سایت ویستاژن در این مقاله به معرفی رشته ارگونومی ( مهندسی فاکتور های انسانی ) پرداخته است. 

ارگونومی چیست؟

انسان امروزی همواره با درد های مفصلی و درد های عضلانی مواجه است و در چند دهه اخیر این درد ها به شکل قابل توجهی رواج یافته اند. منشا آن را می توان در نشستن، خوابیدن و حرکت های نادرست جستجو کرد که سبب ایجاد مشکلات حاد، آرتروز کمر و گردن، گودی کمر و … در انسان می شوند. دانشی که به مطالعه این مشکلات پرداخته و برای برطرف کردن آن ها راه حل پیدا می کند، ارگونومی می باشد.

ارگونومی میان انسان و وسایل مورد استفاده اش، کار هایی که به آن می پردازد، محیطی که در آن زندگی یا کار می کند، تناسب ایجاد کرده و علاوه بر بالا بردن عملکرد و کارایی انسان به تامین و افزایش سلامت، ایمنی و رفاه او نیز می پردازد.

ارگونومی در لغت به معنای قوانین و اصول کار است اما در عمل به بررسی فعالیت، توانایی و محدودیت های انسان از لحاظ جسمی و روانی مطابق رابطه اش با محیط پیرامون می پردازد و این بررسی ها زمینه اصلی مطالعات در علم ارگونومی را تشکیل می دهند .

بنابراین می توان گفت سر چشمه اکثر بیماری های ناشی از کار به دلیل عدم بکارگیری ارگونومی می باشد و امروزه کشور های پیشرفته اهمیت بسیار زیادی به این دانش می دهند زیرا هر چه نیروی کار از لحاظ جسمی و روانی سلامت بیشتری داشته باشد بازده کاری و عملکرد نیز افزایش می یابد .

مهندسی فاکتور های انسانی حاصل آمیزش علومی چون فیزیک، ریاضی، فیزیولوژی، روانشناسی ، آمار، طراحی، مکانیک، مدیریت و جامعه شناسی و … است .

گرایش های رشته ارگونومی 

• ارگونومی شناختی
• ارگونومی فیزیکی
• ارگونومی سیستمی
• ارگونومی سازمانی یا اجتماعی

موقعیت شغلی رشته ارگونومی 

دانش آموختگان می توانند در سه حوزه پژوهشی ، آموزشی و خدماتی و همچنین به عنوان کارشناس توانبخشی فیزیکی و کارشناس بهداشت حرفه ای به فعالیت بپردازند.

• پژوهشی : فعالیت به عنوان پژوهشگر و شرکت در پروژه های تحقیقاتی به عنوان دستیار پژوهشی
• آموزشی : استاد دانشگاه ، هییت علمی دانشگاه و مراکز آموزش عالی
• خدماتی : اشتغال در کارخانه ها ، سازمان ها، مراکز صنعتی، اداری، شرکت های دانش بنیان و فعالیت به عنوان متخصص جهت طراحی کار، طراحی ایستگاه کار و افزایش ایمنی و سلامت و همچنین طراحی لوازم زندگی و کار

از آنجایی که این رشته در کشور های پیشرفته اهمیت بسیاری دارد بنابراین اشتغال و ادامه تحصیل در سایر کشور ها امکان پذیر است. ارگونومی در آمریکا به عنوان مهندسی فاکتور های انسانی شناخته شده و بر طراحی و مدلسازی سیستم ها، عملکرد و کارایی نیروی انسانی پرداخته اما در اروپا به طراحی ایستگاه کاری و بیومکانیک متمرکز است.

