سایت ویستازن در این مطلب به معرفی رشته آناتومی پرداخته است.
معرفی رشته آناتومی ( علوم تشریحی )
به بیان کلی رشته آناتومی یا کالبد شناسی، علم تشریح ساختار بدن جانداران است و در این علم ساختار ها و نحوه کار بدن و همچنین ارتباطشان با یکدیگر در دو بخش مطالعه و بررسی می شوند.
بخش مطالعه با چشم غیر مسلح ( ماکروسکوپی ) را کالبد شناسی کلی و بخش مطالعه با چشم مسلح ( میکروسکوپی ) را بافت شناسی گویند. امروزه با پیشرفت و وجود انواع میکروسکوپ، مطالعات در زمینه علم تشریح تا بافت شناسی و زیست شناسی سلولی و مولکولی گسترش پیدا کرده است. علاوه بر این تکنیک هایی همچون سیتو شیمی، هیستوشیمی، کشت سلولی، مهندسی بافت و … نیز موجب گستردگی دامنه این علم شده اند.
رشته آناتومی ( علوم تشریحی ) یکی از شاخه های مهم علوم پایه – پزشکی است و همچنین از شاخه های مورفولوژی محسوب می یشود .
از زیر شاخه ها یا گرایش های آناتومی می توان به کالبد شناسی ( ماکرو آناتومی ) ، آناتومی تکوینی و جنین شناسی ، بافت شناسی، آناتومی رادیوگرافیک، تراتولوژی ، مطالعه سیستم عصبی بدن و … اشاره کرد.
امروزه شاخه کالبد شناسی این رشته از شکل تشریحی محض به صورت بالینی، کاربردی و عملی تغییر پیدا کرده است. از سوی دیگر دروس بیولوژی سلولی و تکنیک های کشت سلولی، مورفومتری، الکترون میکروسکوپی و … به این علم افزوده شده .
برای مطالعه آناتومی دو روش اصلی وجود دارد که عبارت اند از: آناتومی موضعی و آناتومی سیستمیک.
در آناتومی موضعی بدن به چند قسمت ( مثل سر و گردن ) تقسیم شده و هر قسمت جداگانه مطالعه می شود، در آناتومی سیستمیک بدن به دستگاه های مختلف تقسیم شده و هر دستگاه به شکل جداگانه مطالعه و بررسی می گردد .
تفاوت کالبد شکافی و کالبد شناسی
این دو ارتباط تنگانگی با یکدیگر دارند اما همانطور که از اسم این رشته پیداست ، کالبد شکافی یعنی شکافتن بدن و بررسی اعضا و اتفاقاتی که درون آن افتاده است . به طور معمول کالبد شکافی با اهداف علمی یا قانونی برای شناخت و یافتن دلیل مرگ انجام می پذیرد . بنابراین می توان گفت کالبد شکافی، معاینه پزشکی است که روی شخص فوت شده انجام می گیرد .
اهدافی که این رشته دنبال می کند عبارت اند از: کشف علت مرگ، زمان مرگ، شکل و شدت جراحت، هویت شخص فوت شده و … این واژه به معنی انجام دادن این عمل است و به معنی دانش کالبد شناسی نیست بلکه کالبد شناسی همان ماکرو آناتومی است اما کالبد شکافی ( تشریح ) ، بررسی مجدد جسد می باشد.
