سایت ویستاژن به معرفی رشته هماتولوژی پرداخته است. 

رشته هماتولوژی چیست؟

رشته هماتولوژی یا خون شناسی همانطور که از نام آن پیداست، به بررسی اجزای خون، ساختار شیمیایی و عملکرد آن ها می پردازد این اجزا سلول های خونی، انعقادی، پلاسما، پلاکت ها و … هستند.

انعقاد خون نیز موضوع دیگریست که در این رشته جای می گیرد که به کمک پروتئین هایی خاص صورت می گیرد. خون در بدن انسان بسیار با اهمیت است زیرا در آزمایشگاه بسیار به کمک می آید و امکان تشخیص برخی بیماری ها را می دهد همچنین با بیشتر شدن دانش بشر خون کابردهای دیگری نیز مثل درمان می تواند داشته باشد.

برای موفق بودن در این رشته لازم است تا در برخی زمینه ها اطلاعات کافی داشته باشیم. البته افرادی که فارغ التحصیل رشته علوم آزمایشگاهی هستند پایه قوی تری دارند. در زیر چند مورد نام برده شده نیاز به مطالعه دارد:

  1. مطالب پایه و آزمایشگاهی هماتولوژی (بسیار حائز اهمیت است)

2. خون سازی

3. ساختار و غشا اریتروسیت

4. بیماری های کمپلمان

5. ساختار هموگلوبین

6. متابولیسم آن و بیماری های مرتبط

7. انواع تالاسمی ها

8. انواع هموگلوبینوپاتی ها

9. بیماری های پلاکتی

10. انعقاد

11. اختلالات خونریزی دهنده

12. ترومبوز ها

13. اختلالات خوش خیم لکوسیتی

14. اختلالات بدخیم لکوسیتی

15. آنمی آپلاستیک

16. پیوند مغز استخون

17. آزمایشات سیتوژنتیک

و …

بازار کار  رشته هماتولوژی

بازار کار رشته هماتولوژی هم در زمینه  پژوهشی موجود است و هم در زمینه آموزشی

در زمینه پژوهشی فارغ التحصیلان می توانند در تحقیق و تولید علم در موضوع خون و بیماری های خونی فعال باشند. در زمینه آموزشی فارغ التحصیلان می توانند برنامه های آموزشی تهیه کنند، در مقاطع دانشگاه یا مراکز علمی به آموزش مرتبط با این رشته بپردازند، نوآوری ها و پیشنهادات خود را برای هر چه بهتر کردن آموزش این رشته ارائه دهند.

فعالیت هایی که بصورت خدماتی می توان انجام داد، فعالیت در سازمان انتقال خون، آزمایشگاه های تشخیص بالینی و ارائه مشاوره در مراکز مربوط. همچنین امکان ایجاد مرکزی برای تهیه خون و فراورده های خونی سالم است.

برای ادامه تحصیل در این رشته، دانشجو باید دارای مدرک کارشناسی یکی از رشته های  بیوشیمی، زیست پزشکی، ژنتیک، علوم آزمایشگاهی، ایمنی شناسی، تمام گرایش های زیست شناسی، ویروس شناسی، میکروب شناسی پزشکی  باشد. پذیرش این رشته در ایران در 2 مقطع کارشناسی ارشد و دکتری امکان پذیر است.

منابع آزمون کارشناسی ارشد هماتولوژی توسط وزارت بهداشت

1.کتاب خون شناسی و بانک خون(خون شناسی پزشکی مجتبی تبرستانی، essential hematology by  Hoffbrand ،clinical diagnosis  by Davidson and Henry ،practical hematology by Dacie  و …)

2.گنجینه خون شناسی

3.تست تالیفی خون شناسی

4.صفر تا صد بیوشیمی (devlin ،stryer  و دکتر مرادی و همکاران  و … )

5.گنجینه بیوشیمی

6.صفر تا صد زیست شناسی سلولی و مولکولی (ناصر هاشمی) (Lodish)

7.نمودار نامه زیست شناسی سلولی و مولکولی

8.صفر تا صد ایمنی شناسی (دکتر عبداللهی)

9.گنجینه ایمنی شناسی

10نمودار نامه خون شناسی و … .

دروس امتحانی رشته هماتولوژی به همراه ضرایب 

هماتولوژی ضریب 4
ایمنی شناسی(دکتر محمد وجگانی،ایوان رویت، Stites ،Abul k.Abbass) ضریب 2
زیست شناسی سلولی و مولکولی ضریب 1
بیوشیمی ضریب 1
زبان (90پلاس، صفر تا صد زبان اگلیسی، جعبه سیاه زبان ارشد علوم پزشکی) ضریب 2

 بهتر است برای مطالعه، از دروس با ضرایب بالاتر شروع کنید اما به این معنی نیست که دروس دیگر اهمیت ندارند. کسب میانگین 30 در دروس اختصاصی میانگین 25 در صد درس زبان الزامی است.

تعداد کل واحد های دروس کارشناسی ارشد هماتولوژی 30 است که 20 واحد اختصاصی اجباری و 4 واحد اختصاصی اختیاری و 6 واحد پایان نامه است.

لیست دروس رشته هماتولوژی 

دروس جبرانی

                 نام درس تعداد واحد
ایمنی شناسی پایه 3
بیولوژی سلولی مولکولی پایه 2
خون شناسی پایه 3
پاتولوژی 2
سیستم های اطلاع رسانی پزشکی 1

دروس اختصاصی اجباری هماتولوژی

               نام درس تعداد واحد              پیش نیاز
ایمنی شناسی پیشرفته 3 ایمنی شناسی پایه
بیولوژی سلولی مولکولی پیشرفته 2 بیولوژی سلولی مولکولی پایه
مبانی کشت سلول و سلول های مغز استخوان 1 بیولوژی سلولی مولکولی پیشرفته
روش تحقیق 1
خون شناسی 1 (کلیات،گلبول قرمز) 3 خون شناسی پایه
خون شناسی 2 (گلبول های سفید) 3 خون شناسی 1
خون شناسی 3 (پلاکت ها، هموستاز) 2 خون شناسی 2
ایمونوهماتولوژی و انتقال خون 4 ایمنی شناسی پیشرفته
کنترل کیفی در خون شناسی و بانک خون 1 ایمونوهماتولوژی و انتقال خون و خون شناسی 2

دروس اختصاصی اختیاری:

                   نام درس تعداد واحد        پیش نیاز
سمینار هماتولوژی 1 خون شناسی 1 و 2
کارآموزی هماتولوژی 3 خون شناسی 1 و 2
سمینار ایمونوهماتولوژی 1 ایمونوهماتولوژی و انتقال خون
کارآموزی ایمونوهماتولوژی و انتقال خون 3 ایمونوهماتولوژی و انتقال خون

برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری انتخاب های زیر وجود دارد

وزارت علوم : دکترای زیست شناسی (تمام گرایشات )

وزارت بهداشت

1 دکترای هماتولوژی

2. بیولوژی تولید مثل

3. زیست فناوری پزشکی

4. پزشکی مولکولی

5. نانوفناوری پزشکی

6. مهندسی بافت

7. علوم سلولی کاربردی

8. ایمنی شناسی پزشکی

9. انفورماتیک پزشکی

10. سلامت در بلایا و فوریت ها

11. سلامت و رفاه اجتماعی

12. اپیدمیولوژی

13. مددکاری اجتماعی

14. گفتار درمانی

 

 

گرد آوری : صادق صادقی

سایت ویستاژن به معرفی رشته ایمونولوژی یا ایمنی شناسی  پرداخته است.

معرفی رشته ایمونولوژی 

ادوارد آنتونی جنر که یک پزشک انگلیسی بود در دهه 1930 میلادی فردی را در مقابل یک بیماری برای اولین بار  واکسینه کرد به همین دلیل او را پدر علم ایمونولوژی می دانند چرا که تولید این واکسن شروعی برای رشته ایمونولوژی بود.

رشته ایمونولوژی به عنوان یک رشته منحصر به فرد و جدا از سایر رشته های علوم پایه شناخته می شود و  با علوم پزشکی و  علوم بالینی در ارتباط است. این رشته، یک رشته مورد نیاز در زمینه پیشگیری و تشخیص بیماری های عفونی و غیر عفونی، تولید واکسن، تولید آنتی بادی مونوکلونال، تولید دارو و داروهای نوترکیب،  آنتی ژن، … است  که مربوط به ارزیابی در خصوص متغییرهای  سلولی مولکولی سیستم ایمنی می شود. بیماریی هایی مثل سرطان، بیماری های ژنتیکی، بیماری خودایمنی، پیوند اعضا، … می تواند برای دانشجویان این رشته چالش برانگیز باشد و آن ها را به تحقیق و پژوهش در این زمینه ترغیب کند.

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در تشخیص آزمایشگاهی بیماری ها در مراکز پزشکی آموزشی و پژوهشی، خدمات مشاوره ای به متخصصین بالینی، تدریس در سطوح دانشگاهی، شرکت های دانش بنیان، شرکت های کیت سازی، انستیتو کانسر، آزمایشگاه تشخیص طبی و عضویت هیئت علمی در دانشگاه ها مشغول به کار شوند.

