نوشته‌ها

معرفی رشته زیست شناسی تکوینی جانوری

سایت ویستاژن در این مقاله به توضیح رشته زیست شناسی تکوینی جانوری پرداخته است.

 زیست شناسی تکوینی جانوری

رشته ی زیست شناسی جانوری یکی از رشته های زیست شناسی است که جنبه های مختلف زندگی جانوران مانند مباحث رفتار شناسی ، بوم شناسی ، آناتومی ، تاکسونومی و … را به طور تخصصی بررسی می کند . رشته ی زیست شناسی جانوری ، یکی رشته های علوم پایه است که به سه گرایش بیوسیستماتیک که بیشتر مربوط به طبقه بندی جانوران و چرخه ی تکامل آنها است ، فیزیولوژی جانوری که رشته ی تحقیقاتی اعمال حیاتی بدن جانوران و نحوه ی عملکرد بدن در برابر عوامل محیطی است و دانشجویان می توانند فیزیولوژی جانوری انسانی یا حیوانی یا بافت شناسی و جنین شناسی جانوری را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند و زیست شناسی سلولی تکوینی در مقطع کارشناسی ارشد تقسیم می شود. به طور کلی دانش آموختگان این رشته گام مهمی در جهت حفاظت و نگه داری جانوران ، جلوگیری از انقراض برخی گونه ها و بررسی خطرات احتمالی برای حفظ بقا برمی دارند .

رشته ی زیست شناسی  سلولی تکوینی به عنوان یک زیرشاخه از زیست شناسی جانوری ، دانشجویان تکوین جانوران را در طول دوره ی رشد یعنی دوره ی جنینی و پس از تولد مورد مطالعه قرار می دهند . این نوع تحقیقات و مطالعات آزمایشگاهی برای بدست آوردن اطلاعات ژنتیکی و به کار بگیری آن در تشخیص و درمان بیماری های مادرزادی بسیار اهمیت دارد .

بازار کار

بازارکار فارغ التحصیلان این رشته مانند دیگر رشته های زیست شناسی که اهمیت پژوهشی دارند در آزمایشگاه ها و موسسات تحقیقاتی مانند انستیتو پاستور است. همچنین دانشجویان رشته ی زیست جانوری می توانند در مراکز آموزشی و دانشگاه ها تدریس کنند. به طور کلی علاقه مندان رشته ی جانورشناسی می توانند در مراکز حفاظتی محیط زیست مانند محل های نگه داری حیوانات مشغول به کار شوند .

دانشجویان در مقطع کارشناسی رشته ی زیست شناسی جانوری را می گذرانند و در مقطع کارشناسی ارشد می توانند گرایش زیست شناسی سلولی و تکوینی را انتخاب کنند .

البته   با لیسانس علوم پایه در رشته های  زیر می توانند ادامه تحصیل دهند : ( وزارت بهداشت )

انگل شناسی ، ایمنی شناسی ، خونشناسی آزمایشگاهی و بانک خون (هماتولوژی) ،  اکولوژی انسانی ، بیوشیمی بالینی ، حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، زیست فناوری پزشکی ، ژنتیک انسانی ، علوم تغذیه ، فیزیولوژی

سم شناسی،  قارچ شناسی پزشکی ، کنترل مواد خوراکی و آشامیدنی ، ویروس شناسی پزشکی ، میکروب شناسی ، نانوتکنولوژی پزشکی ، علوم بهداشتی در تغذیه ، ترکیبات طبیعی و دارویی دریایی ، علوم تشریح

دروس اختصاصی زیست شناسی سلولی و تکوینی :

جانور شناسی

جنین شناسی و بافت شناسی

زیست شناسی سلولی ملکولی

جنین شناسی مقایسه ای

زیست شناسی تکوینی جانوری

ژنتیک تکوینی

ضرایب دروس در آزمون کارشناسی ارشد زیست شناسی سلولی و تکوینی 

زبان عمومی : 2

زبان تخصصی : 2

مجموعه زیست شناسی : 3

فیزیولوژی جانوری : 2

جانورشناسی : 2

تکوین جانوری : 4

واحد های درسی کارشناسی ارشد :

کل واحد ها : 28

واحد الزامی : 12

واحد اختیاری : 10

پایان نامه : 6

واحد های الزامی کارشناسی ارشد

واحد درس
2 مکانیسم های سلولی و مولکولی تکوین
2 بیوسیستماتیک جانوری
2 فیزیولوژی دستگاه عصبی مرکزی
2 تشریح مقایسه ای مهره داران
2 اندام زایی در مهره داران
2 فیزیولوژی تولیدمثل

فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد این رشته برای داشتن شغل مناسب و کارامد باید رشته ی زیست شناسی سلولی و تکوینی را تا مقطع دکترا ادامه دهند .

واحد های درسی دکترا زیست شناسی تکوینی :

دروس تخصصی : 14 واحد

رساله : 22 واحد

کل دوره : 36 واحد

دروس تخصصی – اختیاری دکترا

واحد درس
2 الگو سازی جنین
2 تکمیل و تکامل
2 مهندسی سلول و بافت
2 ژن درمانی
2 تکوین اپی ژنتیکی تکوین
2 زیست شناسی تولید مثل

دانشجویان توجه داشته باشند که حدود 40 واحد انتخابی برای دانشجویان وجود دارد که آنها ملزم به گذراندن 14 واحد درسی می باشند .

