کاربردهای کلونینگ در پزشکی
یکی از مهم ترین فواید انقلاب DNA نوترکیب، جنبه های بالینی آن بوده و خواهد بود. در این مقاله سایت ویستاژن به بررسی این کاربردها پرداخته است.
-
تولید داروهای نوترکیب
- انسولین نوترکیب
- سنتز هورمون رشد انسانی در E.coli
- فاکتور VIII نوترکیب
- ساخت دیگر پروتئین های انسانی نوترکیب
- واکسن های نوترکیبپ
2. تشخیص ژن های مسئول بیماری های انسان
3. ژن درمانی
- ژن درمانی بیماری های ارثی
- ژن درمانی و سرطان
تولید داروهای نوترکیب
برخی از بیماری های انسان به دلیل فقدان پروتئین ها یا عملکرد نامناسب آن ها در بدن بوجود می آیند. بسیاری از این بیماری ها ر می توان با تجویز پروتئین مناسب درمان کرد. اما برای این کار در مرحله اول پروتئین مورد نظر باید در مقادیر بالا وجود داشته باشد. اگر پروتئین مورد نظر انسانی باشد،بدست آوردن مقادیر مناسب مشکل بزرگی محسوب می شود مگر اینکه بتوان آن را از خون استخراج کرد.
پروتئین های حیوانی اگر کارایی لازم را برای درمان بیماری های انسانی داشته باشند،مورد استفاده قرار می گیرند.اما بیماری هایی که قابل درمان با پروتئین های حیوانی باشند،زیاد نیستند و در اغلب موارد احتمال پیدایش عوارضی مثل پاسخ های حساسیتی وجود دارد.
تشخیص ژن های مسئول بیماری های انسان
دومین زمینه اصلی کاربرد کلون سازی ژن ها در تحقیقات پزشکی،شناسایی و جداسازی ژن های مسئول بیماری های انسانی است.
یک بیماری ژنتیکی یا ارثی بیماری است که در اثر نقص یک ژن خاص ایجاد می شود.افرادی که حامل ژن معیوب هستند در مرحله ای از طول حیات خود بیماری را تجربه می کنند. در مورد برخی از بیماری های ارثی مثل هموفیلی، ژن روی کروموزوم X قرار داد، بنابراین تمام مردانی که ژن معیوب دارند،بیماری را بروز می دهند و زنانی که یک ژن معیوب و یک سالم دارند، سالم خواهند ماند.اما ممکن است بیماری را به پسران خود انتقال دهند.
ژن های بیماری های دیگر روی کروموزوم اتوزومی قرار دارند و در بیشتر موارد مغلوب هستند، بنابراین وجود نقص در هر کروموزوم، لازمه بروز بیماری است. تعداد کمی از بیماری ها مثل هانتینگتون، با وجودی که اتوزومی هستند، غالب می باشند و حتی وجود یک نسخه از ژن معیوب برای ایجاد بیماری کافی است.
اهمیت شناسایی ژن مسئول در بروز بیماری های ژنتیکی
- با شناسی ژن ممکن است اساس بیوشیمیایی بیماری حاصل شود و به این ترتیب امکان طراحی روش درمان پدید آید.
- از شناسایی جهش های موجود در ژن معیوب می توان برای انجام برنامه های غربالگری استفاده کرد و به این ترتیب افراد حامل یا کسانی که هنوز بیماری در آنها پیشرفت نکرده است را شناسایی کرد.
- شناسایی ژن، یک پیش نیاز برای ژن درمانی است.
ژن درمانی
ژن درمانی به روشی اطلاق می شود که هدف آن درمان یک بیماری ارثی با انتقال نسخه صحیحی از ژن معیوب به فرد بیمار است. ژن درمانی در حال حاضر گسترش زیادی پیدا کرده است و شامل تلاش هایی است که برای درمان بیماری، یک ژن کلون شده را به بیمار وارد می کنند.
مقاله «کلونینگ و پروتکل انجام آن» را مطالعه بفرمایید.
رفرنس:کتاب کلون سازی ژن ها نوشته پروفسور براون
vistagene vistagene vistagene vistagene کلویننگ