دانشجویانی که در مقطع کارشناسی در رشته های علوم آرمایشگاهی، زیست شناسی (گرایش جانوری و سلولی مولکولیژنتیک، انگل شناسی، بیوشیمی، فیزیولوژی، ویروس شناسی، میکروبیولوژی، ایمنی شناسی و باکتری شناسی  تحصیل کردند می توانند در مقطع کارشناسی ارشد در رشته ایمونولوژی ادامه تحصیل دهند.

در مقطع کارشناسی ارشد  واحد های الزامی 23 واحد، واحد های اختیاری 2 واحد و پایان نامه 7 واحد است .

واحد های الزامی رشته ایمونولوژی

 

پیش نیاز یا هم زمان تعداد واحد نام درس
2 ایمنی شناسی یک
ایمنی شناسی یک 2 ایمنی شناسی دو
ایمنی شناسی یک 2 ایمنی شناسی بیماری های عفونی
ایمنی شناسی یک 2 ایمونوپاتولوژی و ایمونوتراپی
ایمنی شناسی یک 3 کارآموزی روشهای آزمایشگاهی در ایمنی شناسی
1 حیوانات آزمایشگاهی
بیوشیمی 2 بیولوژی سلولی ملکولی
1 ایمونوشیمی
1 ایمونوهماتولوژی و بانک خون
ایمنی شناسی یک 2 سمینار
کارآموزی روش های آزمایشگاهی 1 کارورزی

واحد های اختیاری رشته ایمونولوژی

پیش نیاز یا هم زمان تعداد واحد نام درس
ایمنی شناسی یک 1 ایمونو فارماکولوژی
1 روش تحقیق
1 بیو انفورماتیک
1 اصول و آموزش نگارش مقاله
1 کار آفرینی
1 مدیریت اقتصاد پزشکی

 

واحد های جبرانی رشته ایمونولوژی

 

پیش نیاز یا هم زمان تعداد واحد نام درس
1 سیستم اطلاع رسانی پزشکی
2 آمار زیستی
1 آسیب شناسی
2 بیوشیمی
1 بافت شناسی
1 مقدمه ی روش های آزمایشگاهی ایمونولوژی

 

دروس تخصصی در آزمون ارشد ایمنی شناسی (6) ، بیوشیمی (1) ، میکروب شناسی (1) و زیست شناسی سلولی مولکولی (2) و یک درس زبان عمومی (3) می باشد.

منابع ذکرشده از سوی وزارت بهداشت برای آزمون ارشد رشته ایمونولوژی
Molecular cell biology آخرین ویرایش -لودیش و همکاران
منابع توصیه شده صفر تا صد زیست شناسی سلولی و مولکولی – ناصر هاشمی
نمودارنامه زیست شناسی سلولی و مولکولی- منصور عرب
زیست شناسی سلولی مولکولی
1-    ایمنولوژی – ایوان رویت
2 – ایمنولوژی – دکتر محمد وجگانی
3 – اصول و تفسیر آزمایشهای سرولوژی بالینی – دکتر پرویز پاکزاد
Medical Immunology – Stites et al
Cellular & Molecular Immunology – Abul K. Abass et al
منابع توصیه شده صفر تا صد ایمنی شناسی – دکتر عبداللهی
گنجینه جامع سوالات ایمنیشناسی با پاسخ تشریحی- مهدیه مهرپوری
نمودارنامه ایمنی شناسی پزشکی- جواد رجبی
ایمنی شناسی
Microbiology- Walker & etal
Microbiology- Jawetz & etal
Zinsser microbiology- Jokike & etal
Diagnostic microbiology- Finegulld (baily & scoit)
Microbiology- Murray
منبع توصیه شده صفر تا صد باکتری شناسی دکتر شکری مقدم
میکروب شناسی
1. Principles of Biochemistry – Text book of Biochemistry – devlin
2. Biochemistry – stryer
3. Principles of Biochemistry
منابع توصیه شده صفر تا صد بیوشیمی – دکتر مرادی و همکاران
گنجینه جامع سوالات بیوشیمی دکتر وطن نژاد
بیوشیمی بالینی (به همراه موارد بالینی)- دکتر مرادی
بیوشیمی
منابع اعلام شده توسط وزارت بهداشت – کتاب زبان انگلیسی 90 پلاس – منبع توصیه شده صفر تا صد زبان انگلیسی – جعبه سیاه زبان ارشد علوم پزشکی زبان عمومی

دانشجویان می توانند با کارشناسی رشته ایمونولوژی در مقطع کارشناسی ارشد در رشته های زیر به تحصیل بپردازند

زیست فناوری پزشکی، فناوری اطلاعات سلامت، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، اپیدمیولوژی، انفورماتیک پزشکی، سم شناسی، انگل شناسی، ایمنی شناسی، بیوشیمی بالینی، هماتولوژی، ژنتیک انسانی، قارچ شناسی، ویروس شناسی پزشکی، نانوتکنولوژی پزشکی، مهندسی تاریخ علوم پزشکی، آمار زیستی، اقتصاد بهداشت، نانوتکنولوژی پزشکی، آموزش پزشکی ، … .

دانشجویان می توانند با کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی می توان در مقطع دکتری در رشته های زیر به تحصیل بپردازند: ( رشته های زیر مربوط به دفترچه وزارت بهداشت می باشند  )

زیست فناوری پزشکی، ایمنی شناسی پزشکی، مهندسی بافت، نانو فناوری پزشکی، ویروس شناسی پزشکی، هماتولوژی، توکسین های میکروبی، علوم سلولی کاربردی، بیولوژی تولید مثل، انگل شناسی پزشکی، ژنتیک پزشکی، پزشکی مولکولی، انفورماتیک پزشکی، سلامت و رفاه اجتماعی، گفتار درمانی، زیست پزشکی سامانه ای، اپیدمیولوژی، … .

دکترای وزارت علوم: دکترای زیست شناسی ( تمامی گرایش ها )

گردآورنده: سرکار خانم آیدا مظفرزاده

 

رشته بیوتکنولوژی چیست؟

بیوتکنولوژی به مجموعه ای از فناوری ها اطلاق می شود که سامانه های زنده یا بیولوژیکی گیاه، حیوان، میکروارگانیسم یا ترکیبات مخصوص مشتق شده از این سامانه ها را به منظور تولید کالاها و خدمات صنعتی به کار می برد.

به طور کلی هر گونه دخالت هوشمندانه بشر در آفرینش به منظور بهبود و عرضه فرآورده های گوناگون با استفاده از جانداران زیست فناوری، در گروه بیوتکنولوژی جای می گیرد. بیوتکنولوژی یا زیست فناوری از ترکیب “علم بیولوژی” و “فن تکنولوژی” با رابطه های بسیار پیچیده به وجود آمده است.

بیوتکنولوژی را می توان به درختی شبیه کرد که ریشه های آن را علومی با قدمت زیاد مانند زیست شناسی مولکولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، بیوشیمی، ایمونولوژی، مهندسی شیمی، مهندسی بیوشیمی، گیاه شناسی، جانورشناسی، داروسازی، کامپیوتر و غیره تشکیل می دهند.

گرایش های رشته بیوتکنولوژی

بیوتکنولوژی پزشکی، بیوتکنولوژی گیاهی (کشاورزی)، بیوتکنولوژی دارویی، بیوتکنولوژی میکروب، بیوتکنولوژی دریا، بیوتکنولوژی غذایی، بیوتکنولوژی صنعت و محیط زیست، بیوتکنولوژی حیوانی (دام و طیور)، بیوتکنولوژی نفت و … را می توان نام برد.

بیوتکنولوژی گیاهی

بیوتکنولوژی گیاهی، کاربردهای حال و آینده مهندسی مواد خام حاصل از گیاهان است که شامل: عملکرد محصولات، تغییر ترکیب محصولات (اسیدهای چرب، پلی ساکاریدها، پروتیین ها، طعم، رنگ و…)، بهبود ترکیب تغذیه ای، تبیین ژن های جدید (پروتیین ها، سیستم تثبیت نیتروژن)، بهبود قابلیت نگهداری (انبارداری، عمر نگهداری)، کاهش مراحل فرایند، بهبود مقاومت، برطرف کردن مواد نامطلوب و … می شود.

بیوتکنولوژی حیوانی

مطالعه در بخش بیوتکنولوژی حیوانی نیز اهدافی دارد که شامل: بالابردن میزان شیر و گوشت حیوانات، بهبود مقاومت(بیماری)، گوشت و شیر مناسب (شیر بدون لاکتوز یا کم چربی و ترکیب پروتیین گوشت) و … می باشد.

بیوتکنولوژی غذایی

کاربرد بیوتکنولوژی در صنایع غذایی مشارکت بین چند رشته علمی متفاوت از قبیل: زیست شناسی سلولی_مولکولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، بیوشیمی، مهندسی شیمی و اقتصاد به شمار می رود.

بیوتکنولوژی میکروبی

بیوتکنولوژی میکروبی یعنی از ویژگی های انواع میکروب ها در تولید و تجزیه مواد مختلف نظیر هورمون های انسانی استفاده می شود. این کار به روش نوترکیبی از تولید حشره کش های میکروبی، تولید انواع ماکرو مولکول ها و استخراج کانی ها تا زدودن مواد زاید سمی در شرایط متعارف، انجام می شود. دانشجویان گرایش “بیوتکنولوژی میکروبی” در زمینه بیوتکنولوژی غذایی و دارویی، تولید آنزیم ها، پروتئین ها، پلی ساکاریدها، قارچ ها و مخمرها اطلاعات لازم را به دست می آورند.