ضریب عنوان درس مجموعه
1 زبان انگلیسی دروس عمومی
استعداد تحصیلی
4 جانور شناسی دروس تخصصی کارشناسی
جنین شناسی و بافت شناسی
زیست شناسی سلولی و مولکولی
4 جنین شناسی مقایسه ای دروس تخصصی کارشناسی ارشد
مکانیسم سلولی مولکولی تکوین
ژنتیک تکوینی
منابع آزمون دکترا زیست شناسی تکوینی 
منابع آزمون دکتری زیست شناسی جانوری – سلولی و تکوینی (مطابق با آخرین تغییرات آزمون سال 97)
زبان انگلیسی:

1ـ زبان انگلیسی عمومی دکتری

2-  1100 لغت ضروری
استعداد تحصیلی:

1- استعداد تحصیلی (ویژه تمام گروه ها به جز فنی و مهندسی)

2- استعداد تحصیلی ، نویسندگان : هادی مسیح خواه و محمد وکیلی انتشارات فرهنگ
مجموعه دروس در سطح کارشناسی:
جانورشناسی:1- جانورشناسی بارنز

2- جانورشناسی، دکتر منیژه کرمی

3- جانورشناسی عمومی، دکتر طلعت حبیبی

جنین شناسی و بافت شناسی:

1- بافت شناسی پایه، لوئیز سی جان کوئیرا، ترجمه شارقی قهرمان

2- جنین شناسی، کاظم پریور

3- بافت شناسی انسانی پایه، محمد صادق رجحان

4- بافت شناسی جانوری، دکتر شمس لاهیجانی

5- بافت شناسی پایه جان کوئیرا

6- جنین شناسی کاظم پریور

زیست شناسی سلولی و مولکولی

1- زیست شناسی سلولی مولکولی لودیش، مترجم دکتر رضا یوسفی

2- مبانی زیست شناسی سلولی مولکولی، دورو برتیس و دورو برتیس، ترجمه، سید علی حسینی تهرانی و محمود عرفانیان احمد پورمجموعه دروس در سطح کارشناسی ارشد:
جنین شناسی مقایسه ای و زیست شناسی تکوینی جانوری :1ـ سادلر، تامس دبلیو (1391)، جنین شناسی پزشکی لانگمن، (ترجمه: غلامرضا حسن‌زاده … ]و دیگران[)، تهران: انتشارات ارجمند.

2ـ حبیبی، طلعت (1372)، جانورشناسی عمومی، انتشارات دانشگاه تهران.

3ـ ابراهیم‌نژاد، محمد (1378)، زیست شناسی مهره‌داران، مرکز نشر دانشگاهی تهران.

4ـ هنرنژاد، رحیم (1379)، فرهنگ جامع زیست‌شناسی: انگلیسی ـ فارسی، انتشارات دانشگاه گیلان.

5ـ کیابی، بهرام (1386)، جانورشناسی، انتشارات دانشگاه پیام نور

6ـ صدرزاده طباطبایی، محمدحسین (1385)، کالبدشناسی مقایسه‌ای مهره‌داران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

7- Barnes, Robert D. (1986), Invertebrate Zoology, 5th ed. Philadephia: Saunders.

ژنتیک تکوینی:

1- مبانی ژنتیک: ژنتیک تکوین، تالیف حسن وحیدنژاد، لیلا یوسفیان، انتشارات ابن سینا.
2- مروری جامع بر ژنتیک. تالیف نجات مهدیه، سیدمحمدحسین میرمومنی، انتشارات برای فردا.

گردآورنده: سرکار خانم آیدا مظفرزاده

/0 دیدگاه /توسط

ژن درمانی

سایت ویستاژن در این مقاله به توضیح ژن درمانی  پرداخته است

ژن درمانی

ژن های موجود در سلولهای بدن نقش مهمی در سلامتی ما دارند.در حقیقت ، یک ژن معیوب می تواند ما را بیمار کند. گاهی اوقات همه یا بخشی از یک ژن معیوب و یا از بدو تولد مفقود است ، یا یک ژن می تواند در طول زندگی بزرگسالان تغییر یا جهش یابد.  هر یک از این تغییرات می تواند نحوه تولید پروتئین را مختل کند و این می تواند به مشکلات سلامتی یا بیماری کمک کند.

با شناخت این موضوع ، دانشمندان ده ها سال در تلاش بودند تا روش هایی را برای اصلاح ژن ها یا جایگزینی ژن های معیوب با ژن های سالم برای معالجه ، درمان یا جلوگیری از بیماری یا وضعیت پزشکی به کار گیرند.در ژن درمانی ، دانشمندان بسته به مشکلی که وجود دارد می توانند یکی از چندین کار را انجام دهند.  آنها می توانند ژن دیگری را که مشکل پزشکی ایجاد نمی کند جایگزین کنند، ژن هایی را برای کمک به بدن در معالجه بیماری یا بعنوان جایگزین برای ژن هایی که مشکل ایجاد می کنند ، اضافه کنند. به منظور قرار دادن ژن های جدید به طور مستقیم در سلول ها ، دانشمندان از وسیله ای به نام “وکتور” استفاده می کنند که از نظر ژنتیکی برای انتقال ژن استفاده می شود.

ژن درمانی می تواند برای اصلاح سلول ها، داخل یا خارج از بدن مورد استفاده قرار گیرد.  هنگامی که این کار در داخل بدن انجام شود ، پزشک، وکتور حامل ژن را مستقیماً در قسمتی از بدن که دارای سلول های معیوب است ، تزریق می کند. در نوعی از ژن درمانی که برای اصلاح سلولها در خارج از بدن مورد استفاده قرار می گیرد، می توان خون، مغز استخوان یا بافت دیگری را از بیمار گرفت و انواع خاصی از سلول ها را می توان در آزمایشگاه از هم جدا کرد.  وکتور حاوی ژن مورد نظر در این سلول ها وارد می شود؛  سلول ها در آزمایشگاه تکثیر می شوند و دوباره به بیمار تزریق می شوند، که در آنجا به تکثیر خود ادامه می دهند و در نهایت اگر درمان موفیت آمیز باشد،ژن‌های جدیدی که توسط وکتور وارد شده‌اند می‌توانند سبب تولید پروتئین‌های عملکردی شوند و اثر مورد نظر را ایجاد کنند.

