نوشته‌ها

سایت ویستاژن در این مطلب به معرفی رشته بیوفیزیک پرداخته است.

بیوفیزیک

رشته بیوفیزیک در اواسط قرن بیستم از سایر علوم پایه جدا شد و به عنوان یک زیرشاخه جدید مورد توجه قرار گرفت . این رشته منجر به کشف  DNA، تولید واکسن ، تصویربرداری ، روش های درمانی مانند دیالیز و پرتو درمانی در طول زمان شد و امروزه جایگزین کردن سوخت زیستی از میکروارگانسیم ها به جای بنزین از آخرین تحقیقات بیوفیزیکدان ها است . رشته ی بیوفیزیک ، یک رشته ی میانی بین فیزیک و زیست است که با استفاده از قوانین ، نظریه ها و فرمول های موجود در فیزیک می توانیم به بررسی و پژوهش در موجودات زنده بپردایم . در واقع بیوفیزیک می خواهد به بررسی فرآیند های زیستی بپردازد و علت واکنش ها و جا به جایی ها را با استفاده از قوانین فیزیک حل نماید که منجر به ساخت ابزارهایی قبیل هوش مصنوعی ، تولید الکتیریسیته از یک موجود زنده ، الگو برداری از DNA برای ایجاد یک حافظه ی کامپیوتری ، ساخت زیردریایی، رادارهای صوتی، بررسی آثار امواج ماکرویو و امواج الکترومغناطیسی بی‌سیم‌ بر مغز، … می شود. از این رو دانشجویان این رشته باید بر دروسی مانند ریاضی ، فیزیک، کامپیوتر و زیست شناسی و ابزارهای بیوانفورماتیکی تسلط لازم را داشته باشند.

رشته  بیوفیزیک 6 گرایش دارد 

 

۱ بیوفیزیک مولکولی:

بررسی ساختارهای فیزیکی، تنظیمات بیومولکول‌های سلولی و پدیده‌های مولکولی

۲- بیوفیزیک سلولی :

تمرکز بر اصول فیزیکی عملکرد سلول

۳- بیوفیزیک جمعیت‌های سلولی :

بررسی تقسیم و رشد سلول‌ها و مطالعه سلول‌های سرطانی

۴ بیوفیزیک فیزیولوژیک :

بررسی مکانیسم‌ها و عملکردهای اندام‌های مختلف بدن مانند قلب

۵- بیوفیزیک پرتوها و گرما :

بررسی اثرات ناشی از پرتوها بر سیستم‌های زنده

۶ –بیوفیزیک نظری :

مطالعه و بررسی مدل‌سازی سامانه‌های زیستی

دانشجویان این رشته توانایی هایی مانند تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روشهای اندازه گیری و سنجش های کمی و ساختار ، مدل‌سازی رایانه ، علوم اعصاب ، مهندسی زیستی، فناوری نانو، بیومتریال ، تصویربرداری، برنامه‌های پزشکی را دارا می باشند و می توانند  در مراکز تحقیقاتی مثل انستیتو پاستور ، مرکز تحقیقات پلیمر و … ، هیئت علمی دانشگاه ها ، همکاری با موسسات و دانشگاه ها در امور پژوهشی ، تحقیق بر روی اندام های بدن مانند قلب ، به عنوان مدرس مدارس و دانشگاه ها مشغول به کار شوند .

افرادی که در مقطع کارشناسی به تحصیل در رشته زیست شناسی سلولی مولکولی بپردازند می توانند در مقطع کارشناسی ارشد گرایش بیوفیزیک را انتخاب کنند همچنین این امکان وجود دارد که دانشجویان کارشناسی بیوفیزیک در مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت در رشته های  رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی و فیزیک پزشکی ادامه تحصیل دهند . دانشجویان توجه داشته باشند که تمامی فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد مجاز به شرکت در آزمون دکتری بیوفیزیک هستند .