مهندسی عوامل انسانی ( ارگونومی ) از رشته های گروه پزشکی محسوب می شود و مدارک مورد پذیرش برای ادامه تحصیل در این رشته عبارت اند از :

دکتری عمومی پزشکی / کارشناسی رشته های فیزیوتراپی / ارتوپدی فنی / بهداشت حرفه ای / کار درمانی / مهندسی فناوری اطلاعات / مهندسی صنایع / طراحی صنعتی / مدیریت صنعتی / مهندسی مکانیک / مهندسی تکنولوژی طراحی و نقشه کشی صنعتی / ایمنی صنعتی / مهندسی پزشکی / فیزیک /پرستاری / هوشبری /تکنولوژی اتاق عمل / روانشناسی

دروس امتحان و ضرایبشان 

درس	ضریب
کلیات ارگونومی	2
تشریح و فیزیولوژی انسانی	2
فیزیک و مکانیک	2
ریاضی	2
روانشناسی عمومی	1
مدیریت سازمانی	1
زبان انگلیسی	3

منابع کنکور کارشناسی ارشد ارگونومی 

 

منابع تشریح 

کتاب آناتومی تشریح عمومی/تالیف محمدعلی امامی میبدی و مسعود عزت آبادی پور/ انتشارات سماط

کتاب آناتومی عمومی/تالیف دکتر محمدعلی نراقی ، دکتر پریچهر پاسنجش/ دکتر مهدی مهدی زاده و دکتر محمدتقی جغتایی/انتشارات اشراقیه

کتاب آناتومی عمومی/ تالیف ایمانه شمایلی یگانه/ انتشارات جامعه نگر

کتاب آناتومی ( پرسش های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریحی )/تالیف ندا عابدپور و زهره نظم آراء/ انتشارات دیباگران تهران

کتاب درس و آزمون آناتومی/ تالیف ارسیا جمالی ، شیما سینجلی و منصور میرزایی/انتشارات کتاب میر

کتاب بانک آزمون تحلیلی و تفکیکی آناتومی:  با پاسخنامه کاملا تشریحی/مولف حمید اکرامی/انتشارات جامعه نگر

 

منابع فیزیولوژی انسانی 

کتاب فیزیولوژی پزشکی (1و2)/تالیف اعضای هیئت علمی گروه فیزیولوژی دانشکده پزشکی/انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران

کتاب فیزیولو ژی پزشکی گایتون/تالیف آرتور گایتون/ مترجم محمد رخشان و احمدرضا نیاورانی/ انتشارات سماط

کتاب فیزیولوژی پزشکی گانونگ/ مترجمان رضا بدل زاده/کامران قاسمی و علی راستگار فرج زاده/ انتشارات جهان ادیب/سینا طب

کتاب فیزیولوژی برن و لوی/تالیف فاطمه صفری ، بروس کوپن و بروس استنتون/ مترجمان علی راستگار فرج زاده ، پرویز شهابی و سیمین نامور ، زیر نظر سیدعلی حائری روحانی/ انتشارات اندیشه رفیع

کتاب فیزیولوژی/ تالیف مینو پاک گوهر/ مترجم نرگس تقی آبادی/ انتشارات خسروی

کتاب درسنامه جامع فیزیولوژی/ تالیف دکتر علی حائری روحانی ، علی راستگار فرج زاده و کامران قاسمی/ انتشارات اندیشه رفیع

کتاب فیزیولوژی/ تالیف دکتر محمد محمدزاده و رویا قوچانیان/انتشارات سماط

کتاب فیزیولوژی ( خلاصه درس ، پرسش های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریحی )/تالیف کاوره رحیمی ، ناظر علمی دکتر عباس ابویسانی/ انتشارات دیباگران

 

منابع کلیات ارگونومی 

کتاب مهندسی فاکتورهای انسانی در صنعت و تولید/ تالیف مارتین هلاندر/ترجمه علیرضا چوبینه/ انتشارات علوم پزشکی شیراز

کتاب کلیات بهداشت حرفه ای/مولف علیرضا چوبینه/ انتشارات علوم پزشکی تهران

کتاب مکانیک بدن و اصول طراحی ایستگاه کار ( ارگونومی )/مولف محمد عبدلی ارمکی/ انتشارات امید مجد

کتاب ارگونومی در عمل/مولف علیرضا چوبینه/ انتشارات کتاب ماد

کتاب اصول ارگونومی در طراحی سیستم های حمل دستی کالا/تالیف دکتر صادق نائینی/ انتشارات فن آوران