 

وکتورهای ویروسی

بسیاری از وکتورهای انتقال ژن،از ویروس‌ها استخراج شده اند.این ویروس‌ها اصلاح شده‌اند و بنابراین اگر در موارد انسانی به‌ کار برده شوند ایجاد بیماری نمی‌کنند.توانایی انتقال و تحویل ژن‌های درمانی باعث شده که این ویروس‌ها مناسب طراحی برای سیستم‌های وکتوری شوند.اخیرا دامنه‌ی میزبان و ساختارهای ژنومیک وکتورهای ویروسی در کاربردهای آزمایشگاهی و کلینیکی  بسیار گشترش یافته است. ویروس‌های خاص به دلیل گنجایششان در دریافت ژن‌های خارجی و توانایی آن‌ها برای انتقال موثر و در نتیجه بیان ژن‌های کارآمد،بعنوان وسیله برای انتقال ژن‌ها انتخاب می‌شوند.این‌ها دلایل اصلی این است که وکتورها از ویروس‌ها استخراج می‌شوند و در بیش از 70% ژن‌درمانی‌های کلینیکی در سراسر جهان بکار می‌روند.از این جایی که این وکتورها  دارای مزایا و محدودیت‌های منحصر به فردی هستند،هریک از آن‌ها دارای کاربردهایی هستند که مناسب ویژگی آن‌هاست. کاربردهای وکتورهای ویروسی در سالهای اخیر پیشرفت‌های دلگرم کننده در ژن درمانی پیدا کرده اند.  پیشرفت های چشمگیر در مهندسی وکتور ، انتقال و ایمنی ، درمان مبتنی بر وکتور ویروسی را در خط مقدم پزشکی مدرن قرار داده است.  بردارهای ویروسی برای معالجه بیماریهای مختلفی از جمله متابولیک ، قلب و عروق ، عضله ،ماهیچه‌های قلبی، خون شناسی ، چشم پزشکی و عفونت ها و انواع مختلف سرطان استفاده شده اند.  پیشرفت های اخیر در زمینه ایمونوتراپی ، هر دو روش پیشگیری و درمانی را ارائه داده است.تعدادی از مطالعات بالینی اثربخشی درمانی و پیشگیری کننده در مدلهای جانوری و علاوه بر این در آزمایشات بالینی را نشان داده اند.  چندین داروی وکتور ویروسی نیز در سطح جهان مورد تأیید قرار گرفته است.

امروزه، هر دو ناقل ویروسی و غیر ویروسی مورد استفاده قرار می‌گیرند و درحال توسعه و تغییر و پیشرفت هستند اما  از آنجا که این بررسی بر روی ناقلین ویروسی متمرکز است، رویکردهای ژن درمانی غیر ویروسی در ادامه بحث نخواهد شد.  در عوض، مروری بر بردارهای مختلف ویروسی مبتنی بر آدنوویروس‌ها ، ویروس‌های مرتبط با آدنو (AAV) ،  رتروویروس‌ها ، ویروس‌های هرپس سیمپلکس (HSV) ،لنتی ویروس‌ها بحث خواهد شد.

 

انواع وکتورهای ویروسی

وکتورهای رتروویروسی با ژنوم سلول آلوده ادغام می شوند. آدنوویروس dsDNA بدون پوشش دارای ظرفیت بسته بندی 7.5 کیلوبایت از DNA خارجی است که بیان اپیزومی کوتاه مدت ژن موردنظر در طیف نسبتاً وسیعی از سلولهای میزبان را فراهم می کند.وکتورهای آدنوویروسی می‌توانند به طور موثری ژن‌ها را به انواع گسترده ای از سلولهای تقسیم شونده و غیر تقسیم شونده وارد کنند اما حذف ایمن سلول های آلوده معمولاً بیان ژن ها را در بدن محدود می‌کند. ویروس های هرپس سیمپلکس می‌توانند مقادیر زیادی از DNA های خارج ژنومی را منتقل کنند اما با این حال، سمیت و محافظت از بیان ژن به عنوان چالش باقی مانده است. ‏AAV نیز بسیاری از سلول های تقسیم شونده و غیر تقسیم شوند را آلوده میکند اما DNA آن ظرفیت محدودی دارد. وکتورهای AAV ژنوم ssRNA کوچکی را حمل می کنند ، که امکان انتقال درج های 4 کیلوبایتی را فراهم می آورد.  به طور کلی ، AAV بیان طولانی مدت ژن را از طریق ادغام کروموزومی فراهم می کند.  یک محدودیت در استفاده از AAV مربوط به پاسخ ایمنی ناشی از تجویز مکرر است.  با استفاده از یک سروتیپ AAV متفاوت برای هر بار استفاده مجدد ، این مشکل حل شده است.  موضوع دیگر مربوط به ظرفیت بسته بندی محدود DNA خارجی در ذرات AAV نوترکیب است.  این کمبود توسط طراحی وکتورهای دوگانه AAV برطرف شده است.

رتروویروس‌ها دارای ژنوم ssRNA با ساختار پوششی هستند.این ویروس‌ها از جمله وکتورهایی هستند که ماده ژنتیکی خود را که شامل ژن جدید نیز می‌باشد،با کروموزوم سلول انسانی ادغام می‌کنند در حالیکه سایر ویروس‌ها همچون آدنوویروس‌ها،DNA خود را وارد هسته‌ی سلول می‌کنند اما این DNA با کروموزومی ادغام نمی‌شود.رتروویروسها می توانند حداکثر 8 کیلوبایت درج خارجی را در خود جای دهند و وکتورهای هدف استاندارد را برای برنامه های کاربردی ژن درمانی طولانی مدت نشان دهند.  یکی از اشکالات رتروویروسها عدم توانایی آنها در آلوده کردن سلولهای تقسیم‌نشده است که سبب می‌شود  استفاده از وکتورهای لنتی ویروسی برای ژن درمانی گسترش یابد.  اگرچه لنتی ویروس ها متعلق به خانواده رتروویروس‌ها هستند، اما این قابلیت را دارند که سلول های تقسیم شونده و غیر تقسیم شونده را با ایجاد کمترین سمیت سلولی،تحت تاثیر قرار دهند.

خطرات و چالش ها

مفهوم ژن درمانی ساده به نظر می رسد ، اما کاملاً پیچیده است و مشکلات و خطرات بیشماری وجود دارد که از ژن درمانی با استفاده از وکتورهای ویروسی جلوگیری می کند. ویروس ها معمولاً می توانند بیش از یک نوع سلول را آلوده کنند.  بنابراین، هنگامی که از ناقل ویروسی برای انتقال ژن به بدن استفاده می شود ، ممکن است سلول های سالم و همچنین سلول های سرطانی را آلوده کند.

