سایت ویستاژن در این مقاله به معرفی رشته ارگونومی ( مهندسی فاکتور های انسانی ) پرداخته است. 

ارگونومی چیست؟

انسان امروزی همواره با درد های مفصلی و درد های عضلانی مواجه است و در چند دهه اخیر این درد ها به شکل قابل توجهی رواج یافته اند. منشا آن را می توان در نشستن، خوابیدن و حرکت های نادرست جستجو کرد که سبب ایجاد مشکلات حاد، آرتروز کمر و گردن، گودی کمر و … در انسان می شوند. دانشی که به مطالعه این مشکلات پرداخته و برای برطرف کردن آن ها راه حل پیدا می کند، رشته ارگونومی می باشد.

ارگونومی میان انسان و وسایل مورد استفاده اش، کار هایی که به آن می پردازد، محیطی که در آن زندگی یا کار می کند، تناسب ایجاد کرده و علاوه بر بالا بردن عملکرد و کارایی انسان به تامین و افزایش سلامت، ایمنی و رفاه او نیز می پردازد.

ارگونومی در لغت به معنای قوانین و اصول کار است اما در عمل به بررسی فعالیت، توانایی و محدودیت های انسان از لحاظ جسمی و روانی مطابق رابطه اش با محیط پیرامون می پردازد و این بررسی ها زمینه اصلی مطالعات در علم ارگونومی را تشکیل می دهند.

بنابراین می توان گفت سر چشمه اکثر بیماری های ناشی از کار به دلیل عدم بکارگیری ارگونومی می باشد و امروزه کشور های پیشرفته اهمیت بسیار زیادی به این دانش می دهند زیرا هر چه نیروی کار از لحاظ جسمی و روانی سلامت بیشتری داشته باشد بازده کاری و عملکرد نیز افزایش می یابد.

مهندسی فاکتور های انسانی حاصل آمیزش علومی چون فیزیک، ریاضی، فیزیولوژی، روانشناسی، آمار، طراحی، مکانیک، مدیریت و جامعه شناسی و … است.

گرایش های رشته ارگونومی 

• ارگونومی شناختی
• ارگونومی فیزیکی
• ارگونومی سیستمی
• ارگونومی سازمانی یا اجتماعی

بازار کار رشته ارگونومی 

دانش آموختگان می توانند در سه حوزه پژوهشی، آموزشی و خدماتی و همچنین به عنوان کارشناس توانبخشی فیزیکی و کارشناس بهداشت حرفه ای به فعالیت بپردازند.

• پژوهشی: فعالیت به عنوان پژوهشگر و شرکت در پروژه های تحقیقاتی به عنوان دستیار پژوهشی
• آموزشی: استاد دانشگاه، هییت علمی دانشگاه و مراکز آموزش عالی
• خدماتی: اشتغال در کارخانه ها ، سازمان ها، مراکز صنعتی، اداری، شرکت های دانش بنیان و فعالیت به عنوان متخصص جهت طراحی کار، طراحی ایستگاه کار و افزایش ایمنی و سلامت و همچنین طراحی لوازم زندگی و کار

از آنجایی که این رشته در کشور های پیشرفته اهمیت بسیاری دارد بنابراین اشتغال و ادامه تحصیل در سایر کشور ها امکان پذیر است. ارگونومی در آمریکا به عنوان مهندسی فاکتور های انسانی شناخته شده و بر طراحی و مدلسازی سیستم ها، عملکرد و کارایی نیروی انسانی پرداخته اما در اروپا به طراحی ایستگاه کاری و بیومکانیک متمرکز است.

