رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
رشته زیستشناسی سلولی و مولکولی، یکی از رشتههای آزمایشگاهی زیر مجموعه وزارت علوم است که هرساله متقاضیان زیادی داشته و دانشجویان بسیاری را به خود جذب می کند. اما معمولا اکثر افراد شناخت زیادی از این رشته نداشته و تا زمانی که مشغول به تحصیل آن نشدهاند، از کم و کیف این رشته کاربردی بی خبرهستند.
امروز در این مقاله از ویستاژن، ما قصد داریم تا تمام جزئیات رشته بیولوژی سلولی-مولکولی را با شما درمیان بگذاریم تا با آگاهی و علم به آن، قدم به تحصیل در این رشته بگذارید. در ادامه با ما همراه باشید.
جایگاه رشته زیستشناسی سلولی ومولکولی در جهان
علم زیستشناسی سلولی مولکولی، همانطور که از نامش هم پیداست یک علم پایه بسیار جذاب است. بدیهی ست که هر کشوری که در پیشرفت علوم پایه پیشرفت کند ، می تواند به تمامی سطوح علمی کشورش را رشد دهد. رشتههای علوم پایه، کاربرد بسیار زیادی در امور مختلف دارند.
· دنیای سلولها
· شناسایی ژنوم و درمان بسیاری از بیماری های ژنتیکی و وراثتی و همینطور پیشگیری از آنها
· تعیین سلامت و مشاهده کاریوتیپ جنین
· درمان ناباروری
· مباحث بیوانفورماتیک
· شناسایی میکرواورگانسمها و تهییه واکسن علیه بیماریهای مختلف
· مقابله با جنگهای بیولوژیک
اینها تنها بخشی از زمینههای مختلف این رشته هستند. احتمالا با خواندن این موضوعات، تا حد زیادی متوجه اهمیت این رشته در حیات کرهی زمین و انسانها شده باشید.
بخاطر همین اهمیت، این رشته در کشورهای مختلف دنیا جزء مهمترین رشتههای تحصیلی به شمار می رود و هر کشوری، بودجهای را به توسعهی تحقیقات و پژوهشهای این زمینه اختصاص می دهد. دانشگاههای مطرح زیستشناسی دنیا مثل هاروارد – استنفورد – ییل – رونوک – براوون – واشنگتون – تهران – ماساچوست و … همواره تحقیقات گسترده ای بر روی موضوعات این رشته دارند و به نتایج درخشانی هم دست یافتهاند.
مباحث و واحدهای تحصیلی این رشته و رفرنسهای آن، در تمام دنیا یکسان است و تمام دانشجویان رشته زیستشناسی سلولی مولکولی دنیا، تحت آموزش همین مباحث هستند. در کل دنیا، زیست شناسان و پژوهشگران براساس نیازها، فرضیههایی طراحی و آزمایشاتی را اجرا می کنند تا به هدف خاصی رسیده و مشکل مورد نظر را برطرف کنند. از مهمترین و زیباترین دستاوردهای این رشتهی جذاب و کاربردی، پیشرفت های وسیعی در دنیای ژنتیک و ناباروری است که مشکلات لاعلاج بسیاری از زوجها را مرتفع کرده است.
ما در کشورمان مفتخر به وجود پژوهشگاههای بزرگی همچون انستیتو پاستور، پژوهشگاه رویان و … هستیم که اکتشافات و اختراعات بسیاری در زمینههای درمانی و پژوهشی را به نام کشورمان ایران ثبت کرده اند.
گرایشات مختلف رشته زیستشناسی سلولی مولکولی
· گرایش ژنتیک
· گرایش میکروبیولوژی
· گرایش بیوشیمی
· گرایش بیوفیزیک
· گرایش زیستفناوری میکروبی
· گرایش زیستفناوری دریا
ویژگی های رشته زیست شناسی سلولی مولکولی
همهی ما، در هر رشته و مقطع تحصیلیای که باشیم، قطعا میدانیم که کوچکترین اجزای سازندهی بدن هر موجود زندهای سلول ها هستند. سلول ها با مکانیسمهای مختلفشان باعث تداوم حیات، ایجاد تحرکات، تنفس، تغذیه و بسیاری دیگر از اعمال ضروری یک موجود می شوند.