خطر دیگر این است که ممکن است ژن جدید در جای اشتباهی در DNA قرار بگیرد، احتمالاً باعث جهش مضر برای DNA یا حتی سرطان می شود.  این در کارآزمایی های بالینی برای بیماران نقص ایمنی ترکیبی شدید وابسته به X (X-SCID) اتفاق افتاده است، که در آن سلولهای بنیادی خونساز با استفاده از یک رتروویروس با تراریختگی اصلاحی ترشح شده و این منجر به ایجاد لوسمی سلول T در 4 بیمار از 20 بیمار شد.

علاوه بر این، هنگامی که از ویروس ها برای انتقال DNA به سلول های بدن استفاده می شود، احتمال کمی وجود دارد که این DNA به طور ناخواسته وارد سلول های تولید مثلی بیمار شود.  اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است تغییراتی ایجاد کند که اگر بیمار پس از معالجه صاحب فرزند شود، ممکن است به او منتقل شود.

نگرانی های دیگر شامل این احتمال است که ژنهای منتقل شده بیش از حد بیان شوند و پروتئین از دست رفته ای را تولید کنند که مضر باشد. همچنین این که وکتور ویروسی می تواند یک واکنش ایمنی ایجاد کند و یا ویروس می تواند از بیمار به افراد دیگر یا محیط منتقل شود.

با این حال، پزشکان و دانشمندان در تلاش هستند تا مشکلات احتمالی موجود را برطرف کنند.  آنها قبل از انجام آزمایشات بالینی در انسان از آزمایش حیوانات و سایر اقدامات احتیاطی برای شناسایی و جلوگیری از این خطرات استفاده می کنند.قبل از اینکه یک شرکت بتواند یک محصول ژن درمانی را برای استفاده در انسان به بازار عرضه کند و ژن درمانی عملا برای درمان یک بیمار مورد استفاده قرار بگیرد،دانشمندان باید از پس چالش‌های بسیاری بربیایند، از جمله این که باید آزمایش ژن درمانی از نظر ایمنی و اثربخشی انجام شود تا دانشمندان FDA بتوانند در نظر بگیرند که آیا خطرات درمانی با توجه به مزایای آن قابل قبول است یا خیر.همچنین باید بهترین راه‌ها را برای وارد کردن ژن‌ها و هدف قرار دادن سلول‌های خاص پیدا کنندو نیز اطمینان حاصل کنند که ژن‌ها کاملا توسط بدن کنترل می‌شوند.

ژن درمانی این نوید را برای تبدیل دارو و ایجاد گزینه هایی برای بیمارانی که با بیماری های دشوار و حتی غیر قابل تحمل زندگی می کنند ، داشته است.  از آنجا که دانشمندان به پیشرفتهای چشمگیری در این روش درمانی ادامه می دهند ، FDA متعهد است با بررسی سریع درمان های پیشگویی کننده که امکان نجات جان انسان ها را دارند ، به سرعت بخشیدن به پیشرفت کمک کند.

 

گردآورنده: سرکار خانم لیلا تنهایی

/0 دیدگاه /توسط

آپوپتوز و نکروز

سایت ویستاژن در این مقاله به بین تفاوت نکروز  و آپوپتوز پرداخته است.

آپوپتوز (Apoptosis) چیست؟

آپوپتوز چندین مسیر پیام رسانی سلولی را تلفیق می کند یعنی تصمیم گیری برای مرگ یا ادامه زندگی یک سلول. سلول هایی که آلوده شده اند و یا آسیب دیده اند یا به پایان عمر عملکردی خود رسیده اند وارد یک برنامه خودکشی سلولی کنترل شده به نام آپوپتوز می شوند. مرگ سلولی برنامه ریزی شده نقش مهمی را در طیف گسترده ای از فرآیندهای فیزیولوژیکی هنگام رشد جنین و در بافت های بالغ ایفا می کند. در بیشتر موارد ، مرگ سلولی فیزیولوژیکی با آپوپتوز برخلاف نکروز رخ می دهد. نقص در تنظیم مرگ سلولی آپوپتوز به بسیاری از بیماری ها ، از جمله اختلالات در هنگام تجمع سلول ها (سرطان) یا از بین رفتن سلول (سکته مغزی ، نارسایی قلبی) منجر می شود.

آپوپتوز یک پدیده مورفولوژیکی است. همانطور که با کمک میکروسکوپ نوری (یا ترجیحاً الکترونی ) مشاهده می شود، این فرآیند شامل تراکم کروماتین و قطعه قطعه شدن هسته ای (پیکنوز) و سایر اندامک ها ، خونریزی غشای پلاسما و کوچک و چروکیده شدن سلول است. سرانجام، سلول ها به قطعات کوچک احاطه شده توسط غشاها (اجسام آپوپتوز) شکسته می شوند، که تکه های سلول درون وزیکول هایی بسته بندی شده و با فاگوسیتوز بدون ایجاد پاسخ التهابی پاک می شوند. سلول های مجاور از تخریب درامانند، زیرا اگر آنزیم های هضم کننده سلول در حال آپوپتوز به بیرون نشت کند می تواند موجب صدمه به آنها می شود. رها شدن اجسام آپوپتوز همان چیزی است که الهام گرفته از اصطلاح “آپوپتوز” از یونانی ها، به معنی “خاموش شدن” و یا برگ های در حال سقوط در پاییز از درختان برگریز است.

آپوپتوز در جریان تکوین رویانی به طور گسترده مشاهده می شود و نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. جزییات مولکولی مربوط به آپوپتوز با بررسی مراحل جنینی یک کرم از خانواده نماتود ها به نام سینورا بدیتیس الگانس توسط محققان آشکار شد. از آنجایی که کرم بالغ تنها در حدود هزار سلول دارد محققان توانستند دودمان تک تک سلول ها را بررسی کنند. خودکشی دوره ای سلول ها 131 بار طی نمو کرم و دقیقا در نقاط مشخصی از دودمان سلولی هر کرم اتفاق می افتد . در کرم ها و سایر گونه ها، آپوپتوز توسط پیام هایی آغاز می گردد که سیر زیادی از پروتئین های مسئول خودکشی را در سلول های محکوم به مرگ فعال می کند . بررسی های ژنتیکی بر روی این کرم دو ژن کلیدی برای این فرآیند را مشخص کرده است که  Ced-3و Ced-4  هستند. این پروتئین ها و بسیاری از پروتئین های دیگری که در روند آپوپتوز فعالیت دارند به طور پیوسته در سلول وجود دارند ، اما به شکل غیرفعال هستند. بنابراین فرآیند فعال شدن پروتئینی در تنظیم این فرآیند تاثیر دارد، نه سنتز پروتئین .