بیوتکنولوژی پزشکی و دارویی

یکی از مهم ترین اهداف رشته ارشد بیوتکنولوژی پزشکی بهره گیری از روش های علمی و فنی به کمک عوامل بیولوژیک (مانند میکروارگانیسم ها، یاخته های گیاهی و جانوری و آنزیم ها و…) می باشد.

دانش آموختگان ارشد بیوتکنولوژی پزشکی به تولید کالا و خدماتی در زمینه های مختلفی چون صنایع دانش آموختگان ارشد بیوتکنولوژی پزشکی به تولید کالا و خدماتی در زمینه های مختلفی چون صنایع غذایی،کشاورزی، دارویی و پزشکی می پردازند.

بیوتکنولوژی صنعت و محیط زیست

مجموعه ای از اصول علوم و فنون در زمینه های مهندسی ژنتیک، علوم سلولی مولکولی، توسعه سویه های صنعتی، فناوری تخمیر، تولید و جداسازی و خالص سازی مواد زیستی با ارزش، اصول مهندسی در طراحی فرآیندهای زیستی و کاربرد زیست فناوری در محیط زیست ارائه می شود.

بیوتکنولوژی دریا

یکی از حوزه های در حال رشد است که با کمک آن، از موجوداتی مانند ماهی ها، جلبک ها و یا باکتری ها به طور مستقیم و غیرمستقیم استفاده می شود. مهمترین فواید بیوتکنولوژی دریایی به شرح زیر است:

  • تولید فرآورده های جدید و اصلاح شده
  • فراهم آوردن تکنیک های جدید جهت ردیابی، ارزیابی، ذخیره، حفاظت و مدیریت اکوسیستم های دریایی
  • شیلات و پرورش آبزیان به صورت پایدار و مطمئن

بیوتکنولوژی نفت

در صنعت نفت نیز از بیوتکنولوژی به ترتیب قدمت در تمیز کردن آلودگیهای نفتی، ازدیاد برداشت از مخازن زیر زمینی هیدروکربوری، جلوگیری از خوردگی، و رسوب زدائی مواد معدنی و آلی بهره برداری شده است.

دروس رشته بیوتکنولوژی

دروس مشترک بین گرایشهای مختلف بیوتکنولوژی

علم روش تحقیق، مبانی منطق، منطق ریاضی، اصول مبانی مدیریت صنعتی، آشنایی با قرآن کریم، مبانی علم و حقوق و روابط بین الملل، اصول علم اقتصاد، ریاضی عمومی، آمار و احتمالات، محاسبات علمی عددی، شیمی عمومی، شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس، موج و حرارت، فیزیک جدید، زیست شناسی عمومی، زیست شناسی سلولی مولکولی، زیست شناسی مولکولی، ژنتیک عمومی، ژنتیک میکروارگانیسم ها، اصول مهندسی ژنتیک، میکروبیولوژی عمومی،

میکروبیولوژی کاربردی، بیوشیمی ساختمانی، متابولیسم، روش های بیوشیمی و دستگاهها، ایمنی شناسی، زیست شناسی پرتوی، اصول مهندسی بیوشیمی، موازنه جرم و انرژی، مکانیک سیالات، انتقال حرات، انتقال جرم، مبانی بیوتکنولوژی پزشکی، مبانی بیوتکنولوژی مولکولی، مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی، مبانی بیوتکنولوژی محیطی، مقررات زیست ایمنی.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی پزشکی

ایمونوژنتیک، ایمنی شناسی سلولی – مولکولی، ژنتیک پزشکی، متابولیت های میکروبی، فاراماکوژنتیک، فرآورده های نوترکیب، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی محیطی و دریایی

فروشوئی میکروبی، تصفیه بیولوژیکی فاضلابها، تصفیه بیولوژیکی آلاینده های خطرناک، آلودگی دریا و بیوتکنولوژی دریایی، پاکسازی زیستی، مدلسازی و شبیه سازی فرآیندها، معادلات دیفرانسیل، شیمی فیزیک، میکروبیولوژی محیطی.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی مولکولی

بیوفیزیک سلولی مولکولی، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی، ساختمان و عمل پروتئین ها، ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک، زیست شناسی مولکول پیشرفته، بیولوژی سلولی- مولکولی تکوینی، شیمی فیزیک.

دروس تخصصی گرایش فرآورش زیستی

مهندسی واکنش های شیمیایی، فرآیندهای جداسازی، طراحی راکتورهای بیوشیمیایی(بیوراکتورها)، مبانی بیوتکنولوژی تخمیر، پدیده های انتقالی در سیستم های بیوشیمی، کنترل فرآیند، طرح و اقتصاد مهندسی، معادلات دیفرانسیل، شیمی فیزیک.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی

سیتوژنتیکک(لاسیک و نوین)، اصول اصلاح نباتات، اصلاح نباتات پیشرفته، کشت بافت گیاهی و کاربردهای آن، تعیین نقشه ژنی گیاهی(کلاسیک ونوین)، ژنتیک مولکولی گیاهی، روش های نوین انتقال ژن به گیاهان، آفات و بیماریهای گیاهی، مهندسی ژنتیک پیشرفته.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی میکروبی

میکروبیولوژی محیطی، فیزیولوژی میکروارگانیسم ها، پدیده های تخمیری، پروتئین ها و پلی ساکاریدهای میکروبی، بیوتکنولوژی غذایی، بیوتکنولوژی آرکی باکتری ها، آنتی بیوتیک ها، بیوتکنولوژی قارچ ها.

نحوه پذیرش دانشجو رشته رشته بیوتکنولوژی

رشته بیوتکنولوژی از بین داوطلبان رشته ریاضی فیزیک و تجربی دانشجو می پذیرد چراکه گرایش های این رشته مربوط به علوم پزشکی و همچنین علوم مهندسی است.

نیمی از ظرفیت پذیرش این رشته به داوطلبانی اختصاص دارد که در مرحله ما قبل پایانی المپیادهای دانش آموزی پذیرفته شده باشند و نیمی دیگر نیز از طریق کنکور سراسری وارد می شوند.

بازار کار رشته بیوتکنولوژی

با وجود اینکه بیوتکنولوژی رشته ای جدید و نو می باشد ممکن است تثبیت جایگاه فارغ التحصیلان رشته بیوتکنولوژی مدت زمانی به طول بیانجامد. با توجه به اهمیت و گستردگی کاربرد این رشته، زمینه های شغلی فراوانی برای فارغ التحصیلان دوره کارشناسی وجود دارد از جمله:

– اشتغال در واحدهای آموزشی، به منظور تدریس و تربیت نیروهای توانمند در زمینه بیوتکنولوژی

– اشتغال در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، به منظور کشف ابعاد جدیدی از این رشته

– اشتغال در واحدهای صنعتی مرتبط با زیست فناوری و فرآیندهای حفظ محیط زیست

– اشتغال در زمینه دارویی و کشف و تولید انواع دارو، واکسن ، سرم و …

– توسعه روش های درمان مبتنی بر سلول های بنیادی

– مقاوم ساختن گیاهان به بیماری ها و آفت ها از طریق روش های جدید

– تصفیه پساب، خاک و هوای آلوده توسط روش های جدید و هم چنین حذف آلاینده از محیط زیست

– تولید پروتئین ها و محصولات میکروبی با ارزش اقتصادی بالا و … می باشد.

گردآورنده : جناب آقای حسن مسرور

رشته زیست شناسی گیاهی چیست؟

زیست شناسی جزو پایه ای ترین و شیرین ترین علوم محسوب می شود. دنیای زیست شناسی شاخه ها و گرایش های مختلفی را شامل می شود. در این مطلب به بررسی یکی از شیرین ترین و متنوع ترین  شاخه  های زیست شناسی یعنی زیست شناسی  گیاهی می پردازیم. در این شاخه از زیست شناسی تنها به بررسی گیاهان، شامل گیاهانی که در ادوار گذشته زمین وجود داشتند و گیاهان امروزی پرداخته می شود.

زمینه های مختلف زیست شناسی گیاهی شامل بیوشیمی، اندام زایی گیاهان، گیاه شناسی، فیزیولوژی گیاهی و جلبک شناسی می باشد.

زیست شناسی گیاهی را می توان به دو بخش سیستماتیک و فیزیولوژی تقسیم بندی کرد. در سیستماتیک به طبقه بندی و اسامی گیاهان و در فیزیولوژی به بررسی اندام ها و بخش های مختلف گیاهان و نحوه زندگی آن ها پرداخته می شود.

همانطور که گفته شد علوم زیستی دارای بخش های متعددی است که یکی از آن ها زیست شناسی گیاهی می باشد.

گیاهان نقش پررنگی در اکوسیستم های مختلف دارند و تولید کنندگان غذا هستند. در بخش های مختلفی از زندگی آدمی نیز همچون خوراک، پوشاک و …  نقش گیاهان، انکار نا شدنی است. گیاهان همچنین به عنوان بهترین منبع تولید دارو شناخته می شوند همه این موارد نشان دهنده اهمیت شناخت گیاهان مختلف و ضرورت تربیت نیروهای زبده و متخصص در زمینه  گیاه شناسی است.