طبیعی ست که گذر از این دنیای ریز سلولی قبل از هر چیزی نیازمند علاقه به کارهای آزمایشگاهی، علوم بیوشیمی و زیستی و همچنین حوصلهی بسیار است. بنابراین برای موفقیت در این مسیر بهتر است که اول از همه با ویژگی ها، شرایط، واحد ها، آینده شغلی و … آشنا شویم.
واحدهای درسی در مقاطع مختلف رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
کارشناسی رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
شما برای فارغ التحصیلی در این رشته در مقطع کارشناسی، نیاز است که جدای دروس معارف، دروس تخصصی و اختیاری زیر را با موفقیت پشت سر بگذارید. این واحد ها ، در ادامهی مطلب، واحدهای تخصصی الزامی این رشته بصورت یک جدول منظم برای شما عزیزان گردآوری شده اند :
نام دروس |
واحد عملی / نظری |
نام دروس |
واحد عملی / نظری |
آمار زیستی |
0-2 |
بافت شناسی جانوری |
0-3 |
کارگاه آمارزیستی |
1-0 |
آزمایشگاه بافت شناسی جانوری |
1-0 |
بیوشیمی ساختار |
0-3 |
مبانی مهندسی ژنتیک |
0-2 |
آزمایشگاه بیوشیمی ساختار |
1-0 |
مبانی بیوانفورماتیک |
0-2 |
بیوشیمی متابولیسم |
0-3 |
متون تخصصی زیست شناسی سلولی مولکولی |
0-2 |
آزمایشگاه بیوشیمی متابولیسم |
1-0 |
زیست پرتوی |
0-3 |
مبانی جانورشناسی |
0-3 |
مبانی بوم شناسی |
0-3 |
آزمایشگاه مبانی جانورشناسی |
1-0 |
بیوفیزیک |
0-3 |
مبانی گیاه شناسی |
0-3 |
بیوشیمی فیزیک |
0-3 |
آزمایشگاه مبانی گیاه شناسی |
1-0 |
زیست سلولی مولکولی 1 |
0-3 |
زیست میکروبی |
0-3 |
آزمایشگاه زیست سلولی مولکولی 1 |
1-0 |
آزمایشگاه زیست میکروبی |
1-0 |
زیست سلولی مولکولی 2 |
0-3 |
ایمنی شناسی |
0-2 |
زیست سلولی مولکولی 3 |
0-3 |
آزمایشگاه ژنتیک پایه |
1-0 |
مبانی زیست شناسی تکوین |
0-3 |
ژنتیک مولکولی |
0-3 |
تکامل موجودات زنده |
0-3 |
آزمایشگاه ژنتیک مولکولی |
1-0 |
مباحثی در ژنتیک |
0-2 |
مبانی فیزیولوژی جانوری |
0-3 |
مبانی فیزیولوژی گیاهی |
0-2 |
آزمایشگاه فیزیولوژی جانوری |
1-0 |
آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی |
1-0 |
دروس اختیاری هم دروسی مانند زیستشناسی سلولهای بنیادی – ویروسشناسی – بیوشیمی ویتامین وهورمون – مبانی زیستفناوری – کارآفرینی و … هستند که به دستور دانشگاه تعداد واحد مشخصی از آنها تعیین شده و دانشجویان رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی به انتخاب خود، این تعداد واحد را از بین این دروس برمی گزیند.