آپوپتوز توسط کاسپازها ایجاد می شود

چه عواملی باعث ایجاد این تغییرات مورفولوژیکی می شود که ما آن را آپوپتوز می دانیم و تغییرات بیوشیمیایی که اغلب با این پدیده همراه است؟ پاسخ پروتئازها است.

در این کرم ، پروتئین Ced-9 موجود در غشای خارجی میتوکندری نقش اصلی را در تنظیم فرآیند آپوپتوز بر عهده دارد و در غیاب پیام فعال کننده آپوپتوز ، به عنوان عامل بازدارنده در این فرآیند قرار می گیرد . هنگامی که پیام مرگ سلولی صادر شود این سد شکسته شده و مسیر آپوپتوز موجب فعال شدن پروتئاز ها ، نوکلئاز ها و آنزیم هایی که موجب شکسته شدن پروتئین ها و DNA ها می شود ، می گردد . پروتئاز های اصلی در آپوپتوز ، کاسپازها هستند و در نماتود ها اصلی ترین کاسپاز Ced-3 می باشد .

مسیر های آپوپتوزی و پیام های فعال کننده آنها 

در انسان و سایر پستانداران ، مسیرهای بسیاری ، مشتمل بر 15 نوع مختلف از کاسپازها در فرآیند آپوپتوز دخیل هستند مسیری که مورد استفاده قرار می گیرد بسته به نوع سلول و پیامی است که برای فعال کردن آپوپتوز صادر شده است . یکی از مسیر های اصلی از طریق پروتئین های  میتوکندری است . پروتئین های آپوپتوزی موجب ایجاد سوراخ های بسیار ریزی در غشای خارجی میتوکندری می شوند و این خود باعث نشت پروتئین هایی از میتوکندری به بیرون می شوند که فرآیند آپوپتوز را پیش می برد . نکته ی جالب اینجاست که یکی از آنها سیتوکروم C است ، پروتئینی که در سلول های سالم برای زنجیره انتقال الکترون در میتوکندری ها مورد نیاز است . اما هنگامی که از میتوکندری آزاد می شود به عنوان عامل مرگ فعالیت می کند . فرآیند آپوپتوز میتوکندریایی در پستانداران از پروتئین های مشابهی استفاده می کند که در نماتود ها وجود دارد مانند Ced-3 وCed-4 وCed-9 .

در فرآیند آپوپتوز ، پروتئین ها پیام های مربوط به مسیر های مختلف آپوپتوز را در یک زمان تلفیق کرده و منجر به آپوپتوز سلول می شوند . اکثر اوقات منشا پیام از خارج سلول است مثلا از سلول همسایه ترشح شده است . هنگامی که مولکول حاوی پیام آپوپتوز به گیرنده خود در غشای سلول متصل می شود موجب فعال شدن کاسپازها و سایر آنزیم های آپوپتوزی می گردد بدون اینکه مسیر میتوکندریایی دخیل باشد . دو نوع دیگر از این پیام ها از داخل سلول منشا می گیرند؛یکی از داخل هسته هنگامی که DNA به طور غیرقابل جبرانی تخریب شده باشد و دیگری از شبکه آندوپلاسمی هنگامی که شکل فضایی بسیاری از پروتئین های درونی آن تغییر یابد . در سلول های پستانداران تصمیم به زنده ماندن بستگی به مجموع پیام های حیات یا مرگی دارد که دریافت می کند .

خودکشی سلول ها یک مکانیسم ضروری برای نمو و بقای جانداران است . تشابه بین پروتئین های آپوپتوزی در پستانداران و نماتود ها همچنین وجود آپوپتوز در قارچ های پرسلولی و حتی یک مخمر تک سلولی حاکی از آن است که این فرآیند خیلی زود در تکامل جانداران ایجاد شده است . در مهره داران آپوپتوز فرآیندی ضروری برای نمو سیستم عصبی و عملکرد صحیح سیستم ایمنی است و در انسان ها برای شکل گیری صحیح دست ها و پاها الزامی می باشد . شدت پایین تر آپوپتوز برای ایجاد پاهای پرده دار در ماکیان آبزی مثل مرغابی ها به کار می رود و به عکس ، حالت کامل آن در پاهای بدون پرده سایر مرغان قابل مشاهده است . همچنین در انسان ها عدم وقوع آپوپتوز به طور کامل ممکن است منجر به ایجاد انگشتان دست و پای پرده دار شود . شواهد محکمی دال بر اختلال در آپوپتوز در بیماری های تحلیل دهنده سیستم عصبی مثل پارکینسون و آلزایمر وجود دارد . همچنین سرطان می تواند از نقص در خودکشی سلولی ایجاد شود : برای مثال بین ملانوما ( تومور با منشا سلول های ملانین دار ) و اختلال در پروتئین مشابه Ced-4 در انسان رابطه ی محکمی کشف شده است . بنابراین این گونه به اهمیت ویژه ی مسیر های پیام رسانی مرگ سلولی پی می بریم .

نکروز (Necrosis)و تفاوت آن با آپوپتوز 

نکروز تعریفی از نوعی مرگ سلولی بوده است که فاقد ویژگی آپوپتوز ویا اتوفاژی است و معمولا کنترل نشده در نظر گرفته می شود . تحقیقات اخیر حاکی از آن است که با این حال وقوع و دوره ممکن است تنظیم شده باشد. بعد از ایجاد سیگنال و یا تخریب نکروز شامل علائم کنترل شده فرآیند هایی مانند اختلال عملکرد میتوکندری ، تخلیه ATP ، پارگی زودرس غشای پلاسما و … می باشد . علاوه بر این مهار پروتئین های خاص درگیر در تنظیم آپوپتوز یا اتوفاژی می تواند نوع مرگ سلولی را به نکروز تغییر کند . به همین دلیل است که در نکروز ، تروما و احتمالا برخی از انواع سلول های عصبی ، درک بیشتر ساختار بیوشیمیایی و تعریف مولکولی این فرآیند می تواند پیامد های بالینی مهمی داشته باشد .