فراگیری دانش علوم گیاهی برای حفظ محیط زیست امری ضروری است. کارشناسان علوم گیاهی می توانند با بهره گیری از دانش خود و کار در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی به این امر کمک کنند.

دانشجویان این رشته با گذراندن واحد های اختصاصی و حدود 10 واحد دروس اختیاری مرتبط فارغ التحصیل می شوند. موسسات و مراکز پژوهشی معمولا با توجه به نیاز خود به نیروی متخصص، نیروی خود را از میان دانش آموختگان مقطع کارشناسی ارشد و یا دکترا انتخاب می کنند. لذا علاقه مندان به این رشته لازم است برای ایجاد فرصت شغلی بهتر برای خود دوره  تحصیلات تکمیلی خود را به پایان برسانند. کارشناسان علوم گیاهی (دارای مدرک لیسانس ) به دلیل نداشتن تخصص مورد نیاز مراکز پژوهشی معمولا با استخدام در آموزش و پرورش به تدریس کتب زیست شناسی در مقطع دبیرستان می پردازند. با این حال شور و اشتیاق و انگیزه یک فرد می تواند نقش مهمتری از تحصیلات را ایفا کند. به عنوان مثال با توجه به افزایش استفاده مردم از گیاهان دارویی، یک کارشناس علوم گیاهی با تحقیق بر روی گیاهان دارویی منطقه زندگی خود و احیای آن ها می تواند  به دستاورد های خوبی برسد. همچنین به دلیل گسترده بودن گیاهان، کارشناس علوم گیاهی می تواند به صورت شخصی یا در آزمایشگاه های کوچک به مطالعه و تحقیق بپردازد. همچنین کارشناس زیست شناسی گیاهی می تواند در صورت داشتن سرمایه مورد نیاز به زمینه بیوتکنولوژی، ژنتیک و کشاورزی نیز وارد شود.

به دلیل گستردگی تنوع گیاهان دانشجویان این رشته می بایست دارای حافظه خوبی برای حفظ کردن و یادگیری اسامی و ویژگی های گیاهان مختلف باشند. این بدین معنا نیست که همه چیز را حفظ کنند. یک سری قواعد و اصول کلی وجود دارد که با یادگیری آن ها می توان به خوبی در این زمینه به موفقیت رسید.

علاقه مندی به گیاهان مختلف از ویژگی های مهم یک دانشجوی رشته زیست شناسی گیاهی است. زیرا باید بتواند روز های زیادی در طبیعت به دنبال گیاهان مختلف باشد و یا در آزمایشگاه به مطالعه و بررسی اندام های گیاهان مشغول باشد.

رشته سیستماتیک نظم و ترتیب را می طلبد، دانشجوی رشته سیستماتیک گیاهی باید بتواند اطلاعات گیاهان را در ذهن خود به خوبی طبقه بندی کند. در رشته فیزیولوژی نیز به هوش و قدرت تجزیه تحلیل خوبی نیاز است.

زیست شناسی گیاهی صبر و تحمل زیادی را نیاز دارد زیرا تحقیق و آزمایش بر روی گیاهان زمان می برد و طول می کشد تا عکس العمل گیاه را مشاهده کنیم لذا باید صبور باشیم. همچنین در سال های اول این رشته مباحث علوم پایه همچون فیزیک و شیمی ارائه می شود که پایه و بنیان بسیاری از علوم همچون زیست شناسی می باشد.

 کارشناسی رشته زیست شناسی گیاهی 

دوره کارشناسی زیست گیاهی که جزء آموزش های عالی است با هدف تربیت نیروهای زبده به منظور پاسخ به نیاز های موسسات مختلف علمی تحقیقاتی، آموزشی و … در کشور ایجاد گردید. مانند سایر رشته های مقطع کارشناسی که معمولا 8 نیمسال (ترم) و 4 سال طول می کشد، دانشجو می تواند با گذراندن 22 واحد دروس عمومی، 21 واحد دروس پایه، 10 واحد دروس اختیاری و 82 واحد دروس اختصاصی موفق به اخذ مدرک کارشناسی شود. (ممکن است در طول زمان تغییراتی جزئی ایجاد شود )

برخی از دروس اختصاصی در رشته زیست شناسی گیاهی عبارت اند از :

مرفولوژی گیاهی، فیزیولوژی گیاهی، اکولوژی گیاهی، اصول طبقه بندی در گیاهان قارچ شناسی.

 ضرایب دروس کنکور  زیست شناسی گیاهی

زیست شناسی ضریب 4 ، شیمی ضریب 2 ، فیزیک ضریب 2 ، ریاضیات ضریب 1 و زمین شناسی دارای ضریب صفر می باشد.

در مقطع کارشناسی ارشد، زیست شناسی گیاهی دارای 3 رشته زیست شناسی تکوینی گیاهان، سیستماتیک و اکولوژِی گیاهان و فیزیولوژی گیاهی می باشد.

شناخت مراحل تکوین گیاهان بسیار مهم و ضروری است که در زیست شناسی تکوین گیاهان به آن پرداخته می شود.

در شاخه سیستماتیک نیز به طبقه بندی و تفاوت ها و تمایز های گیاهان مختلف پرداخته می شود.

اعمال حیاتی گیاهان، تنفس، فتوسنتز و فرایندهای رشد و نمو و اندام زایی نیز در حوزه فیزیولوژی گیاهی بررسی می شود.

در پایان شایان ذکر است 

زیست شناسی از مهم ترین و جذاب ترین علوم است و در این میان به دلیل نقش پر رنگ گیاهان در جهان هستی شناخت گیاهان امری مهم و ضروری است. زیست شناسی گیاهی یکی از شاخه های علم زیست شناسی است که دارای گرایش ها و شاخه های  مختلفی می باشد. در یک طبقه بندی کلی می توان زیست گیاهی را به دو بخش سیستماتیک و فیزیولوژی طبقه بندی کرد. بازار کار این رشته نیز متنوع بوده و معمولا نیروهای متخصص دارای تحصیلات تکمیلی در آزمایشگاه های تحقیقاتی و مراکز پژوهشی مشغول کار می شوند. آموزش و پرورش نیز  کارشناسان علوم گیاهی را به عنوان مدرس کتب زیست شناسی جذب می کند.

حافظه قوی، صبر و بردباری و پشتکار از ویژگی های افراد موفق در زمینه زیست شناسی گیاهی است.

در مقاطع بالاتر، زیست شناسی گیاهی به صورت دقیق تر و جزئی تر دسته بندی می شود.

گردآوری: آقای صادق صادقی 

معرفی رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی

رشته زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، یکی از رشته‌های آزمایشگاهی زیر‌ مجموعه‌ وزارت علوم است که هرساله متقاضیان زیادی داشته و دانشجویان بسیاری را به خود جذب می کند. اما معمولا اکثر افراد شناخت زیادی از این رشته نداشته و تا زمانی که مشغول به تحصیل آن نشده‌اند، از کم و کیف این رشته کاربردی بی خبر‌هستند.

امروز در این مقاله از ویستاژن، ما قصد داریم تا تمام جزئیات رشته‌ بیولوژی سلولی-مولکولی را با شما درمیان بگذاریم تا با آگاهی و علم به آن،‌ قدم به تحصیل در این رشته بگذارید. در ادامه با ما همراه باشید.

 

جایگاه رشته‌ زیست‌شناسی سلولی‌ و‌مولکولی در جهان

علم زیست‌شناسی سلولی مولکولی، همانطور که از نامش هم پیداست یک علم پایه بسیار جذاب است. بدیهی‌ ست که هر کشوری که در پیشرفت علوم پایه پیشرفت کند ،‌ می تواند به تمامی سطوح علمی کشورش را رشد دهد. رشته‌های علوم پایه، کاربرد بسیار زیادی در امور مختلف دارند.

·         دنیای سلول‌ها

·         شناسایی ژنوم و درمان بسیاری از بیماری های ژنتیکی و وراثتی و همینطور پیشگیری از آنها

·         تعیین سلامت و مشاهده کاریوتیپ جنین

·         درمان ناباروری

·         مباحث بیوانفورماتیک

·         شناسایی میکرواورگانسم‌ها و تهییه واکسن علیه بیماری‌های مختلف

·         مقابله با جنگ‌های بیولوژیک

اینها تنها بخشی از زمینه‌های مختلف این رشته هستند. احتمالا با خواندن این موضوعات، تا حد زیادی متوجه اهمیت این رشته در حیات کره‌ی زمین و انسان‌ها شده باشید.

بخاطر همین اهمیت، این رشته در کشورهای مختلف دنیا جزء مهمترین رشته‌های تحصیلی به شمار می رود و هر کشوری، بودجه‌ای را به توسعه‌ی تحقیقات و پژوهش‌های این زمینه اختصاص می دهد. دانشگاه‌های مطرح زیست‌شناسی دنیا مثل هاروارد – استنفورد – ییل – رونوک – براوون – واشنگتون – تهران – ماساچوست  و … همواره تحقیقات گسترده ای بر روی  موضوعات این رشته دارند و به نتایج درخشانی هم دست یافته‌اند.