دروس مقطع ارشد رشته بیوفیزیک 

بیوفیزیک غشا : مطالعه ساختار و عملکرد غشاهای سلولی، از جمله کانال‌های یونی، پروتئین‌ها

بیوفیزیک محاسباتی : استفاده از مدل سازی ریاضی برای مطالعه سیستم‌‌های بیولوژیکی و ساختار‌های بیومولکولی در سطح اتمی

مهندسی پروتئین: ایجاد و اصلاح پروتئین‌‌هابرای توسعه زیست شناسی مصنوعی ودرمان‌‌های جدید بیماری ها ساختار‌‌های مولکولی:  بررسی ساختمان مولکول‌‌های بیولوژیکی شامل پروتئین‌‌ها، اسید‌‌های نوکلئیک و لیپید‌‌ها

مکانیسم‌‌ها: استفاده از مکانیسم‌‌های فیزیکی برای توضیح وقایع فرآیند‌‌های بیولوژیکی مانند انتقال انرژی در غشا‌‌ها، حرکت سلولی و رفتار‌های الکتریکی سلول‌‌ها

تعداد کل واحدها  30:  واحد
دروس الزامی 14  :  واحد
دروس انتخابی 8: واحد
پایان نامه 8: واحد

 

دروس تخصصی الزامی کارشناسی ارشد

ردیف نام درس تعداد واحد
1 بیوشیمی فیزیک 2
2 بیوفیزیک پرتوی 2
3 بیوفیزیک غشا 2
4 بیوفیزیک مولکولی 2
5 روشهای بیوفیزیک 2
6 بیوفیزیک سلولی 2

دروس اختیاری کارشناسی ارشد

ردیف نام درس تعداد واحد
1 مدلسازی سیستم های زیستی 2
2 بیوانفورماتیک ساختاری 2
3 زیست حسگرها 2
4 سینتیک آنزیمی 2
5 بیوفیزیک و علوم دارویی 2
6 طراحی محاسباتی دارو 2

سمینار 1 و 2:  2 واحد

دروس مقطع دکتری بیوفیزیک :

تعداد کل واحدها  :36  واحد
دروس الزامی 14  :  واحد
رساله : 22 واحد

 

دروس جبرانی دکتری بیوفیزیک

عنوان درس تعداد واحد
بیوفیزیک سلولی 2
روش های بیوفیزیک 2
بیوفیزیک غشا 2
بیوفیزیک پرتو 2
بیوفیزیک مولکولی 2
بیوشیمی فیزیک 2

دروس تخصصی دکتری بیوفیزیک
عنوان درس تعداد واحد
سینتیک آنزیمی 2
زیست حسگر ها 2
بیوترمودینامیک 2
بیوالکترومغناطیس 2
بیوفیزیک کانال های یونی 2
بیوفیزیک و مهندسی بافت 2
پروتئومیکس 2
بیوفیزیک محیط زیست 2

توجه داشته باشید در این بخش تنها چند درس از دروس دو جدول موجود برای انتخاب واحد های دروس تخصصی دکتری بیوفیزیک آورده شده است.

پایان نامه:  8 واحد

معرفی دروس امتحانی
بیوفیزیک : ضریب  4 ، مجموعه زیست شناسی : ضریب 3 ، سلولی و مولکولی : ضریب 3 ،
مجموعه میکروبیولوژی : ضریب 1 ، بیوشیمی : ضریب 2 ، زبان عمومی و تخصصی : ضریب 2

 