کارشناسی ارشد رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
شما با فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی، می توانید در مقطع ارشد هم این رشته را ادامه دهید. بنابراین با کسب نمرهی قبولی در کنکور ارشد و آغاز تحصیل در این رشته، باید دروس تخصصی زیر را بگذرانید :
نام دروس اختیاری |
واحد |
نام دروس اصلی |
واحد |
کشت سلول و بافت (نظری و عملی ) |
2 |
زیست شناسی سلولی پیشرفته |
2 |
میکروسکوپی الکترونی ( نظری و عملی) |
2 |
2 |
|
مهندسی ژنتیک |
2 |
رونویسی و ترجمه |
2 |
روشهای بیوشیمی و بیوفیزیک ( نظری و عملی ) |
2 |
تنظیم بیان ژنها |
2 |
ژنتیک پروکاریوتها |
2 |
بیوفیزیک سلولی |
2 |
مکانیسم سلولی و مولکولی سرطان |
2 |
ایمنی شناسی |
2 |
آنزیمولوژی |
2 |
|
|
زیستشناسی سلولیمولکولی عملی |
2 |
|
|
زیست شناسی مولکولی و تکامل |
2 |
|
|
2 |
|
همچنین شما عزیزان اگر در مقطع کارشناسی خود، در رشته زیست شناسی سلولی مو لکولی تحصیل کرده اید، در مقطع کارشناسی ارشد می توانید گرایش های زیر را ( مطابق با دفترچهی کنکور ارشد وزارت بهداشت سال 98 ) انتخاب کنید :
انگل شناسی |
اکولوژی انسانی |
ایمنی شناسی |
بیوشیمی بالینی |
خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون (هماتولوژی) |
حشرهشناسی پزشی و مبارزه با ناقلین |
فیزیولوژی |
رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی |
سم شناسی |
زیست فناوری پزشکی |
قارچ شناسی پزشکی |
ژنتیک انسانی |
میکروب شناسی |
علوم تغذیه |
نانوتکنولوژی پزشکی |
کنترل مواد خوراکی و آشامیدنی |
ویروس شناسی |
علوم بهداشتی در تغذیه |
ترکیبات طبیعی و دارویی دریایی |
سم شناسی محیط |
علوم تشریح |
بهداشت محیط |
دکترای رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
در بسیاری از رشتههای تحصیلی، مثل رشتهی زیستشناسی سلولی مولکولی، هرچه مقاطع تحصیلی مختلف را پشت سر بگذارید، مهارت شما بیشتر شده و مبحث مورد نظر، جذابیت بیشتری برای شما پیدا خواهد کرد. با ادامهی تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری، می توانید واحدهای جذابی مثل واحدهای زیر را مطالعه کنید و دانشتان در این رشته را بیش از پیش، افزایش دهید :
نام دروس اختیاری |
واحد |
نام دروس اصلی |
واحد |
فرایندهای سلولیومولکولی در یوکاریوتها |
3 |
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک گیاهی |
2 |
ژنومیکس و پروتئومیکس |
3 |
زیست فناوری مولکولی |
2 |
روشهای تعیین ساختار ماکرومولکولها |
2 |
گیرندههای درون سلولی در تکثیر و تمایز |
2 |
زیستشناسی RNA |
2 |
تنظیم اپیژنتیکی تکوین |
2 |
زیستشناسی سامانه ها |
2 |
فاکتورهای رونویسی انکوژنیک |
2 |
زیستشناسی و ژنتیک سلولهای بنیادی |
2 |
ریز زیست فناوری |
2 |
مباحث جدید در زیستشناسی سلولیمولکولی |
2 |
بیوانفورماتیک پیشرفته |
2 |
اپی ژنتیک در زیست شناسی و پزشکی |
2 |
سمینار |
2 |
آیندهی شغلی رشته زیست شناسی سلولی مولکولی
شما پس از فارغ التحصیل شدن در مقاطع مختلف زیستشناسی سلولیومولکولی، می توانید در جاهای مختلفی مثل آزمایشگاهها، دانشگاهها ،مراکز آموزشی، پژوهشگاههای مختلف، آزمایشگاههای مستقل، بیمارستانها، شرکتهای دانشبنیان و … مشغول به کار شوید. به طور کلی، هر فردی که وارد رشتههای علوم پایه می شود، می تواند در هریک از مقاطع تحصیلی کارشناسی، ارشد و دکتری به کسب درآمد متناسب با بارعلمی و استعدادهایش بپردازد.