مرگ سلولی می تواند از دست دادن غیرقابل برگشت از یکپارچگی غشای پلاسما باشد . از لحاظ معیارهای مورفولوژیکی سه نوع مرگ سلولی در سلول های پستانداران مشخص شده است . نوع اول آپوپتوز ، نوع دوم انباشت زیادی اتوفاژی دوغشایی که بوسیله  ایجاد خلا در سیتوپلاسم مشخص می شود . نوع سوم معروف به نکروز ، نوعی که ویژگی های فرآیند های نوع یک و دو را ندارد .

تعریف پایه ای نکروز در معیار های مورفولوژیکی پارگی اولیه غشا و اتساع ارگان های سیتوپلاسمی بخصوص در میتوکندری است .

تشخیص نوع مرگ سلولی بخصوص در نکروز بسیار مهم است که اغلب با ریزش سلول و آسیب شناسی های انسانی مرتبط است و می تواند منجر به التهاب موضعی شود . علاوه بر این به نظر می رسد که پاکسازی سلول های آپوپتوز متفاوت از سلول های نکروز عمل می کنند به طوری که سلول های آپوپتوز توسط فاگوسیت ها کاملا درگیر می شوند ، سلول های نکروز توسط یک مکانیسم درونی می شوند به این معنی که فقط قسمت هایی از سلول توسط فاگوسیتوز ها گرفته می شوند .

نکروز را به صورت زیر طبقه بندی می کنند :

  • نکروز فیبرینی
  • نکروز آبکی
  • نکروز پنیری
  • نکروز انعقادی
  • نکروز چربی

هر یک از این موارد می تواند نتیجه ی یک نوع بیماری مانند انفارکتوس ، بیماری ایمونولوژیک ، مسمومیت ، آبسه ، سینه پهلو و … در انسان باشد .

به طور کلی می توان گفت در نکروز برخلاف آپوپتوز سلول متورم می شود . در نکروز اجزای درون سلولی تخریب می شود مانند DNA ، ولی در آپوپتوز قطعه قطعه شدن آن را مشاهده می کنید . در واقع آپوپتوز مرگ برنامه ریزی شده ی سلول است و با مصرف انرژی همراه می باشد . توجه کنید که در آپوپتوز پاسخ التهابی برخلاف نکروز وجود ندارد و آسیبی به سلول های دیگر وارد نمی کند درحالی که در نکروز سلول های مجاور نیز نابود می شوند.

گردآورنده: سرکار خانم آیدا مظفرزاده 

/0 دیدگاه /توسط

کریسپر چیست؟

سایت ویستاژن در این مقاله به توضیح کریسپر پرداخته است.

 

کریسپر چیست؟

کریسپر نوعی سیستم ایمنی تطابق پذیر در باکتری ها است که آن ها را قادر به کشف دی ان ای ویروس و بعد نابودیشان می کند. بخشی از سیستم کریسپر، پروتئینی به نام کَس ۹ است، که قابلیت جستجو، برش زدن و سرانجام استحالهٔ دی ان ای ویروس را به روشی خاص دارد. فناوری کریسپر به دانشمندان اجازه می دهد، تغییراتی در دی ان ای سلول ها ایجاد کنند.

کریسپر نوعی تکنولوژی جدید ویرایش ژنتیکی است که می تواند به پیشرفت ژن درمانی کمک های زیادی کند. تاکنون ژن درمانی عمدتا از طریق تکنیک (انتقال ژن) انجام شده است؛ به این صورت که یک ویروس بی گزند، نسخه ی سالمی از یک ژن را به سلول منتقل می کند تا جای ژن معیوب را که بیماری ایجاد کرده، بگیرد. اما در روش کریسپر، دانشمندان می توانند مستقیما ژن معیوب را اصلاح کنند. آنها دنای معیوب را جدا کرده و به جای آن یک دنای سالم می گذارند. قاعدتا، این روش باید خیلی بهتر از اضافه کردن یک ژن جدید جواب دهد، چون در این صورت خطرات ناشی از اضافه کردن یک ژن غریبه و خارجی از میان می رود. گاهی اوقات ممکن است این ژن خارجی در مکان اشتباهی قرار گیرد و منجر به سرطان شود. اما ژنی که با تکنیک کریسپر ترمیم شده تحت کنترل خواهد بود.
این روش برای اکثر بیماری ها مفید است، مثلا بیماری های دیستروفی ماهیچه ای و فیبروز سیستیک باید از طریق ویرایش ژنتیکی درمان شوند. اگر پزشکان سلول های فرد بیمار را جدا کرده و آنها را ترمیم کنند و سپس دوباره آنها را به بدن بازگردانند، تعداد بسیار کمی از این سلول ها زنده می مانند. ویرایش ژنتیکی هم مثل تکنیک انتقال ژن با چالش های زیادی رو به رو است. محققان باید روش هایی پیدا کنند تا کریسپر به طور موثر در بافت های بدن یک فرد کار کند.
یکی از مهم ترین ریسک های کریسپر که به وفور درباره ی آن بحث می شود، آنزیم کس 9 است. این آنزیم باید قسمت خاصی از توالی دنای را برش دهد، اما ممکن است در قسمت های دیگری از ژنوم هم شکاف ایجاد کند که می تواند به جهش های ژنتیکی و افزایش احتمال ابتلا به سرطان منجر شود. محققان به دنبال این هستند که دقت کریسپر را افزایش دهند.