چگونه وارو رشته کالبد شکافی شویم؟
رشته های کارشناسی مجاز برای ورود به رشته آناتومی طبق اعلام وزارت بهداشت عبارت اند از
· علوم تشریحی
· زیست شناسی ( تمام گرایش ها )
· اتاق عمل
· پرستاری
· هوشبری
· مامایی
· فیزیوتراپی
· تکنولوژی پرتو درمانی
· تکنولوژی پرتو شناسی
· ارتوپدی فنی
· رادیولوژی
· علوم آزمایشگاهی
· فوریت های پزشکی
· مهندسی پزشکی
· علوم تغذیه
· بینایی سنجی
· شنوایی شناسی
· اعضای مصنوعی و وسایل کمکی
· کار درمانی
· گفتار درمانی
· بافت شناسی
· باستان شناسی
· بهداشت عمومی
· تربیت بدنی و علوم ورزشی ( تمام گرایش ها )
منابع کنکور کارشناسی ارشد رشته اناتومی
زبان عمومی
· Anderson, A. Active Skills for Reading (Vols. 1-4). USA: Thompson. 2008
· KIRN, e and Hartman, P. Interaction: Reading: McGraw-Hill.2007
· Atai, M.R. Shoja, J. انتشارات سمت (1391 )
Kafshgarsouteh, M. and Zolghadri, M. English for the Students of Medicine. Tehran: SAMT.2013
· Seal, B Academic Encounters: Reading, Study Skills and Writing. Cambridge Uni .press 2000
· Shokrpour, N. and Mehbudi, A. Improving Reading Skills. Tehran: Jangal Publications.
· Markstein, L. and Hirasawa, L. Developing Reading Skills (Vol. 1-3). Cambridge press un
تشریح عمومی
· Grays anatomy
· و تمامی کتاب های فارسی چاپ شده توسط دانشگاه ها که با این مرجع تطابق دارند
· همچنین کتاب های انگلیسی دارای منشا Grays
زیست شناسی سلولی
· زیست شناسی سلولی مولکولی لودیش ( جلد اول )
· زیست شناسی سلولی مولکولی لودیش ( جلد دوم )
· مجموعه سوالات طبقه بندی شده زیست شناسی سلولی مولکولی و مهندسی ژنتیک
· چکیده و نکات کلیدی زیست شناسی سلولی مولکولی و ضروریات مهندسی ژنتیک
جنین شناسی
· جنین شناسی لانگمن
· جنین شناسی مور
· و تمامی کتاب های جنین شناسی پزشکی که معتبر باشند و با این دو مرجع تطابق داشته باشند
بافت شناسی
· بافت شناسی پایه جان کوییرا ( آخرین چاپ )
· بافت شناسی ، تالیف دکتر جعفر سلیمانی راد
· بافت شناسی دهان و دندان اثر tenkate ( آخرین چاپ )
دروس و ضرایب کنکور ارشد رشته اناتومی
درس |
ضریب |
تشریح عمومی |
4 |
زیست شناسی سلولی |
2 |
جنین شناسی |
3 |
بافت شناسی |
3 |
زبان عمومی |
2 |
تعداد واحد های کارشناسی ارشد رشته اناتومی 32 واحد است و شامل
· دروس اختصاصی اجباری : 24 واحد
· دروس اختصاصی اختیاری : 8 واحد که دانشجویان با نظر گروه آموزشی موظف به گذراندن 2 واحد
می باشند
· پایان نامه : 6 واحد
سر فصل و واحد های ارشد رشته آناتومی ( علوم تشریحی )
درس |
واحد |
|
بیو شیمی |
2 |
|
روش تحقیق و آمار حیاتی |
2 |
|
کار با حیوانات آزمایشگاهی |
1 |
|
پاتولوژی |
2 |
|
سمینار |
1 |
دروس اختصاصی اختیاری رشته اناتومی
|
درس |
واحد |
تشریح سر و گردن |
2 |
|
تشریح اندام ها |
2 |
|
تشریح مغز و اعصاب |
2 |
|
تشریح تنه |
4 |
|
بافت شناسی عمومی |
1.5 |
|
بافت شناسی اختصاصی |
2.5 |
|
جنین شناسی عمومی |
1.5 |
|
جنین شناسی اختصاصی |
2.5 |
|
تکنیک های میکرو آناتومی |
2 |
|
بیولوژی سلولی و مولکولی |
2 |
|
کار آموزی |
2 |
|
|
پایان نامه |
6 |
· آینده تحصیلی رشته آناتومی ( علوم تشریحی )
این رشته را می توان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه داد و اگر علاقه مند به تحقیق ، کار با میکروسکوپ و سایر وسایل سلول شناسی و بافت شناسی، گردآوری اطلاعات گوناگون در رابطه با بدن انسان و جانداران و نتیجه گیری از این اطلاعات هستید ، رشته آناتومی ( علوم تشریحی ) می تواند انتخاب خوبی برای ادامه تحصیل باشد.