مباحث و واحدهای تحصیلی این رشته و رفرنس‌های آن، در تمام دنیا یکسان است و تمام دانشجویان رشته زیست‌شناسی سلولی مولکولی دنیا‌، تحت آموزش همین مباحث هستند. در کل دنیا، زیست‌ شناسان و پژوهشگران براساس نیازها، فرضیه‌هایی طراحی و آزمایشاتی را اجرا می کنند تا به هدف خاصی رسیده و مشکل مورد نظر را برطرف کنند. از مهمترین و زیباترین دستاوردهای این رشته‌ی جذاب و کاربردی، پیشرفت های وسیعی در دنیای ژنتیک و ناباروری است که مشکلات لاعلاج بسیاری از زوج‌ها را مرتفع کرده است.

ما در کشورمان مفتخر به وجود پژوهشگاه‌های بزرگی همچون انستیتو پاستور، پژوهشگاه رویان و … هستیم که اکتشافات و اختراعات بسیاری در زمینه‌های درمانی و پژوهشی را به نام کشورمان ایران ثبت کرده اند.

گرایشات مختلف رشته زیست‌شناسی سلولی مولکولی

 

·         گرایش ژنتیک

·         گرایش میکروبیولوژی

·         گرایش بیوشیمی

·         گرایش بیوفیزیک

·         گرایش زیست‌فناوری میکروبی

·         گرایش زیست‌فناوری دریا

 

ویژگی های رشته زیست شناسی سلولی مولکولی

همه‌ی ما، در هر رشته و مقطع تحصیلی‌ای که باشیم، قطعا میدانیم که کوچکترین اجزای سازنده‌ی بدن هر موجود زنده‌ای سلول ها هستند. سلول ها با مکانیسم‌های مختلفشان باعث تداوم حیات، ایجاد تحرکات،  تنفس، تغذیه و بسیاری دیگر از اعمال ضروری یک موجود می شوند.

طبیعی ست که گذر از این دنیای ریز سلولی قبل از هر چیزی نیازمند علاقه به کارهای آزمایشگاهی، علوم بیوشیمی و زیستی و همچنین حوصله‌ی بسیار است. بنابراین برای موفقیت در این مسیر بهتر است که اول از همه با ویژگی ها، شرایط، واحد ها، آینده شغلی و … آشنا شویم.

واحدهای درسی در مقاطع مختلف رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی

کارشناسی رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی

 شما برای فارغ التحصیلی در این رشته در مقطع کارشناسی، نیاز است که جدای دروس معارف، دروس تخصصی و اختیاری زیر را با موفقیت پشت‌ سر بگذارید. این واحد ها ،‌ در ادامه‌ی مطلب، واحدهای تخصصی الزامی این رشته بصورت یک جدول منظم برای شما عزیزان گردآوری شده اند :

 

 

 

نام دروس

واحد

عملی / نظری

 

نام دروس

واحد

عملی / نظری

آمار زیستی

0-2

بافت شناسی جانوری

0-3

کارگاه آمارزیستی

1-0

آزمایشگاه بافت شناسی جانوری

1-0

بیوشیمی ساختار

0-3

مبانی مهندسی ژنتیک

0-2

آزمایشگاه بیوشیمی ساختار

1-0

مبانی بیوانفورماتیک

0-2

بیوشیمی

متابولیسم

0-3

متون تخصصی زیست شناسی سلولی مولکولی

0-2

آزمایشگاه بیوشیمی متابولیسم

1-0

زیست پرتوی

0-3

مبانی جانورشناسی

0-3

مبانی بوم شناسی

0-3

آزمایشگاه مبانی جانورشناسی

1-0

بیوفیزیک

0-3

مبانی گیاه شناسی

0-3

بیوشیمی فیزیک

0-3

آزمایشگاه مبانی گیاه شناسی

1-0

زیست سلولی مولکولی 1

0-3

زیست میکروبی

0-3

آزمایشگاه زیست سلولی مولکولی 1

1-0

آزمایشگاه زیست میکروبی

1-0

زیست سلولی مولکولی 2

0-3

ایمنی شناسی

0-2

زیست سلولی مولکولی 3

0-3

آزمایشگاه ژنتیک پایه

1-0

مبانی زیست شناسی تکوین

0-3

ژنتیک مولکولی

0-3

تکامل موجودات زنده

0-3

آزمایشگاه ژنتیک مولکولی

1-0

مباحثی در ژنتیک

0-2

مبانی فیزیولوژی جانوری

0-3

مبانی فیزیولوژی گیاهی

0-2

آزمایشگاه فیزیولوژی جانوری

1-0

آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی

1-0

 

 

دروس اختیاری هم دروسی مانند زیست‌شناسی سلول‌های بنیادی – ویروس‌شناسی – بیوشیمی ویتامین‌ و‌هورمون – مبانی زیست‌فناوری – کارآفرینی و … هستند که به دستور دانشگاه تعداد واحد مشخصی از آنها تعیین شده و دانشجویان رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی به انتخاب خود، ‌این تعداد واحد را از بین این دروس برمی گزیند. 

کارشناسی ارشد رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی

 شما با فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی، می توانید در مقطع ارشد هم این رشته را ادامه دهید. بنابراین با کسب نمره‌ی قبولی در کنکور ارشد و آغاز تحصیل در این رشته، باید دروس تخصصی زیر را بگذرانید :

نام دروس اختیاری

واحد

نام دروس اصلی

واحد

کشت سلول و بافت (‌نظری و عملی )

2

زیست شناسی سلولی پیشرفته

2

میکروسکوپی الکترونی ( نظری و عملی)

2

 ساختار DNA و همانندسازی

2

مهندسی ژنتیک

2

رونویسی و ترجمه

2

روش‌های بیوشیمی و بیوفیزیک ( نظری و عملی )‌

2

تنظیم بیان ژن‌ها

2

ژنتیک پروکاریوت‌ها

2

بیوفیزیک سلولی

2

مکانیسم سلولی و مولکولی سرطان

2

ایمنی شناسی

2

آنزیمولوژی

2

 

زیست‌شناسی سلولی‌مولکولی عملی

2

 

زیست شناسی مولکولی و تکامل

2

 

بیوتکنولوژی

2

 

 

همچنین شما عزیزان اگر در مقطع کارشناسی خود، در رشته زیست شناسی سلولی مو لکولی تحصیل کرده اید، در مقطع کارشناسی ارشد می توانید گرایش های زیر را ( مطابق با دفترچه‌ی کنکور ارشد وزارت بهداشت سال 98 ) انتخاب کنید :

انگل شناسی

اکولوژی انسانی

ایمنی شناسی

بیوشیمی بالینی

خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون (هماتولوژی)

حشره‌شناسی پزشی و مبارزه با ناقلین

فیزیولوژی

رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی

سم شناسی

زیست فناوری پزشکی

قارچ شناسی پزشکی

ژنتیک انسانی

میکروب شناسی

علوم تغذیه

نانوتکنولوژی پزشکی

کنترل مواد خوراکی و آشامیدنی

ویروس شناسی

علوم بهداشتی در تغذیه

ترکیبات طبیعی و دارویی دریایی

سم شناسی محیط

علوم تشریح

بهداشت محیط

 

دکترای‌ رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی

در بسیاری از رشته‌های تحصیلی، مثل رشته‌ی زیست‌شناسی سلولی مولکولی، هرچه مقاطع تحصیلی مختلف را پشت‌ سر بگذارید،‌ مهارت شما بیشتر شده و مبحث مورد نظر، جذابیت بیشتری برای شما پیدا خواهد کرد. با ادامه‌ی تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری، می توانید واحدهای جذابی مثل واحدهای زیر را مطالعه کنید و دانشتان در این رشته را بیش از پیش، افزایش دهید :

نام دروس اختیاری

واحد

نام دروس اصلی

واحد

فرایندهای سلولی‌و‌مولکولی در یوکاریوتها

3

زیست فناوری و مهندسی ژنتیک گیاهی

2

ژنومیکس و پروتئومیکس

3

زیست فناوری مولکولی

2

روشهای تعیین ساختار ماکرومولکول‌ها

2

گیرنده‌های درون‌ سلولی در تکثیر و تمایز

2

زیست‌شناسی RNA

2

تنظیم اپی‌ژنتیکی تکوین

2

زیست‌شناسی سامانه ها

2

فاکتورهای رونویسی انکوژنیک

2

زیست‌شناسی و ژنتیک سلولهای بنیادی

2

ریز زیست فناوری

2

مباحث جدید در زیست‌شناسی سلولی‌مولکولی

2

بیوانفورماتیک پیشرفته

2

اپی ژنتیک در زیست شناسی و پزشکی

2

سمینار

2

 

آینده‌ی شغلی رشته‌ زیست‌ شناسی سلولی مولکولی

شما پس از فارغ التحصیل‌ شدن در مقاطع مختلف زیست‌شناسی سلولی‌و‌مولکولی، می توانید در جاهای مختلفی مثل آزمایشگاه‌ها، دانشگاه‌ها ،‌مراکز آموزشی، پژوهشگاه‌های مختلف، آزمایشگاه‌های مستقل، بیمارستان‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و … مشغول به کار شوید. به طور کلی، هر فردی که وارد رشته‌های علوم پایه می شود، می تواند در هریک از مقاطع تحصیلی کارشناسی، ارشد و دکتری به کسب درآمد متناسب با بارعلمی و استعدادهایش بپردازد.