رشته های مورد پذیرش رشته ارگونومی

مهندسی عوامل انسانی ( ارگونومی ) از رشته های گروه پزشکی محسوب می شود و مدارک مورد پذیرش برای ادامه تحصیل در این رشته عبارت اند از:

دکتری عمومی پزشکی / کارشناسی رشته های فیزیوتراپی / ارتوپدی فنی / بهداشت حرفه ای / کار درمانی / مهندسی فناوری اطلاعات / مهندسی صنایع / طراحی صنعتی / مدیریت صنعتی / مهندسی مکانیک / مهندسی تکنولوژی طراحی و نقشه کشی صنعتی / ایمنی صنعتی / مهندسی پزشکی / فیزیک /پرستاری / هوشبری /تکنولوژی اتاق عمل / روانشناسی

دروس امتحان و ضرایبشان 

درس	ضریب
کلیات ارگونومی	2
تشریح و فیزیولوژی انسانی	2
فیزیک و مکانیک	2
ریاضی	2
روانشناسی عمومی	1
مدیریت سازمانی	1
زبان انگلیسی	3

منابع کنکور کارشناسی ارشد ارگونومی 

 

منابع تشریح 

کتاب آناتومی تشریح عمومی/تالیف محمدعلی امامی میبدی و مسعود عزت آبادی پور/ انتشارات سماط

کتاب آناتومی عمومی/تالیف دکتر محمدعلی نراقی، دکتر پریچهر پاسنجش/ دکتر مهدی مهدی زاده و دکتر محمدتقی جغتایی/انتشارات اشراقیه

کتاب آناتومی عمومی/ تالیف ایمانه شمایلی یگانه/ انتشارات جامعه نگر

کتاب آناتومی ( پرسش های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریحی )/تالیف ندا عابدپور و زهره نظم آراء/ انتشارات دیباگران تهران

کتاب درس و آزمون آناتومی/ تالیف ارسیا جمالی، شیما سینجلی و منصور میرزایی/انتشارات کتاب میر

کتاب بانک آزمون تحلیلی و تفکیکی آناتومی: با پاسخنامه کاملا تشریحی/مولف حمید اکرامی/انتشارات جامعه نگر

 

منابع فیزیولوژی انسانی 

کتاب فیزیولوژی پزشکی (1و2)/تالیف اعضای هیئت علمی گروه فیزیولوژی دانشکده پزشکی/انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران

کتاب فیزیولو ژی پزشکی گایتون/تالیف آرتور گایتون/ مترجم محمد رخشان و احمدرضا نیاورانی/ انتشارات سماط

کتاب فیزیولوژی پزشکی گانونگ/ مترجمان رضا بدل زاده/کامران قاسمی و علی راستگار فرج زاده/ انتشارات جهان ادیب/سینا طب

کتاب فیزیولوژی برن و لوی/تالیف فاطمه صفری، بروس کوپن و بروس استنتون/ مترجمان علی راستگار فرج زاده ، پرویز شهابی و سیمین نامور، زیر نظر سیدعلی حائری روحانی/ انتشارات اندیشه رفیع

کتاب فیزیولوژی/ تالیف مینو پاک گوهر/ مترجم نرگس تقی آبادی/ انتشارات خسروی

کتاب درسنامه جامع فیزیولوژی/ تالیف دکتر علی حائری روحانی، علی راستگار فرج زاده و کامران قاسمی/ انتشارات اندیشه رفیع

کتاب فیزیولوژی/ تالیف دکتر محمد محمدزاده و رویا قوچانیان/انتشارات سماط

کتاب فیزیولوژی ( خلاصه درس، پرسش های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریحی )/تالیف کاوره رحیمی، ناظر علمی دکتر عباس ابویسانی/ انتشارات دیباگران

 

منابع کلیات ارگونومی 

کتاب مهندسی فاکتورهای انسانی در صنعت و تولید/ تالیف مارتین هلاندر/ترجمه علیرضا چوبینه/ انتشارات علوم پزشکی شیراز

کتاب کلیات بهداشت حرفه ای/مولف علیرضا چوبینه/ انتشارات علوم پزشکی تهران

کتاب مکانیک بدن و اصول طراحی ایستگاه کار ( ارگونومی )/مولف محمد عبدلی ارمکی/ انتشارات امید مجد