دانش آموختگان بعد از گذراندن دوره کارشناسی ارشد این رشته می توانند در رشته های زیر در مقطع دکتری به ادامه تحصیل بپردازند:
وزارت علوم : دکتری زیست شناسی ( تمام گرایش ها )
وزارت بهداشت: دکتری رشته های علوم تشریحی / مهندسی بافت / علوم سلولی کاربردی /بیولوژی تولید مثل / فیزیولوژی ورزشی / انفورماتیک پزشکی / سلامت و رفاه اجتماعی / سلامت در بلایا و فوریت ها / اپیدمیولوژی / گفتار درمانی و مدد کاری اجتماعی که این دو به ترتیب دارای شرط داشتن کارشناسی گفتار درمانی و کارشناسی مدد کاری می باشند.
· بازار کار رشته آناتومی ( علوم تشریحی )
دانش آموختگان می توانند در سه حوزه پژوهشی، آموزشی و خدماتی فعالیت داشته باشند.
· پژوهشی: شرکت در پروژه های تحقیقاتی دانش بنیان / شرکت در تحقیقات دانشگاهی، بین دانشگاهی و ملی
· آموزشی: تدریس دروس نظری در دبیرستان ها و دانشگاه ها / فعالیت به عنوان هییت علمی / فیکس کردن جسد و نگهداری از آن ها و اعضای بدن / تشریح جسد و آموزش تشریح بدن انسان / تهیه لام های میکروسکوپی ( جنین شناسی – بافت شناسی )
· خدماتی: اشتغال در پزشکی قانونی / فعالیت در صنایع تولید کننده وسایل کمک آموزشی آناتومی مانند مولاژ و … یا اشتغال در شرکت های مرتبط با صنایع سازننده این وسایل / طراحی و ساخت نرم افزار های آموزشی رشته آناتومی
· درآمد رشته آناتومی
درآمد فارغ التحصیلان این رشته بستگی به زمینه فعالیتشان دارد. اشتغال در حوزه آموزشی و به عنوان استاد دانشگاه یا هییت علمی، برای دانش آموختگان مقدار مشخصی درآمد خواهد داشت.
اما برای داشتن درآمد بیشتر، فعالیت در حوزه خدماتی و طراحی و تولید نرم افزار های آموزشی و همچنین طراحی و ساخت وسایل آناتومی گزینه مناسب تری است .
فعالیت در بخش پژوهشی را می توان به دو قسمت تقسیم کرد:
1-اشتغال در قسمت تحقیقات سازمان های دولتی: در این صورت مطابق قانون خدمات کشوری که در سازمان های دولتی به شکل هماهنگ اجرا می گردد، حقوق مشخصی به کارمندان تعلق می گیرد.
2-اشتغال در پژوهشکده ها و مراکز تحقیقاتی: در این صورت مطابق قوانین و مقررات آن مرکز ، حقوق و مزایا پرداخت می شود.
· وضعیت آموزش آناتومی در کشور
باید به این موضوع اشاره داشت که کیفیت آموزش آناتومی در کشور از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار است به طوری که فارغ التحصیلان این رشته در سایر نقاط دنیا جذب می شوند و به اشتغال می پردازند.
در حال حاضر در دانشگاه علوم پزشکی تهران از روش های جدید و نوینی برای آموزش استفاده می گردد و اوضاع آموزش عملی هم مطلوب گشته زیرا برخلاف گذشته از روش هایی مانند آناتومی سطحی، نمایش فیلم های آناتومی در کلاس های تشریح جسد و … استفاده می شود که موجب افزایش کیفیت در آموزش آناتومی در این دانشگاه شده است.
گردآورنده : سرکار خانم راضیه محمدی