درامد رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی

اما میزان درآمد افراد از این رشته در کشورهای مختلف، بسته به بودجه‌ای که آن کشور برای تحقیقاتش در نظر می گیرد،‌ متفاوت است. مثلا در اروپا میانگین کسب درآمد افراد حدودا 36000 یورو درسال می باشد. یا مثلا در کانادا این مبلغ به 52000 دلار کانادا می رسد.

در آمریکا، افراد مبتدی حقوقی معادل 40 هزار دلار و افراد مجرب حقوقی معادل 113هزار دلار در ماه خواهند داشت. طبیعی ست که میزان درآمد افراد بر اساس هوش و استعداد و مهارت‌شان، متفاوت خواهد بود اما نکته‌ جالب توجه این است که با وجود همه‌ی سختی های این رشته، دانشجویان آن مسیر شیرینی را برای تحصیل می نمایند و از رشته تحصیلشان لذت می برند. ( به شرط آنکه با علاقه وارد این رشته شده باشند ). همین علاقه، سبب شکوفایی استعدادها و به دنبال آن، افزایش کسب درآمد افراد می شود.

در کشورمان ایران هم همینطور است. با همه‌ی مشکلاتی که بر وضعیت اقتصادی افراد حاکم است، اگر علاقه به رشته‌ی تحصیلتان داشته باشید، می توانید از آن رشته کسب درآمد کنید. فقط استعداد‌هایتان را رشد دهید. خصوصا اینکه این رشته، تقریبا یک رشته‌ ایست که تازه کشف شده و جای پیشرفت زیادی دارد. به همین خاطر می توان با آینده‌ی شغلی‌اش امیدوار بود.

بخش عمده‌ی کسب درآمد از رشته‌های علوم پایه ، از طریق پژوهش،‌ تدریس و کارآفرینی‌ ست که هریک زمینه‌های گسترده‌ای دارد. اما شرط موفقیت و درآمد خوب از این رشته 4 چیز است :  پشتکار – علاقه – مهارت  – صبوری.  بنابراین اگر این  فاکتورها را ندارید،‌ مسیر زندگیتان را تغییر دهید. با وجود این  فاکتورها و نشان‌ دادن استعدادهایتان، می توانید در مراکز مختلفی مشغول به کار شوید. مراکزی مثل :

·         پژوهشگاه های مختلف ژنتیکی و بیولوژیکی؛ مثل رویان،‌ انستیتو پاستور، مرکز تحقیقات بین‌المللی ژنتیکی ایران، مراکر نحقیقات دانشگاهی، مرکز تحقیقات بیوشیمی و … .

·         مراکز درمان ناباروری مثل رویان،‌ ابن سینا،‌ ولیعصر، بیمارستان‌های امام خمینی (ره) – میرزا کوچک‌خان – طالقانی و … واقع در تهران و دیگر شهرهای کشور.

·         تاسیس شرکت‌های خصوصی تولد کننده  لوازم و کیت های آزمایشگاهی

·         تاسیس شرکت دانش‌بنیان

·         تدریس در مراکز آموزشی مربوطه و دانشگاه‌ها

·         اشتغال در آزمایشگاه‌های مختلف ژنتیکی در سرتاسر کشور و بیمارستان‌ها

·         و …

اکثر کارفرمایان این رشته سعی می کنند تا افراد علاقه‌مند، تیزبین و جزئی نگر، با مهارت و با دقت را در این حوزه استخدام کنند. بنابراین همواره با افزایش اگاهی و دانش خود، سعی در ارتقای سطح آگاهی‌تان داشته باشید و تلاشتان را دوچندان کنید. فراموش نکنید که با وجود 4  فاکتور پشتکار – علاقه – مهارت – صبر،‌ در هر زمینه‌ای موفق خواهید شد.

گردآورنده: سرکار خانم فاطمه علیزاده ثانی

سایت ویستاژن در این مطلب به معرفی رشته زیست شناسی دریا پرداخته است.

رشته زیست شناسی چیست؟

زیست شناسی دریا در مورد مشاهده و حفاظت از گیاهان، جزیره‌های مرجانی، جلبک‌ها و موجودات دریایی و ده‌ها فعالیت علمی متنوع دیگر بحث و مطالعه می کند.

این حرفه بسیار چالش برانگیز و پرارزش است. دنیای زیر آب دنیای بسیار عجیب و شگفت انگیزی است. دنیایی که در آن بزرگترین جانور کره زمین، نهنگ زندگی می کند. که 15 تن وزن و 27 متر طول دارد. همچنین خطرناک ترین، باهوش ترین، زیباترین و بی آزارترین جانوران کره زمین در همین محیط پر رمز و راز حضور دارند.

گرایش های رشته زیست شناسی دریا

  • جانوران دریا

به مطالعه ساختار موجودات دریایی، انواع آن ها و نحوه زندگیشان می پردازد.

  • بوم‌شناسی (اکولوژی) دریا

به شناخت موجودات آبزی از جمله گیاهان و جانوران می پردازد. به طور مثال؛ محل زندگی، تغییرات احتمالی در محیط زندگی (تغییرات شامل کم یا زیاد شدن موجودات دریایی).

  • گیاهان دریا

گیاهان دریایی شامل: جلبک ها، درختچه های آبی به عبارت دیگر محیط زندگی، نحوه رشد و تکثیر آن ها.

  • آلودگی دریا

به اندازه گیری آلاینده های موجود در آّب که عبارت اند از: نیترات، نیتروژن، سرب و همین طور مواد معدنی می پردازد؛ به بیان دیگر سنجش میزان آلودگی دریا و تاثیرات آن بر محیط زندگی موجودات آبزی.

یادگیری تکنیک ها

1* تکنیک نمونه برداری

نگهداری از نمونه‌ها و کار با انواع نمونه‌ها همه و همه مسائلی هستند که در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ممکن است به طور جدی با آن سروکار داشته باشید.

2* غواصی

شاید برای این مهارت محدویت دارید، عیبی ندارد حتما نباید حرفه ای یاد بگیرد تا حدی که مهارت کار عملی و تحقیق را در این رشته فرا بگیرید کفایت می کند.

وظایف زیست شناسان دریا

به طور کلی کار زیست شناس دریایی شامل شمارش و دسته بندی گونه‌های دریایی است. وی تأثیر زیست محیطی فرایند‌های صنعتی را بررسی کرده، مشاهده می‌کند، نظریه پردازی می‌کند و هم چنین حالت تعادل ماهی‌ها را زمانی که ماهی گیری کاهش یافته است، پیش بینی می‌کند.

کار بیولوژیست دریایی هم، شامل تحقیق در مورد چگونگی بهره‌مند شدن انسان از گونه‌های دریایی، کشف روش‌های مختلف به دست آوردن سوخت زیستی از جلبک، مطالعه در مورد توانایی آن‌ها برای تغییر جنسیت و چگونگی آسیب رساندن مسئله نشت نفت به موجودات دریایی است.

 

بازار کار رشته زیست شناسی دریا

فارغ‌التحصیلان زیست دریا می‌توانند در مراکز پرورش ماهی و مراکز تحقیق بر روی ارزش مواد غذایی دریایی فعالیت کنند.

علاوه بر کار در شیلات فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در حفظ بعضی از گونه‌های آبزیان که در حال انقراض هستند مثل ماهی ازون‌برون یا ماهی سفید فعالیت کند.

اگر می خواهید در این رشته موفق و سرشناس باشید باید مهارت ها و دروسی را با موفقیت پشت سر بگذرانید که این درس ها شامل

 تسلط بر دروس، بیوشیمی و زیست سلولی و مولکولی. تسلط بر این دروس فقط مختص دانشجویان رشته‌هایی مثل بیوشیمی و ژنتیک نیست، بلکه این دروس، پایه تمامی رشته های علوم زیستی و پزشکی هستند، از جمله زیست شناسی دریا.

واحد های درسی رشته زیست دریا

کل واحد ها در دوره کارشناسی 136 واحد به شرح زیر است

دروس عمومی: 22 واحد

دروس تخصصی- الزامی: 76 واحد

دروس پایه مشترک: 20 واحد

دروس تخصصی – اختیاری: 18 واحد

عناوین دروس امتحانی منابع
زبان عمومی و تخصصی ( انگلیسی ) عمومی : ۱- کتاب گرامر کاربردی زبان انگلیسی، شهاب اناری و همکاران، انتشارات مبتکران.  ۲- کتاب گرامر زبان انگلیسی، عباس فرزام، انتشارات باستان.  ۳- کتاب تافل رهنما، ابراهیم نظری تیموری، انتشارات رهنما.  ۴- کتاب ۵۰۴ واژه ضروری تافل، انتشارات جنگل.

تخصصی : ۱- کتاب انگلیسی برای دانشجویان رشته زیست شناسی (English for the students of biology)، تالیف حیدر آقابابا، انتشارات سمت.  ۲- کتاب (A scientific English textbook for biology students)، تالیف عیسی جرجانی، انتشارات علوم کشاورزی.