منابع کنکور کارشناسی ارشد بیوفیزیک 
عناوین دروس امتحانی منابع
   
زبان عمومی و تخصصی ( انگلیسی ) ۱- کتاب گرامر کاربردی زبان انگلیسی، شهاب اناری و همکاران، انتشارات مبتکران.  2 – کتاب ۵۰۴ واژه ضروری تافل، انتشارات جنگل. 3 – کتاب انگلیسی برای دانشجویان رشته زیست شناسی سلولی مولکولی (English for the students of cell an molecular biology)، تالیف سعید آیریان، انتشارات سمت.  4 – کتاب انگلیسی برای دانشجویان رشته زیست شناسی (English for the students of biology)، تالیف حیدر آقابابا، انتشارات سمت.
مجموعه زیست شناسی 1 – بیولوژی کمپل، ترجمه آقای میرحبیبی و پویان
ژنتیک 1 – مبانی ژنتیک تألیف، دکتر محمد تقی آساد 2 – مبانی و مسائل ژنتیک ویلیام استانس فیلد، مترجم رضا محمدی
بیوشیمی 1 – بیوشیمی عمومی (جلد 1و 2) تألیف، دکتر پرویز شهبازی، دکتر ناصر ملک نیا 2 – مبانی بیوشیمی لنین جر، ترجمه دکتر رضا محمدی
سلولی و مولکولی Molecular cell biology (Harvey Lodish) — Essential cell biology (Alberts) Molecular biology of the cell- (Alberts) ـ زیست‌شناسی سلولی و مولکولی (احمد مجد ـ محمدعلی شریعت زاده) ـ بیولوژی سلولی و بیولوژی مولکولی (غلامرضا نورزاد) ـ مبانی زیست‌شناسی سلولی و مولکولی (دورو برتیس ـ ترجمه سیدعلی حسینی تهرانی و محمود عرفانیان احمدپور) ـ مبانی زیست مولکولی و مهندسی ژنتیک (گیتی امتیازی ـ محسن کریمی)
میکروبیولوژی 1 – میکروبیولوژی عمومی، دکتر فریدون ملک زاده 2 – بیوتکنولوژی میکروبی، دکتر فریدون ملک زاده 3 – میکروبیولوژی جاوتز 4 – میکروبیولوژی واکر 5 – میکروب شناسی پزشکی، دکتر پرویز ادیب فر 6 – ایمونولوژی ایوان رویت 7 – ایمونولوژی استیتنر 8 – ویروس شناسی فیلدز 9 – ویروس شناسی فنز 10 –  تک یاخته شناسی، دکتر محمدی 11 –  میکروبیولوژی محیطی، آب، پساب و خاک، دکتر اشرف السادات نوحی 12 –  میکروبیولوژی، آقای دکتر آموزگار
مجموعه ویروس شناسی ، قارچ شناسی و ایمنی شناسی 1 – ایمنی شناسی، ابوالعباس ترجمه خانم گیتی محمدی 2 – ویروس شناسی پزشکی فنر، ترجمه دکتر خزعلی 3 – میکروبیولوژی جاوتز (بخش ویروس شناسی)، دکتر خزعلی 4 – قارچ شناسی جاوتز (بخش قارچ شناسی)، دکتر خزعلی
بیوفیزیک 1ـ مصطفی رضایی طاویرانی، بیژن رنجبر، علیرضا زالی، کورش سایه میری، سیدحسن مقدم نیا، مهرناز مصطفوی، سعید حسامی تکلو، سمیه مهدوی، امیر رستمی، مینو شاهانی ـ بیوفیزیک ـ انتشارات اندیشه ظهور2ـ محمدرضا حسین دخت و جمشید خان چمنی ـ مبانی بیوفیزیک ـ دانشگاه فردوسی مشهد3ـ علی اکبر موسوی موحدی، علی اکبر صبوری و جمشید خان چمنی ـ روش‌های بیوشیمی و بیوفیزیک ـ انتشارات دانشگاه تهران 4ـ مصطفی رضایی طاویرانی، بیژن رنجبر ـ رضا یوسفی ـ حسین نادری منش ـ بیوفیزیک ـ انتشارات سنجش 5ـ علی اکبر صبوری، علی اکبر موسوی موحدی ـ ترمودینامیک شیمیایی ـ دانشگاه تهران 6ـ دکتر بیژن فرزامی ـ مبانی بیوشیمی فیزیک ـ انتشارات دانشگاه تربیت مدرس 7ـ دکتر محمد مسعود شوشتریان ـ بیوفیزیک ـ انتشارات دانشگاه پیام نور 8ـ ونهولد، کنسال، جانسون، کورتیس، مبانی بیوشیمی بیوفیزیک ـ ترجمه محمدرضا لایی ـ انتشارات دانشگاه مشهد

گردآورنده: سرکار خانم آیدا مظفرزاده

 سایت ویستازن در این مطلب به معرفی رشته آناتومی پرداخته است.