درامد رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
اما میزان درآمد افراد از این رشته در کشورهای مختلف، بسته به بودجهای که آن کشور برای تحقیقاتش در نظر می گیرد، متفاوت است. مثلا در اروپا میانگین کسب درآمد افراد حدودا 36000 یورو درسال می باشد. یا مثلا در کانادا این مبلغ به 52000 دلار کانادا می رسد.
در آمریکا، افراد مبتدی حقوقی معادل 40 هزار دلار و افراد مجرب حقوقی معادل 113هزار دلار در ماه خواهند داشت. طبیعی ست که میزان درآمد افراد بر اساس هوش و استعداد و مهارتشان، متفاوت خواهد بود اما نکته جالب توجه این است که با وجود همهی سختی های این رشته، دانشجویان آن مسیر شیرینی را برای تحصیل می نمایند و از رشته تحصیلشان لذت می برند. ( به شرط آنکه با علاقه وارد این رشته شده باشند ). همین علاقه، سبب شکوفایی استعدادها و به دنبال آن، افزایش کسب درآمد افراد می شود.
در کشورمان ایران هم همینطور است. با همهی مشکلاتی که بر وضعیت اقتصادی افراد حاکم است، اگر علاقه به رشتهی تحصیلتان داشته باشید، می توانید از آن رشته کسب درآمد کنید. فقط استعدادهایتان را رشد دهید. خصوصا اینکه این رشته، تقریبا یک رشته ایست که تازه کشف شده و جای پیشرفت زیادی دارد. به همین خاطر می توان با آیندهی شغلیاش امیدوار بود.
بخش عمدهی کسب درآمد از رشتههای علوم پایه ، از طریق پژوهش، تدریس و کارآفرینی ست که هریک زمینههای گستردهای دارد. اما شرط موفقیت و درآمد خوب از این رشته 4 چیز است : پشتکار – علاقه – مهارت – صبوری. بنابراین اگر این فاکتورها را ندارید، مسیر زندگیتان را تغییر دهید. با وجود این فاکتورها و نشان دادن استعدادهایتان، می توانید در مراکز مختلفی مشغول به کار شوید. مراکزی مثل :
· پژوهشگاه های مختلف ژنتیکی و بیولوژیکی؛ مثل رویان، انستیتو پاستور، مرکز تحقیقات بینالمللی ژنتیکی ایران، مراکر نحقیقات دانشگاهی، مرکز تحقیقات بیوشیمی و … .
· مراکز درمان ناباروری مثل رویان، ابن سینا، ولیعصر، بیمارستانهای امام خمینی (ره) – میرزا کوچکخان – طالقانی و … واقع در تهران و دیگر شهرهای کشور.
· تاسیس شرکتهای خصوصی تولد کننده لوازم و کیت های آزمایشگاهی
· تاسیس شرکت دانشبنیان
· تدریس در مراکز آموزشی مربوطه و دانشگاهها
· اشتغال در آزمایشگاههای مختلف ژنتیکی در سرتاسر کشور و بیمارستانها
· و …
اکثر کارفرمایان این رشته سعی می کنند تا افراد علاقهمند، تیزبین و جزئی نگر، با مهارت و با دقت را در این حوزه استخدام کنند. بنابراین همواره با افزایش اگاهی و دانش خود، سعی در ارتقای سطح آگاهیتان داشته باشید و تلاشتان را دوچندان کنید. فراموش نکنید که با وجود 4 فاکتور پشتکار – علاقه – مهارت – صبر، در هر زمینهای موفق خواهید شد.
گردآورنده: سرکار خانم فاطمه علیزاده ثانی
مممون،من رشته تحصیلی که دارم مزتبط با این رشته خیلی برای من مفید بود.
خوشحالیم که این مطلب مفید واقع شده برای شما
👌👌
بسیاررر جامع و مفید.ممنونم از مطلب کاملتون👌👌👌👍👍👍👍👍
👌🏻👌🏻
ممنون خوب بود
خیییلی ممنون عالی بود