فیزیولوژی جانوری ۱- کتاب فیزیولوژی گایتون (جلد ۱ و ۲)، تالیف آرتور گایتون، مترجمان محمد رخشان و احمدرضا نیاورانی، انتشارات سماط.  ۲- کتاب فیزیولوژی، تالیف دکتر اصغر قاسمی و دکتر مسلم محمدی، انتشارات خسروی.
جانورشناسی ( با تاکید بر جانوران دریایی ) ۱- کتاب جانور شناسی عمومی (جلد ۱ و ۲)، تالیف طلعت حبیبی و محمد مهدی راعی، انتشارات دانشگاه تهران.  ۲- کتاب جانورشناسی: بی مهرگان، تالیف کلیولند هیکمن، لاری رابرتس و آلن لارسن، مترجم حسین دانش فر، انتشارات مدرسه.  ۳- کتاب جانورشناسی: مهره داران، تالیف کلیولند هیکمن، لاری رابرتس و آلن لارسن، مترجم حسین دانش فر، انتشارات مدرسه.
زیست شناسی سلولی و مولکولی ۱- کتاب زیست شناسی سلولی و مولکولی لودیش، تالیف هاروی ف. لودیش، ترجمه فردین عمیدی، سیدهادی موسوی، عباس بهادر، انتشارات خسروی.  ۲- کتاب ژنتیک مولکولی، تالیف جیمز واتسون، ترجمه پروین پاسالار، عباس حمدی، انتشارت دانشگاه تهران. 3 – کتاب زیست شناسی سلولی و مولکولی (جلد ۱ و ۲)، تالیف احمد مجد و سید محمدعلی شریعت زاده، انتشارات آییژ.
اکولوژی ( با تاکید بر تنوع زیستی و آلودگی دریا ) ۱- کتاب اصول اکولوژی سیمای سرزمین، در معماری سرزمین و برنامه ریزی کاربردی زمین، تالیف نچ ا. درامستاد، جیمز دی. اویسون، ریچارد ت. فورمن، مترجم فرود آذری دهکردی، انتشارات ادبستان.  ۲- کتاب اکولوژی عمومی، تالیف محمدرضا اردکانی، انتشارات دانشگاه تهران.

 

گردآورنده : جناب آقای محمد صادق سلمانیان نژاد

 

سایت ویستاژن در این مطلب به توضیح رشته ژنتیک پرداخته است.

رشته ژنتیک چیست؟

پروفسور «F. Bieber» استاد دانشگاه هاروارد، در رابطه با علم ژنتیک می گوید: «زمانی فکر می‌کردم که ژنتیک زیرمجموعه‌ای از علم پزشکی است، اما اکنون بر این باورم که پزشکی شاخه از علم ژنتیک است.»

به صورت اجمالی می توان گفت که علم ژنتیک (Genetics) انتقال صفات وراثتی از والدین به فرزندان را مورد بحث قرار می دهد تا بگوید چه مکانیزم های مولکولی زا عوامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر می باشد.
در ژنتیک همه چیز فقط منتهی به بیماری ها نمی‌شود و می توان آینده‌ای را تصور کرد که در آن از رنگ چشم و پوست و مو تا قد و هوش فرزند خود را انتخاب کرد، این تکنیک در ویرایش و دستکاری ژنوم، به نام کریسپر (CRISPR) نام دارد که باعث شده است این رویای دیرینه بشر به وقوع بپیوندد…

●رشته ژنتیک برای ادامه تحصیل شامل چه گرایش هایی می باشد؟

این سوال، یکی از مهم ترین سوال ها است که جواب دادن به آن بسیار حائز اهمیت می باشد. برای کنکور کارشناسی ارشد دو راه پیش‌روی شما است

1. وزارت علوم

2. وزرات بهداشت

بسیاری از دانشجویان رشته های زیست شناسی سلولی مولکولی و علوم آزمایشگاهی، کنکور وزارت بهداشت را انتخاب می‌کنند و دلیل این انتخاب چیزی جز آینده روشن تر نیست…
پرطرفدارترین رشته‌های وزارت بهداشت که دانشجویان برای قبولی در آن‌ها وارد رقابتی بسیار سنگین و نفس گیر می‌شوند به شرح زیر می باشد 

▪️مجموعه علوم آزمایشگاهی (1)

    شامل رشته‌های بیوتکنولوژی پزشکی ، بیوشیمی بالینی و ژنتیک انسانی است.

▪️مجموعه علوم آزمایشگاهی (2)

  شامل رشته‌های ایمونولوژی (ایمنی شناسی) پزشکی و هماتولوژی (خون شناسی) می باشد.

▪️مجموعه علوم آزمایشگاهی (3)

    شامل انگل شناسی، قارچ شناسی، میکروبیولوژی و ویروس شناسی می باشد.

در این میان رشته‌های بیوشیمی بالینی، ژنتیک انسانی و هماتولوژی دارای بیشترین داوطلب هستند.
حال می خواهیم که توضیحی کوتاه در مورد ژنتیک انسانی ارائه دهیم؛ با گذراندن مقطع ارشد و دکتری در ژنتیک پزشکی (ژنتیک انسانی)، مهر نظام پزشکی به شما تعلق می گیرد (که البته چهار-پنج سالی است اعطای آن با مشکل موقتی مواجه شده، اما تلاش‌ها در جهت رفع آن در جریان می باشد) و با آن قادر خواهید بود که مطبی برای مشاوره ژنتیک یا آزمایشگاهی برای انجام تحقیقات مربوطه تاسیس کنید.
البته ظرفیت بسیار پایین قبولی در وزارت بهداشت (حدود 150 تا 200 نفر برای مجموعه علوم آزمایشگاهی 1) باعث شده قبولی در آن بسیار سخت و دشوار شود…

تفاوت کنکور وزارت علوم و وزارت بهداشت 

اولین تفاوت کنکور وزارت بهداشت و وزارت علوم در تعداد دروسی است که قرار است از آن‌ها آزمون گرفته شود. به طور مثال، برای رشته ژنتیک پزشکی (وزارت بهداشت) 4 درس ژنتیک، بیوشیمی، زیست سلولی مولکولی و زبان تخصصی پزشکی شامل آزمون خواهند بود؛ اما برای مهندسی ژنتیک (وزارت علوم) دروس زبان تخصصی، مجموعه زیست شناسی (شامل میکروبیولوژی، اکولوژی، بیوفیزیک، بیوشیمی، تکامل، زیست گیاهی، زیست جانوری و زیست سلولی مولکولی) ، ژنتیک، در آزمون دخیل هستند.

تفاوت دوم در ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها می باشد. همان‌طور که اشاره شد، وزارت بهداشت برای جلوگیری از اشباع شدن رشته‌های خود، اقدام به پایین آوردن و کاهش تعداد ظرفیت پذیرش کرده است اما در وزارت علوم خبری از این سیاست کاهش ظرفیت نیست.

اگر به کارهای تحقیقاتی علاقه‌مند هستید و مایلید که هر روز با یک چالش جدید روبرو شوید، این رشته (ژنتیک) برای شما مناسب می باشد. یک محقق، باید با انرژی پایان ناپذیر خود مسائل پیشِ رویش را در ابعاد مختلف بررسی کند و ترسی از مشکلات سخت و طاقت فرسا نداشته باشد؛ چراکه این مشکلات شیرین‌ترین بخش کارهای تحقیقاتی هستند.

بازار کار رشته ژنتیک در ایران 

ژنتیک‌ در ایران‌ هنوز در ابتدای‌ راه‌ است‌ و باید بسیار تلاش‌ کرد و کم و کاستی‌ها را جبران‌ نمود و موانع‌ را از پیش راه برداشت‌ تا بتوان‌ شاهد رشد روز افزون‌ این علم‌ در ایران‌ بود. البته‌ این‌ به‌ آن‌ معنی‌ نیست‌ که‌ در کشور ما تحقیقات‌ ژنتیکی‌ انجام‌ نمی گیرد و فارغ التحصیلان‌ این‌ رشته‌ جذب‌ هیچ‌ مرکزی‌ نمی شوند، بلکه‌ سازمان‌های‌ مختلفی‌ هستند که‌ به‌ فعالیت های‌ تحقیقاتی‌ ژنتیکی‌ می پردازند. از جمله‌ این سازمان ها می‌توان‌ به‌ مراکز مختلف‌: وزارت‌ جهاد کشاورزی‌، مراکز پژوهشی‌ وزارت‌ علوم‌، انستیتو پاستور، مرکز ملی‌ تحقیقات‌ مهندسی‌ ژنتیک‌ و تکنولوژی‌ زیستی‌ و … اشاره‌ کرد.