آناتومی ( علوم تشریحی )

به بیان کلی آناتومی یا کالبد شناسی علم تشریح ساختار بدن جانداران است و در این علم ساختار ها و نحوه کار بدن و همچنین ارتباطشان با یکدیگر در دو بخش مطالعه و بررسی می شوند .

بخش مطالعه با چشم غیر مسلح ( ماکروسکوپی ) را کالبد شناسی کلی و بخش مطالعه با چشم مسلح ( میکروسکوپی ) را بافت شناسی گویند . امروزه با پیشرفت و وجود انواع میکروسکوپ ، مطالعات در زمینه ی علم تشریح تا بافت شناسی و زیست شناسی سلولی و مولکولی گسترش پیدا کرده است . علاوه بر این تکنیک هایی همچون سیتو شیمی ، هیستوشیمی ، کشت سلولی ، مهندسی بافت و … نیز موجب گستردگی دامنه این علم شده اند .

رشته ی آناتومی ( علوم تشریحی ) یکی از شاخه های مهم علوم پایه – پزشکی است و همچنین از شاخه های مورفولوژی محسوب میشود .

از زیر شاخه ها یا گرایش های آناتومی میتوان به کالبد شناسی ( ماکرو آناتومی ) ، آناتومی تکوینی و جنین شناسی ، بافت شناسی ، آناتومی رادیوگرافیک ، تراتولوژی ، مطالعه سیستم عصبی بدن و … اشاره کرد .

امروزه شاخه کالبد شناسی این رشته از شکل تشریحی محض به صورت بالینی ، کاربردی و  عملی تغییر پیدا کرده است . از سوی دیگر دروس بیولوژی سلولی و تکنیک های کشت سلولی ، مورفومتری ، الکترون میکروسکوپی و … به این علم افزوده شده .

برای مطالعه ی آناتومی دو روش اصلی وجود دارد که عبارت اند از : آناتومی موضعی و آناتومی سیستمیک .

در آناتومی موضعی بدن به چند قسمت ( مثل سر و گردن ) تقسیم شده و هر قسمت جداگانه مطالعه میشود ،

در آناتومی سیستمیک بدن به دستگاه های مختلف تقسیم شده و هر دستگاه به شکل جداگانه مطالعه و بررسی میگردد .

 

·         تفاوت کالبد شکافی و کالبد شناسی 

این دو ارتباط تنگانگی با یکدیگر دارند اما همانطور که از اسم این رشته پیداست ، کالبد شکافی یعنی شکافتن بدن و بررسی اعضا و اتفاقاتی که درون آن افتاده است . به طور معمول کالبد شکافی با اهداف علمی یا قانونی برای شناخت و یافتن دلیل مرگ انجام میپذیرد . بنابراین میتوان گفت کالبد شکافی ، معاینه پزشکی است که روی شخص فوت شده انجام میگیرد .

اهدافی که این رشته دنبال میکند عبارت اند از : کشف علت مرگ ، زمان مرگ ، شکل و شدت جراحت ، هویت شخص فوت شده و … این واژه به معنی انجام دادن این عمل است و به معنی دانش کالبد شناسی نیست بلکه کالبد شناسی همان ماکرو آناتومی است اما کالبد شکافی ( تشریح ) ، بررسی مجدد جسد میباشد .

