بیماری آدیسون چیست؟

بیماری آدیسون

سایت ویستاژن در این مقاله به توضیح  بیماری آدیسون پزداخته است.

بیماری آدیسون چیست؟

بیماری ادیسون (Addison’s Disease) به نارسایی غده فوق کلیوی معروف است. این بیماری نادر و مزمن، بر اثر نابودی آرام و جلو برنده تخریب  می شود. دو نوع از این بیماری کشف شده : نوع اول: از غده فوق کلیه به خوبی هورمون تولید نکند به آن نارسایی اولیه می گویند. نوع دوم: اگر این غده به دلیل مشکلات بدن  هورمون تولید نکند به آن نارسایی ثانویه گفته می شود.

نام های دیگر

هیپوکورتیزولیسم و هیپوآدنالیسم.

شیوع و همه گیری شناسی

برای این بیماری جنسیت فرق نمی کند و امکان دیده شدن در هر سنی را دارد، تقریبا در زن و مرد برابر است، اما معمولا در بزرگسالان 30 تا 50 بیشتر دیده شده است. میزان فراوانی این بیماری در جمعیت انسانی برابر است با، بعضی از کتب علمی و سایت های معتبر این تخمین را این طور  (125000- 16600) بیان کرده اند.

علت بیماری آدیسون

علت این بیماری کمبود هورمون های غده فوق کلیه است که با مصرف دارو کمبود این غدد جبران می گردد.

هورمون هایی که از غده فوق کلیه آزاد می شود کورتیکیواستروئیدها می گویند. این همورمون به دو دسته شایع تقسیم بندی می‌شود که عبارت است از: 1- مینرالوکورتیکوئیدها (آلدوسترون) 2- گلوکوکورتیکوئیدها (کورتیزون).

1-    مینرالوکورتیکیوئیدها: این هورمون در تنظیم آب و الکترولیت ها در بدن نقش دارند مانند آلدوسترون.

2-    گلوکوکورتیکوئید ها: این هورمون وظایف زیادی بر دوش خود دارد به طور مثال: کاهش التهاب، تخفیف واکنش های ایمنی، تاثیر بر متابولیسم و افزایش قند خون، سوخت و ساز قند و پروتیین، خفظ فشار خون و پاسخ به استرس جسمانی.

باید به این نکته توجه داشت که علایم این بیماری به طور آهسته و در طی چند ماه یا چند سال پدیدار می شود. هنوز دانشمندان علت نارسایی غده فوق کلیه را متوجه نشده  و به آن نرسیده اند، برخی از دانشمندان معتقدند که این بیماری خود ایمنی است.

برخی از پزشکان و دانشمندان معتقدند که علت نارسایی غده فوق کلیه این عوامل است: 1. سل 2. سرطان 3. بیماری های غده هیپوفیز و ایدز 4 استفاده از داروهای کورتیزونی خوراکی برای سایر بیماری ها.

در این حالت وقتی ناکارایی غده فوق کلیه وقتی بهبود پیدا می کند که این داروها مصرف نشود، اما ممکن است به حالت طبیعی خود بر نگردد.

علایم بیماری آدیسون

از نشانه های این بیماری می توان به: احساس ضعف و خستگی، دل درد و حالت تهوع و اسهال، کاهش اشتها و وزن، اسهال، سردرد، تعریق، احساس سردی بدن در تمام ساعات، تغییر رفتار و خلق و خوی )افسردگی، پرخاشگری( کاهش فشار خون تا وضعیت از حال رفتگی، تیرگی رنگ پوست، پدیدارشدن لکه های سفید روی پوست، ریزش مو و … اشاره کرد.

روش تشخیص آدیسون

علاوه بر کنکاش  و بررسی نشانه نامبرده شده برای این بیماری می توان از: آزمایشات شامل آزمایش خون برای اندازه گیری مقدار آنتی بادی ها، سدیم، پتاسیم، کورتیزول و همچنین اندازه گیری سطح هورمون آدرنال و هورمون تحریک کننده آدرنال(ACTH) ، رنین و … نیز کمک گرفت.

درمان بیماری آدیسون

برای درمان این بیماری باید هورمون های غده فوق کلیه مصرف شود که اکثرا به صورت خوراکی نیز موجود می باشند. نام های این قرص ها به شرح زیر می باشد:

کمبود گلوکوکورتیکیوییدها با مصرف قرص خوراکی هیدروکورتیزون یا پردنیزولون و کمبود آلدوسترون از فلودروکورتیزون (Fludrocortisone). شایان ذکر است که این بیماری تا لحظه مرگ با فرد باقی می ماند اما با مصرف این داروها سطح زندگی بیمار به نسبت قابل توجهی می تواند بهتر شود.

مراقبت های لازم آدیسون

در نارسایی شدید فوق کلیه در بیمار بحرانی رخ می دهد که این امکان هست ناشی از بیماری های شناخته نشده قبلی از قبیل خونریزی غده فوق کلیه و یا بیماری های عود کننده نظیر عفونت ها و ضربه باشد که نیاز به مداخلات اورژانسی پزشکی دارد.

 اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم بیماری آدیسون را دارا می باشید، مخصوصا علایم «بحران غده فوق کلیوی» در این صورت فوراً به پزشک مراجعه نمایید که شامل موارد زیر می باشد:

دردهای ناگهانی در پاها و گاهی در پشت و شکم، استفراغ شدید و اسهال که منجر به کاهش آب بدن می شود، کاهش فشار خون، کاهش هوشیاری و … .

پیشگیری از بیماری آدیسون

به هر پزشکی که مراجعه می کنید وی را از بیماری خود مطلع کنید و اگر در جایی زندگی می کنید یا به جایی قصد مسافرت دارید که خدمات پزشکی چندان مناسب ندارد، باید دستورالعمل های مربوط به تزریق کورتیزون را در شرایط اورژانس آموزش ببینید.

همچنین همیشه یک دست بند یا گردن آویز مخصوص به همراه خود داشته باشید که روی آن مشخص شده باشد که شما دارای بیماری ژنتیکی آدیسون می باشید و علاوه بر ان دارو و دوز مصرفی نیز روی آن قید شده باشد.

پیش اگهی از بیماری آدیسون

این بیماری برای تمام عمر گریبان گیر فرد می باشد اما هیچ محدودیتی برای فعالیت  وجود ندارد.

اگر مبتلا به این بیماری هستید، سعی کنید تا اصول مراقبت از خود را فرا بگیرید، علاوه بر نکات گفته شده حتما بابد توجه دقیق به زمانبندی مصرف داروها داشت که این مورد بسیار حیاتی می‌باشد

منبع:

راهنمای بیماری های نادر_تالیف دکتر کوروش ساکی و دکتر علی حمزه زاده

 

گردآورنده: جناب آقای محمد صادق سلمانیان نژاد

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

یک × 3 =