فرصت‌های‌ شغلی‌ موجود برای‌ فارغ‌ التحصیلان‌ ژنتیک‌ انسانی (در مقطع‌ کارشناسی‌ ارشد) این‌ افراد می‌توانند در مراکز تحقیقاتی‌ وزارت‌ بهداشت فعالیت‌ کرده و سیستم‌های‌ پیشگیری‌ و درمان‌ بیماری های‌ ژنتیکی‌ را راه‌ اندازی‌ کنند و از بروز این‌ دسته‌ از بیماری های‌ ژنتیکی‌ جلوگیری‌ کنند. همچنین‌ می توانند در پیشگیری‌ و درمان‌ بیماران‌ ژنتیکی‌ نیز مؤثر باشند. در ضمن‌ فارغ‌ التحصیلان‌ این‌ رشته‌ در پزشک‌ قانونی‌ نیز می توانند حضوری‌ فعال‌ داشته‌ باشند. فارغ التحصیلان‌ کارشناسی‌ ارشد می توانند بهترین‌ نیرو برای‌ فعالیت‌ و کار کردن در آزمایشگاه های‌ ژنتیک‌ باشند؛ زیرا این‌ دسته‌ آزمایش ها بسیار تخصصی‌ بوده‌ و متخصصان‌ ژنتیک‌ باید در این‌ زمینه‌ فعالیت‌ کنند.

در حال‌ حاضر فارغ‌ التحصیلان‌ این‌ رشته‌ در مقطع‌ دکترا می توانند به‌ ویژه‌ در بخش‌ خصوصی‌ با دایر کردن‌ آزمایشگاه‌ و کلینیک‌ ژنتیک‌ پزشکی‌ فعالیت‌ چشمگیری‌ داشته‌ باشند.
در صورت گرفتن مدرک دکتری در این رشته از وزارت بهداشت می توانید مجوز آزمایشگاه دریافت کنید.

●امکان ادامه تحصیل در رشته ژنتیک در داخل ایران چگونه است؟

هر دو رشته در ایران تا مقطع ارشد و دکتری قابل ادامه دادن می باشند. همچنین دانشگاه‌هایی همچون: دانشگاه تهران، شهید بهشتی، بقیه الله، تربیت مدرس، اصفهان، شیراز و مشهد و … از جمله بهترین دانشگاه‌های کشور برای ادامه تحصیل در هر سه مقطع(کارشناسی،ارشد و دکتری) به حساب می‌آیند.

ادامه تحصیل در رشته ژنتیک در خارج از کشور 

بهترین کشور مناسب رشته ژنتیک برای مهاجرت ایالات متحده آمریکا (U.S) است. اما با توجه به قوانین فعلی، گرفتن پذیرش و مهاجرت به این کشور کار بسیار سخت و دشواری محسوب می‌شود. مقصد بعدی برای مهاجرت کشور کانادا و کشورهای اروپایی مثل آلمان، اتریش و دانمارک هستند و در وهله بعد کشورهایی همچون سنگاپور، چین، استرالیا، روسیه و … را نیز می‌توان مدنظر داشت.
به علاقه‌مندان به مهاجرت، توصیه می‌شود که سعی کنند مقطع ارشد خود را در یک دانشگاه خوب در ایران به اتمام برسانند و سپس رزومه خود را پربارتر کرده و برای دکتری اپلای کنند. به خاطر داشته باشید مقاله خوب و تسلط بر زبان انگلیسی برگ برنده افراد برای مهاجرت نسبت به سایرین حساب می‌آید…

سخن پایانی در رابطه با معرفی رشته ژنتیک، اگر که مایل به کارهای تحقیقاتی هستید، بهتر است وزارت علوم را انتخاب کنید؛ چراکه تمرکز بیشتری بر افزایش بار علمی برای توسعه ایده ها و انجام طرح‌های تحقیقاتی دارد، اما در صورتی که انجام کارهای درمانی بیشتر برایتان خوشایند می باشد، بهتر است که کنکور وزارت بهداشت را انتخاب کنید. البته مطلب بالا به این معنا نیست که دانشجویان وزارت بهداشت خروجی تحقیقاتی ندارند؛ بلکه منظور این است که رشته‌های این وزارتخانه بیشتر به کار درمان بالینی نزدیک هستند.

اگر علاقه مند به رشته ژنتیک هستید. مقاله اپی ژنتیک را نیز مطالعه بفرمایید.

گردآورنده : جناب آقای حسن مسرور

ویستا ژن ویستاژن    vistagene vistagene

سایت   ویستاژن  در این مقاله به معرفی گرایش های مختلف علوم زیستی در مقطع کارشناسی پرداخته است.

 علوم زیستی چیست؟

زیست شناسی یکی از علوم پایه و اساسی و بسیار جذاب است. با مطالعه در هریک از زمینه های زیست شناسی، به نظم پیچیدگی جهان هستی، پی می بریم.

علوم زیستی به تمامی رشته‌های علمی از قبیل زیست شناسی، پزشکی، انسان‌شناسی و بوم‌شناسی گفته می‌شود که با موجودات زنده، فرایندهای زیستی و روابط متقابل آن‌ها با یکدیگر و زیست بوم آن‌ها، سروکار دارد.
حال می خواهیم یک بررسی کلی و اجمالی روی هریک از رشته های علوم زیستی انجام دهیم

گرایش های مختلف علوم زیستی در مقطع کارشناسی دانشگاه سراسری

  • زیست شناسی سلولی مولکولی (Molecular Biocell)

در زیست شناسی سلولی مولکولی،سلول به عنوان واحد بنیادی تشکیل دهنده حیات مورد مطالعه قرار می گیرد و نقش مهم ترین مولکول های آن یعنی DNA ,RNA و پروتئین ها و روند پروتئین سازی مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد.
رشته سلولی مولکولی در حال حاضر در پنج گرایش بیوشیمی، بیوتکنولوژی، میکروبیولوژی، ژنتیک و علوم سلولی مولکولی در مقطع کارشناسی ارائه می شود.

  • میکروبیولوژی (Microbiology)

علم میکروبیولوژی گرایشی از علم زیست شناسی است که وظیفه بررسی و مطالعه میکروارگانیسم ها را بر عهده دارد.
جاندارانی که در میکروبیولوژی بیشتر بررسی می شوند شامل باکتری ها (پروکاریوت ها)، ویروس ها، یوکاریوت هایی مثل تک سلولی و قارچ ها و یا پروتوزوئرها می باشد و دارای گرایش های میکروبیولوژی پزشکی، میکروبیولوژی غذایی، میکروبیولوژی صنعتی و… است.
علم میکروبیولوژی مادر علوم سلولی مولکولی است.

به مفهوم استفاده از سیستم های زنده و جانداران برای توسعه یا تولید محصولات یا هرگونه کاربرد فناورانه که از سیستم های زیستی، جانداران و مشتقات آن ها استفاده می کند.
اساس و پایه بیوتکنولوژی جدید را می توان انتقال ژن های یک موجود به موجود دیگر و فعال ساختن آنها در موجود جدید دانست، فن آوری رو به گسترشی که امروزه به سرعت در صنایع دارویی، غذایی، پزشکی، شیمیایی و کشاورزی وارد شده است.

  • زیست شناسی جانوری (Zoology)

رشته ای در زیست شناسی است که به بررسی جانوران می پردازد. در جانورشناسی، جانوران از تمام جهات مورد بررسی قرار می گیرند.از آنجا که تعداد انگشت شماری از کتاب های رشته علوم جانوری به زبان فارسی است (این درحالی است که کتاب های مورد نظر قدیمی هستند و نمی توان به یاری آن ها از تحقیقات و مطالعات جدید باخبر شد) به همین دلیل دانشجوی زیست جانوری لازم با زبان انگلیسی آشنایی کامل داشته باشد.

این رشته صرفاً موارد مرتبط به گیاه اعم از گیاهان اولیه تا گیاهان امروزی را بررسی می کند و دارای زمینه های مختلفی مانند: گیاه شناسی، فیزیولوژی گیاهی، ریخت زایی و اندام زایی در گیاهان، بیوشیمی و جلبک شناسی است.
علوم گیاهی دارای دو بخش عمده “فیزیولوژی” و “سیستماتیک” است که بخش فیزیولوژی به شناخت زندگی گیاهان و اندامهای مختلف یک گیاه می پردازد و بخش سیستماتیک نیز درباره اسامی و طبقه بندی گیاه است.

دانشی است که به بررسی و مطالعه خواص محیط آبی، بیولوژی آبزیان و فعالیت های آبزی پروری می پردازد. این رشته برخلاف دو رشته علوم جانوری و علوم گیاهی که در آن ها بیشتر موجودات خشکی زی مورد مطالعه قرار می گرفت، این گرایش جانوران و گیاهان آبزی را بررسی و مطالعه می کند. در طول دوران کارشناسی دانشجویان زیست دریا با اساتید خود برای کسب اطلاعات عینی به مناطق آبی کشور مثل قشم و سواحل دریای خزر سفر می کنند که از جذابیت های این رشته است.

ژنتیک (Genetics)

در دانشگاه آزاد در مقطع کارشناسی رشته ژنتیک ارایه می گردد. به طور کلی علم ژنتیک درباره انتقال صفات وراثتی از والدین به فرزندان بحث می کند تا بگوید که چه مکانیزم های مولکولی، عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر می باش.
ژنتیک را می توان به گروه های زیر تقسیم کرد که عبارتند از ژنتیک مندلی، ژنتیک جمعیت، ژنتیک مولکولی، ژنتیک بالینی، ژنتیک رفتاری، ژنتیک اصلاح دام، ژنتیک پزشکی و ژنتیک کمّی.

 

گردآورنده: جناب آقای حسن مسرور