کتاب مجموعه سوالات آزمون های کارشناسی ارشد بهداشت ، ایمنی و محیط زیست/تالیف رضا عرب عامری/ انتشارات فن آوران

کتاب مجموعه سوالات طبقه بندی شده عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط کار/تالیف داوود افشاری/ انتشارات فردا

کتاب مجموعه سوالات ارگونومی/ غلامحسین حلوانی و فرشاد ارغوانی/ انتشارات آثار سبحان

 

منابع ریاضی 

کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال جورج برینتن توماس/موریس دی. ویر ، جوئل هاس ، سیامک کاظمی فاطمی/ دانشگاه صنعتی شریف

کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال با هندسه تحلیلی/ تالیف لوئیس لیتهولد/مترجم سیامک کاظمی ، مهدی بهزاد و اسلام ناظمی ، محسن رزاقی/ انتشارات مرکز نشر دانشگاهی

کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال/تالیف رابرت الکزاندر آدامز/مترجمان عبد الله صدرالدینی و نریمان ویسمرادی/ انتشارات سرافراز

کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی/ تالیف ریچارد سیلورمن/ مترجم علی اکبر عالم زاده/ انتشارات علمی و فنی

کتاب ریاضی عمومی ۱/ تالیف محسن لطف زمان/ انتشارات جهاد دانشگاهی صنعتی امیرکبیر

کتاب ریاضیات عمومی ۱ و ۲ / تالیف ایساک آبراموویچ مارون/انتشارات پاریاب

کتاب ریاضی عمومی ۱ و ۲ /تالیف فرزین حاجی جمشیدی/ انتشارات تاخ

کتاب ریاضی عمومی ۱ و ۲ / تالیف دکتر مسعود نیکوکار/ انتشارات آزاده

کتاب ریاضی ۱ و ۲ / تالیف دکتر محمدصادق معتقدی/انتشارات میعاد

 

منابع فیزیک و مکانیک 

کتاب مبانی فیزیک :  مکانیک/ تالیف دیوید هالیدی ، رابرت رزنیک و جرل واکر/ مترجم محمود دیانی/ انتشارات نص

کتاب فیزیک( مکانیک، حرکت تناوبی، شاره ها )/ تالیف مارک دبلیو.  زیمانسکی ، فرانسیس وستون سیروز و هوگ یانگ/ مترجم محمود بهار/ انتشارات مبتکران

کتاب فیزیک ( مکانیک )/ تالیف رابرت رزنیک ، دیوید هالیدی و کنت کرین/ مترجمان منیژه رهبر و جلالالدینپاشاییراد/ انتشاراتمرکزنشردانشگاهی

کتاب فیزیک برای علوم زیستی ( پزشکی، پیراپزشکی، زیست شناسی و … )/ تالیف آلان اچ.کرامر/ ترجمه محمود بهار/ انتشارات مبتکران

کتاب درسنامه جامع فیزیک در بهداشت/ تالیف حمیدرضا مکرمی،محمدحسن قانع عزآبادی، داود قانع عزآبادی و سعید حجاری/ انتشارات آثار سبحان

کتاب فیزیک عمومی( مکانیک)/ تالیف ناصر زارع دهنوی و حسین محسنی پور/ انتشارات دیباگران تهران

کتاب فیزیک پایه( مکانیک)/ تالیف حمیدرضا رستگارسدهی و هادی طالشی آهنگری/ انتشارات علوی فرهیخته

کتاب فیزیک مکانیک/ تالیف هریس بنسون/ مترجم محمدرضا بهاری/ انتشارات دانشگاه پیام نور

 

منابع مدیریت سازمانی 

کتاب مبانی سازمان و مدیریت/ تالیف علی رضائیان/ انتشارات سمت

کتاب سازمان: ساختار، فرآیند و ره آوردها/ تالیف ریچارد هال/ مترجم علی پارسائیان و سید محمد اعرابی/ انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی

کتاب مدیریت عمومی/ تالیف سید مهدی الوانی/ انتشارات نی

کتاب تجزیه و طراحی سیستم/ تالیف علی رضائیان/ انتشارات سمت

کتاب مبانی مدیریت رفتار سازمانی/ تالیف علی رضائیان/ انتشارات سمت

کتاب مروری بر نظریه های مدیریت و سازمان/ تالیف سید رضا سید جوادین/ انتشارات نگاه دانش

کتاب رفتار سازمانی/ تالیف ریکی گریفین و گرگوری مورهد/ مترجم سید مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده/ انتشارات مروارید

کتاب تئوری مدیریت( نظریه عمومی مدیریت)/ تالیف علی محمد پرگان و مصطفی حسان/ انتشارات کتاب نوین

کتاب مدیریت منابع انسانی/ تالیف اسفندیار سعادت/ انتشارات سمت

کتاب تئوری سازمان (ساختار، طراحی و کاربردها)/ تالیف استفن رابینز/ مترجم ناصر عسگری و آرمیتا احمدی/ انتشارات راه

 

منابع روانشناسی عمومی 

کتاب زمینه روانشناسی هیلگارد (جلد 1و2)/ تالیف اتکینسون و همکاران/ ترجمه محمد تقی براهنی و همکاران/ انتشارات رشد

کتاب روانشناسی عمومی/ تالیف پریناز بنی سی/ انتشارات شهرآب

کتاب روانشناسی عمومی هیلگارد/ تالیف مریم افشاری/ انتشارات کتابخانه فرهنگ

کتاب روانشناسی عمومی/ تالیف نیلوفر بهبودیان/ انتشارات راه

کتاب روانشناسی تربیتی/ تالیف پروین کدیور/ انتشارات سمت

 

منابع زبان انگلیسی 

 

Active Skills for Reading (1, 2, 3, 4, 5). Neil J. Anderson, Thompson publication

Interaction: Reading . Hartman, P, Kirn, McGraw-Hill publication

English for the Students of Medicine. Compilation: Mahmoodreza Atai, Maasume Atai, Leyla shoja, Maasume Kafshgarsouteh, Mandana Zolghadari – Samt publication

Academic Encounters: Reading, Study Skills and Writing . Bernard Seal. Cambridge University publication

Improving Reading Skills.Compilation: D.r Shokrpour, D.r Mehbudi – Jungle publication

Markstein, L. and Hirasawa, L. Developing Reading Skills. Cambridge University

درسنامه جامع زبان کارشناسی ارشد علوم پزشکی/امیر لزگی/نشر جامعه نگر

مجموعه سوالات کارشناسی ارشد گروه های مختلف علوم پزشکی

 

سرفصل ها و واحد های دوره کارشناسی ارشد ارگونومی 

تعداد کل واحد : 32 واحد

دروس تخصصی اجباری : 23 واحد

دروس تخصصی اختیاری : 5 واحد

پایان نامه : 4 واحد

 

دروس تخصصی اجباری 

درس	واحد
فیزیولوژی کار	2
ارگونومی محیطی	3
کلیات ارگونومی	1
آنتروپومتری و بیومکانیک شغلی	2
بهداشت حرفه ای و بیماری های ناشی از کار	2
روانشناسی کار و ارگونومی	2
ارگونومی طراحی	2
آمار تحلیلی	2
روش های تحقیق در علوم بهداشتی	1
ارگونومی شناختی	2
ارگونومی سیستم ها و برنامه ریزی در محیط کار	2
ایمنی و حوادث ناشی از کار	2
زبان تخصصی	2
سمینار	1
کارآموزی	2

 

دروس تخصصی اختیاری 

درس	واحد
جامعه شناسی کار	2
ارگونومی مشارکتی	2
ارگونومی در حمل دستی بار	2
بهره وری و سازماندهی کار	2
روش های ارزیابی ارگونومی	2

 

گرد آورنده : سرکار خانم راضیه محمدی