تاریخچه سیستم کریسپر

اولین بار سیستم کریسپر در اشرشیا کلای به عنوان یک توالی تکراری ۲۹ نوکلئوتیدی با فاصله ۳۲ نوکلئوتیدی توسط یوشیزومی ایشی نو ژاپنی در سال ۱۹۸۷ مطرح شد که باکتری ها و آرکی باکتری ها را از حمله باکتریوفاژها و پلاسمیدها محافظت می کند. این سیستم های دفاعی به یک رِنا کوچک شناساگر توالی خاص تکیه می کنند و اسیدهای نوکلئیک خارجی را خاموش می کنند.
امروزه دانش ژنتیک با پیشرفت های فراوانی همراه بوده است و همین امر می تواند زمینه ساز درمان بسیاری از بیماری های صعب العلاج و حتی لاعلاج باشد! کریسپر یکی از جدید ترین تکنولوژی ها در درمان بیماری ها و ناهنجاری های ژنتیکی است که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت.
تصور کنید که یک جهش ژنتیکی نادری را به ارث برده اید و این جهش در سن 50 سالگی قطعا سبب ابتلای شما به سرطانی لاعلاج می شود (به دور از جان تان البته). و احتمالا در اثر ابتلا به همین سرطان هم بدن شما به قدری ضعیف می شود که دیگر توان مقاومت نداشته و فوت خواهید کرد. اما اگر به شما بگوییم این ژن به ارث رسیده از اجدادتان را می توانید کاملا از ژنوم خود خارج کنید و نسل های بعد از شما نیز صفت کد شده (سرطان) توسط این ژن را بروز ندهند چطور؟
همین چند خط، به طور کاملا ساده تکنیک ویرایش ژن کریسپر را توضیح می دهند. این فناوری پیشرفته نه تنها می تواند استخر ژنی جوامع بشری (مجموعه ژنوم تمام مردم یک جامعه) را اصلاح و دستخوش تغییرات گسترده کند، بلکه قادر است سیستم سلامت، غذا و دارو، کشاورزی و تمام صنایع مرتبط با علوم زیستی را از پایه و اساس دگرگون سازد.

کریسپر کس 9

اختلالات ژتیکی شامل: جهش ها، ناهنجاری ها و … برای هر فردی ممکن به وجود آید. درمان این
اختلالات به هیچ وجه ممکن نخواهد بود مگر به وسیله اصلاح ژن که شامل بیان و روشن شدن برخی ژن
ها و یا جلوگیری از بیان برخی زن ها و … است. از رو در حال حاضر مطمئن ترین روش درمانی استفاده
از کریسپر کس است.
کریسپر کَس ۹ ابزاری برای اصلاح ژن است که در دنیا هویاهویی ایجاد کرده است. این ابزار سریع، ارزان و بسیار دقیق تر از تکنیک هایی است که قبلا برای ویرایش ژن استفاده می شده و دارای طیف گسترده ای از برنامه های کاربردی بالقوه است. کریسپر کَس ۹ تکنولوژی منحصر به فردی است که این امکان را ایجاد می کند تا بتوان با حذف، اضافه کردن یا جایگزین کردن بخشی از ژنوم را ویرایش نمود. این روش در حال حاضر روشی ساده ،دقیق و تطبیق پذیر برای دست ورزی ژنتیک می باشد.
در حقیقت برخی از باکتری ها دارای سیستم ساده کریسپر کَس ۹ برای ویرایش ژن می باشند که برای
پاسخ به عوامل مهاجم نظیر ویروس ها بکار می رود و این فرآیند مانند سیستم ایمنی برای آنها تلقی
می شود. کریسپر در باکتری ها قسمتی از دنای باکتری را قطع کرده و در تهاجم بعدی به باکتری برای
شناسایی پاتوژن کمک میکند. دانشمندان از این سیستم در سلول های دیگر جانوران شامل موش و انسان استفاده کرده اند.

کاربردهای کریسپر

۱. ساخت عضو پیوندی
عضوهای اهدایی برای افرادی که به آن نیاز دارند، به شدت محدودند و قبل از این که دانشمندان بتوانند از
سلول های بنیادی اعضای جدیدی بسازند، باید برخی گزینه های جایگزین را هم در نظر گرفت. استفاده از
خوک برای اهدای کلیهمی تواند یک راهکار باشد. متءسفانه خطر ابتلا به ویروس آنفولانزای خوکی هنوز
وجود دارد؛ اما با تکنیک ویرایش ژنی کریسپر امکان برطرف کردن این مشکل وجود دارد. با این تکنیک
می توان ژن های بیماری زا را از بدن خوک برداشت.

۲. تزریق انسولین به بیماران دیابتی
برای افراد مبتلا به دیابت نوع دوم، تزریق انسولین مورد نیاز بدن، می تواند پروسه ای دردناک و نامطلوب باشد. ساخت یک پیوند پوستی که حاوی پروتئین ویرایش شده با تکنیک کریسپر باشد، می تواند انسولین سطح قند خون را تنظیم و روش مرسوم تزریق را به کلی منسوخ کند.

۳. درمان بیماری های قلبی
ویرایش ژن های انسان هنوز مفهومی آینده نگرانه است که می تواند در آینده، دانشمندان را از لحاظ
اخلاقی و پزشکی به چالش بکشد. اما ممکن است تکنیک ویرایش ژنی کریسپر به این موضوع کمک کند؛
خصوصا با آزمایش موفق که اخیرا برای ویرایش ژنتیکی بیماری قلبی در جنین انسان انجام شد. این
آزمایش توانست امیدواری های زیادی برای درمان بیماری های قلبی در آینده به وجود بیاورد.

۴. تغییر رنگ گل ها
شاید پر کردن یک باغ با گل های رنگارنگ، همچون درمان بیماری های قلبی و دیابت از اولویت های ویرایش ژنی کریسپر نباشد؛ اما برای بسیاری از مردم یک دنیای زیباتر، هنوز هم ایده ی جذابی است. دانشمندان با تغییر ژن رنگ گل نیلوفر پیچیا، قادر به تغییر رنگ آن بودند. این اولین باری بود که تغییر رنگ گل ها با استفاده از تکنیک کریسپر انجام می شد. این موفقیت می تواند کاربردهای بالقوه زیادی
داشته باشد؛ ممکن است روزی بتوانید گل های گلخانه ی خود را به رنگ مطلوب رنگ آمیزی کنید!

۵. درمان برخی بیماری ها در موش ها
پس از نگرانی هایی که در مورد خطر جهش های ناخواسته ژنی مرتبط به تکنیک کریسپر به وجود آمد، دانشمندان به دنبال تکنیکی بودند که بدون بریدن و چسباندن، قادر به ویرایش ژن های انسان باشند. آن هاتوانستند از چنین روشی برای درمان برخی بیماری ها در موش بهره ببرند.