کتاب ارگونومی در عمل/مولف علیرضا چوبینه/ انتشارات کتاب ماد

کتاب اصول ارگونومی در طراحی سیستم های حمل دستی کالا/تالیف دکتر صادق نائینی/ انتشارات فن آوران

کتاب مجموعه سوالات آزمون های کارشناسی ارشد بهداشت ، ایمنی و محیط زیست/تالیف رضا عرب عامری/ انتشارات فن آوران

کتاب مجموعه سوالات طبقه بندی شده عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط کار/تالیف داوود افشاری/ انتشارات فردا

کتاب مجموعه سوالات ارگونومی/ غلامحسین حلوانی و فرشاد ارغوانی/ انتشارات آثار سبحان

 

منابع ریاضی 

کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال جورج برینتن توماس/موریس دی. ویر، جوئل هاس، سیامک کاظمی فاطمی/ دانشگاه صنعتی شریف

کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال با هندسه تحلیلی/ تالیف لوئیس لیتهولد/مترجم سیامک کاظمی ، مهدی بهزاد و اسلام ناظمی، محسن رزاقی/ انتشارات مرکز نشر دانشگاهی

کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال/تالیف رابرت الکزاندر آدامز/مترجمان عبد الله صدرالدینی و نریمان ویسمرادی/ انتشارات سرافراز

کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی/ تالیف ریچارد سیلورمن/ مترجم علی اکبر عالم زاده/ انتشارات علمی و فنی

کتاب ریاضی عمومی ۱/ تالیف محسن لطف زمان/ انتشارات جهاد دانشگاهی صنعتی امیرکبیر

کتاب ریاضیات عمومی ۱ و ۲ / تالیف ایساک آبراموویچ مارون/انتشارات پاریاب

کتاب ریاضی عمومی ۱ و ۲ /تالیف فرزین حاجی جمشیدی/ انتشارات تاخ

کتاب ریاضی عمومی ۱ و ۲ / تالیف دکتر مسعود نیکوکار/ انتشارات آزاده

کتاب ریاضی ۱ و ۲ / تالیف دکتر محمدصادق معتقدی/انتشارات میعاد

 

منابع فیزیک و مکانیک 

کتاب مبانی فیزیک : مکانیک/ تالیف دیوید هالیدی، رابرت رزنیک و جرل واکر/ مترجم محمود دیانی/ انتشارات نص

کتاب فیزیک( مکانیک، حرکت تناوبی، شاره ها )/ تالیف مارک دبلیو. زیمانسکی، فرانسیس وستون سیروز و هوگ یانگ/ مترجم محمود بهار/ انتشارات مبتکران

کتاب فیزیک ( مکانیک )/ تالیف رابرت رزنیک، دیوید هالیدی و کنت کرین/ مترجمان منیژه رهبر و جلالالدینپاشاییراد/ انتشارات مرکز نشر دانشگاهی

کتاب فیزیک برای علوم زیستی ( پزشکی، پیراپزشکی، زیست شناسی و … )/ تالیف آلان اچ.کرامر/ ترجمه محمود بهار/ انتشارات مبتکران

کتاب درسنامه جامع فیزیک در بهداشت/ تالیف حمیدرضا مکرمی،محمدحسن قانع عزآبادی، داود قانع عزآبادی و سعید حجاری/ انتشارات آثار سبحان

کتاب فیزیک عمومی( مکانیک)/ تالیف ناصر زارع دهنوی و حسین محسنی پور/ انتشارات دیباگران تهران

کتاب فیزیک پایه( مکانیک)/ تالیف حمیدرضا رستگارسدهی و هادی طالشی آهنگری/ انتشارات علوی فرهیخته

کتاب فیزیک مکانیک/ تالیف هریس بنسون/ مترجم محمدرضا بهاری/ انتشارات دانشگاه پیام نور

 

منابع مدیریت سازمانی 

کتاب مبانی سازمان و مدیریت/ تالیف علی رضائیان/ انتشارات سمت

کتاب سازمان: ساختار، فرآیند و ره آوردها/ تالیف ریچارد هال/ مترجم علی پارسائیان و سید محمد اعرابی/ انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی

کتاب مدیریت عمومی/ تالیف سید مهدی الوانی/ انتشارات نی

کتاب تجزیه و طراحی سیستم/ تالیف علی رضائیان/ انتشارات سمت

کتاب مبانی مدیریت رفتار سازمانی/ تالیف علی رضائیان/ انتشارات سمت

کتاب مروری بر نظریه های مدیریت و سازمان/ تالیف سید رضا سید جوادین/ انتشارات نگاه دانش

کتاب رفتار سازمانی/ تالیف ریکی گریفین و گرگوری مورهد/ مترجم سید مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده/ انتشارات مروارید

کتاب تئوری مدیریت( نظریه عمومی مدیریت)/ تالیف علی محمد پرگان و مصطفی حسان/ انتشارات کتاب نوین

کتاب مدیریت منابع انسانی/ تالیف اسفندیار سعادت/ انتشارات سمت

کتاب تئوری سازمان (ساختار، طراحی و کاربردها)/ تالیف استفن رابینز/ مترجم ناصر عسگری و آرمیتا احمدی/ انتشارات راه

 

منابع روانشناسی عمومی 

کتاب زمینه روانشناسی هیلگارد (جلد 1و2)/ تالیف اتکینسون و همکاران/ ترجمه محمد تقی براهنی و همکاران/ انتشارات رشد

کتاب روانشناسی عمومی/ تالیف پریناز بنی سی/ انتشارات شهرآب

کتاب روانشناسی عمومی هیلگارد/ تالیف مریم افشاری/ انتشارات کتابخانه فرهنگ

کتاب روانشناسی عمومی/ تالیف نیلوفر بهبودیان/ انتشارات راه

کتاب روانشناسی تربیتی/ تالیف پروین کدیور/ انتشارات سمت

 

منابع زبان انگلیسی 

 

Active Skills for Reading (1, 2, 3, 4, 5). Neil J. Anderson, Thompson publication

Interaction: Reading . Hartman, P, Kirn, McGraw-Hill publication

English for the Students of Medicine. Compilation: Mahmoodreza Atai, Maasume Atai, Leyla shoja, Maasume Kafshgarsouteh, Mandana Zolghadari – Samt publication

Academic Encounters: Reading, Study Skills and Writing . Bernard Seal. Cambridge University publication

Improving Reading Skills.Compilation: D.r Shokrpour, D.r Mehbudi – Jungle publication

Markstein, L. and Hirasawa, L. Developing Reading Skills. Cambridge University

درسنامه جامع زبان کارشناسی ارشد علوم پزشکی/امیر لزگی/نشر جامعه نگر

مجموعه سوالات کارشناسی ارشد گروه های مختلف علوم پزشکی

 

 واحد های دوره کارشناسی ارشد ارگونومی 

تعداد کل واحد : 32 واحد

دروس تخصصی اجباری : 23 واحد

دروس تخصصی اختیاری : 5 واحد

پایان نامه : 4 واحد

 

دروس تخصصی اجباری 

درس	واحد
فیزیولوژی کار	2
ارگونومی محیطی	3
کلیات ارگونومی	1
آنتروپومتری و بیومکانیک شغلی	2
بهداشت حرفه ای و بیماری های ناشی از کار	2
روانشناسی کار و ارگونومی	2
ارگونومی طراحی	2
آمار تحلیلی	2
روش های تحقیق در علوم بهداشتی	1
ارگونومی شناختی	2
ارگونومی سیستم ها و برنامه ریزی در محیط کار	2
ایمنی و حوادث ناشی از کار	2
زبان تخصصی	2
سمینار	1
کارآموزی	2

 

دروس تخصصی اختیاری 

درس	واحد
جامعه شناسی کار	2
ارگونومی مشارکتی	2
ارگونومی در حمل دستی بار	2
بهره وری و سازماندهی کار	2
روش های ارزیابی ارگونومی	2

 

گرد آورنده : سرکار خانم راضیه محمدی