 

رشته های کارشناسی مجاز برای ورود به رشته آناتومی طبق اعلام وزارت بهداشت عبارت اند از 

·         علوم تشریحی

·         زیست شناسی ( تمام گرایش ها )

·         اتاق عمل

·         پرستاری

·         هوشبری

·         مامایی

·         فیزیوتراپی

·         تکنولوژی پرتو درمانی

·         تکنولوژی پرتو شناسی

·         ارتوپدی فنی

·         رادیولوژی

·         علوم آزمایشگاهی

·         فوریت های پزشکی

·         مهندسی پزشکی

·         علوم تغذیه

·         بینایی سنجی

·         شنوایی شناسی

·         اعضای مصنوعی و وسایل کمکی

·         کار درمانی

·         گفتار درمانی

·         بافت شناسی

·         باستان شناسی

·         بهداشت عمومی

·         تربیت بدنی و علوم ورزشی ( تمام گرایش ها )

 

منابع کنکور کارشناسی ارشد رشته ی آناتومی 

 

زبان عمومی 

·         Anderson, A. Active Skills for Reading (Vols. 1-4). USA: Thompson. 2008

·         KIRN, e and Hartman, P. Interaction: Reading: McGraw-Hill.2007

·         Atai, M.R. Shoja, J. انتشارات سمت (1391 )

Kafshgarsouteh, M. and Zolghadri, M. English for the Students of Medicine. Tehran: SAMT.2013

·          Seal, B Academic Encounters: Reading, Study Skills and Writing. Cambridge Uni .press 2000

·         Shokrpour, N. and Mehbudi, A. Improving Reading Skills. Tehran: Jangal Publications.

·         Markstein, L. and Hirasawa, L. Developing Reading Skills (Vol. 1-3). Cambridge press un

تشریح عمومی 

·         Grays anatomy

·          و تمامی کتاب های فارسی چاپ شده توسط دانشگاه ها که با این مرجع تطابق دارند

·         همچنین کتاب های انگلیسی دارای منشا Grays

 

 

زیست شناسی سلولی 

·         زیست شناسی سلولی مولکولی لودیش ( جلد اول )

·         زیست شناسی سلولی مولکولی لودیش ( جلد دوم )

·         مجموعه سوالات طبقه بندی شده زیست شناسی سلولی مولکولی و مهندسی ژنتیک

·         چکیده و نکات کلیدی زیست شناسی سلولی مولکولی و ضروریات مهندسی ژنتیک

جنین شناسی 

·         جنین شناسی لانگمن

·         جنین شناسی مور

·           و تمامی کتاب های جنین شناسی پزشکی که معتبر باشند و با این دو مرجع تطابق داشته باشند

بافت شناسی 

·         بافت شناسی پایه جان کوییرا ( آخرین چاپ )

·         بافت شناسی ، تالیف دکتر جعفر سلیمانی راد

·         بافت شناسی دهان و دندان اثر tenkate ( آخرین چاپ )

 

دروس و ضرایب کنکور ارشد رشته آناتومی 

درس

ضریب

تشریح عمومی

4

زیست شناسی سلولی

2

جنین شناسی

3

بافت شناسی

3

زبان عمومی

2

 

 

تعداد واحد های کارشناسی ارشد این رشته 32 واحد است و شامل 

·         دروس اختصاصی اجباری : 24 واحد

·         دروس اختصاصی اختیاری : 8 واحد که دانشجویان با نظر گروه آموزشی موظف به گذراندن 2 واحد

می باشند

·         پایان نامه : 6 واحد

 

سر فصل و واحد های ارشد رشته آناتومی ( علوم تشریحی ) 

درس

واحد

بیو شیمی

2

روش تحقیق و آمار حیاتی

2

کار با حیوانات آزمایشگاهی

1

پاتولوژی

2

سمینار

1

 

دروس اختصاصی اختیاری



درس

واحد

تشریح سر و گردن

2

تشریح اندام ها

2

تشریح مغز و اعصاب

2

تشریح تنه

4

بافت شناسی عمومی

1.5

بافت شناسی اختصاصی

2.5

جنین شناسی عمومی

1.5

جنین شناسی اختصاصی

2.5

تکنیک های میکرو آناتومی

2

بیولوژی سلولی و مولکولی

2

کار آموزی

2

 

پایان نامه

6

 

·         آینده تحصیلی رشته آناتومی ( علوم تشریحی ) 

این رشته را میتوان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه داد و اگر علاقه مند به تحقیق ، کار با میکروسکوپ و سایر وسایل سلول شناسی و بافت شناسی ، گردآوری اطلاعات گوناگون در رابطه با بدن انسان و جانداران و نتیجه گیری از این اطلاعات هستید ، رشته ی آناتومی ( علوم تشریحی ) میتواند انتخاب خوبی برای ادامه تحصیل باشد .

دانش آموختگان بعد از گذراندن دوره کارشناسی ارشد این رشته میتوانند در رشته های زیر در مقطع دکتری به ادامه تحصیل بپردازند :

وزارت علوم : دکتری زیست شناسی ( تمام گرایش ها )

وزارت بهداشت : دکتری رشته های علوم تشریحی / مهندسی بافت / علوم سلولی کاربردی /بیولوژی تولید مثل / فیزیولوژی ورزشی / انفورماتیک پزشکی / سلامت و رفاه اجتماعی / سلامت در بلایا و فوریت ها / اپیدمیولوژی / گفتار درمانی و مدد کاری اجتماعی که این دو به ترتیب دارای شرط داشتن کارشناسی گفتار درمانی و کارشناسی مدد کاری می باشند .

 

·         آینده شغلی رشته آناتومی ( علوم تشریحی ) 

دانش آموختگان میتوانند در سه حوزه پژوهشی ، آموزشی و خدماتی فعالیت داشته باشند .

·         پژوهشی : شرکت در پروژه های تحقیقاتی دانش بنیان / شرکت در تحقیقات دانشگاهی ، بین دانشگاهی و ملی

·         آموزشی : تدریس دروس نظری در دبیرستان ها و دانشگاه ها / فعالیت به عنوان هییت علمی / فیکس کردن جسد و نگهداری از آن ها و اعضای بدن / تشریح  جسد و آموزش تشریح بدن انسان / تهیه لام های میکروسکوپی ( جنین شناسی بافت شناسی )

·         خدماتی : اشتغال در پزشکی قانونی / فعالیت در صنایع تولید کننده وسایل کمک آموزشی آناتومی مانند مولاژ و … یا اشتغال در شرکت های مرتبط با صنایع سازننده این وسایل / طراحی و ساخت نرم افزار های آموزشی رشته آناتومی

 

·         درآمد رشته آناتومی 

درآمد فارغ التحصیلان این رشته بستگی به زمینه فعالیتشان دارد . اشتغال در حوزه آموزشی و به عنوان استاد دانشگاه یا هییت علمی ، برای دانش آموختگان مقدار مشخصی درآمد خواهد داشت .

اما برای داشتن درآمد بیشتر ، فعالیت در حوزه خدماتی و طراحی و تولید نرم افزار های آموزشی و همچنین طراحی و ساخت وسایل آناتومی گزینه مناسب تری است .

فعالیت در بخش پژوهشی را میتوان به دو قسمت تقسیم کرد :

1-اشتغال در قسمت تحقیقات سازمان های دولتی :  در این صورت مطابق قانون خدمات کشوری که در سازمان های دولتی به شکل هماهنگ اجرا میگردد ، حقوق مشخصی به کارمندان تعلق میگیرد .

2-اشتغال در پژوهشکده ها و مراکز تحقیقاتی : در این صورت مطابق قوانین و مقررات آن مرکز  ، حقوق و مزایا پرداخت میشود .

 

·         وضعیت آموزش آناتومی در کشور 

باید به این موضوع  اشاره داشت که کیفیت آموزش آناتومی در کشور از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار است به طوری که فارغ التحصیلان این رشته در سایر نقاط دنیا جذب می شوند و به اشتغال می پردازند .

در حال حاضر در دانشگاه علوم پزشکی تهران از روش های جدید و نوینی برای آموزش استفاده می گردد و اوضاع آموزش عملی هم مطلوب گشته زیرا برخلاف گذشته از روش هایی مانند آناتومی سطحی ، نمایش فیلم های آناتومی در کلاس های تشریح جسد و … استفاده می شود که موجب افزایش کیفیت در آموزش آناتومی در این دانشگاه شده است .

 

 

 

گردآورنده : سرکار خانم راضیه محمدی