۶. مقابله با فوق باکتری ها
قبل از ظهور آنتی بیوتیک ها، مرگ ناشی از عفونت های ناخوشایند، یک واقعیت تلخ بود. اکنون به نظر
می رسد با افزایش باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک، دوباره به چنین دوران تاریکی بازگشته ایم. یکی از
روش هایی که می توان باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک را از بین برد، ویرایش ویروس ها به نحوی است روش هایی که می توان باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک را از بین برد، ویرایش ویروس ها به نحوی است.

هشدار ها و خط قرمز اخلاقی
با توجه به اینکه فناوری کریسپر به نوعی یک ابزار تغییر دی ان ای محسوب می شود، از لحاظ اصلاح
ژنتیک انسانی نگران هایی را به همراه دارد. اخیرا محققان چینی توانسته اند یک جفت نوزاد دوقلو
مهندسی ژنتیک شده به نام های لولو و نانا را به دنیا آورند که چنین موضوعی باعث شده است موجبی از
نگرانی ها در خصوص این فناوری ایجاد شود.
امروزه اصلاح ژنتیک انسان در تمامی کشور ها ممنوع است و از این محققان چینی به سرپرستی
جیانکوی هه از دانشگاه علوم و فناوری جنوبی شنژن در این خصوص بازجویی می شود. این نوزادان که
با اصلاح ژنتیک به دنیا آمدند به نام نوزادان طراح معروف هستند و از نظر جامعه جهانی توسط یک
عمل غیر اخلاقی به وجود آمده اند.

گردآوری: جناب آقای حسن مسرور

/0 دیدگاه /توسط

معرفی پایگاه های داده بیوانفرماتیکی

 

در حال حاضر تجزیه و تحلیل داده های بیولوژیکی چالشی بزرگ پیش پای محققان زیست شناسی قرار داده است که سبب شده تعداد زیادی از ابزارهای نرم افزاری و بانک های اطلاعاتی را تولید کرده و به سرعت آن ها را پیشرفت و توسعه دهند. در این مقاله سایت ویستاژن به معرفی برخی سایت ها و نرم افزارهایی که معمولا برای آنالیز داده های بیوانفورماتیکی بکار میروند پرداخته خواهد شد.

پایگاه های داده بیوانفرماتیکی

Broad Institute of Harvard and MIT

این انستیتو بسیاری از نرم افزارها را برای تجزیه و تحلیل مجموعه های بزرگ از داده های مرتبط با ژنوم بطور رایگان توسعه و در دسترس قرار داده است.

بانک اطلاعاتی DNA ژاپن (DDBJ)

 بانک اطلاعاتی داده های توالی نوکلئوتیدی با ابزار جستجو و تجزیه و تحلیل می باشد.

انستیتوی بیوانفورماتیک اروپا (EBI)

بخشی از آزمایشگاه زیست شناسی مولکولی اروپا ، پایگاه داده ها و ابزارهایی را فراهم می کند که به کاربران امکان می دهد داده ها را پیدا کرده و به اشتراک بگذارند ، پرس و جوهای پیچیده ای را انجام دهند و نتایج را تجزیه و تحلیل کنند.  منابع شامل Ensembl ، UniProt و ArrayExpress هستند.

پورتال منابع بیوانفورماتیک EXPASy

 پورتالِ دیتابیس‌ها و ابزارهای نرم افزاری مربوط به ژنوم ، پروتئومیکس، رونویسی و… انستیتوی بیوانفورماتیک سوئیس (SIB) .

 مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی (NCBI)

بانکهای اطلاعاتی متنوعی را برای یافتن و تجزیه و تحلیل بیولوژی مولکولی ، بیوشیمیایی و داده های ژنتیکی از جمله GenBank ، ژن ، بانک اطلاعاتی نوکلئوتیدها و بانک اطلاعات پروتئین ها حفظ می کند.

برخی نرم افزارهای مورد استفاده و پرکاربرد در حوزه بیوانفورماتیک موارد زیر هستند

Jmol: یک ابزار بیوانفورماتیکی جهت پی بردن به ساختار سه بعدی درشت مولکول ها از جمله DNAها، RNAها و پروتئین ها و اجزای آن‌هاست. این نرم‌افزار مبتنی بر وب است و بنابراین احتیاجی به نصب این نرم افزار روی دستگاه مورد استفاده نمی‌باشد. جهت به کارگیری این ابزار باید کد شناسایی مولکول مورد نظر وارد نرم افزار شود. کد چهار رقمی مولکول ها در پایگاه اطلاعاتی PDB موجود است. Jmol اطلاعات کامل مولکول ها  از جمله نوع و تعداد اتم ها، ساختار زنجیره ها و توالی های بکار رفته در مولکول، رزولوشن و غیره را به دست داده و پیوندهای مولکولی و فواصل و زاویه ها و اطلاعات مربوط به آنها را مشخص می کند. این نرم‌افزار مرتباً به روز رسانی شده و بنابراین اطلاعات جامع و به روزی را در بر می‌گیرد. همچنین می توان این نرم افزار را روی گوشی‌های هوشمند و آیپد ها به کار برد.

RNAstructure: نرم‌افزاری رایگان است که جهت تحقیقات بیوانفورماتیکی مورد استفاده قرار میگیرد . RNAstructure ساختار دوم DNA و RNA را نمایش می‌دهد و همچنین احتمال هیبریداسیون باز ها را محاسبه و میزان پایداری هر یک از این پیوندها را مشخص می کند. همچنین این ابزار، تمایل اتصال مولکول های زیستی به RNA موردنظر را نیز محاسبه می‌کند. نرم افزار مذکور  قابلیت نصب  و اجرا بر روی سیستم های مختلف را دارا می باشد.

Hex: یک نرم افزار  بیوانفورماتیکی رایگان و اختصاصی جهت داکینگ مولکولی(پروتئین_پروتئین)  است. این نرم افزار رایگان بوده و روی انواع سیستم عامل ها قابل اجراست.  با استفاده از این نرم‌افزار می‌توان انژی کل برهمکنش را محاسبه کرده و همچنین با توجه به شباهت شکل، انرژی و …،برهمکنش را شبیه‌سازی نمود.

Cn3D: از برنامه‌های کاربردی در این زمینه است که دارای حجم کمی بوده و  مختص نمایش درشت‌مولکول ها به ویژه پروتئین هاست. این نرم افزار امکان مشاهده ساختار های دوم پروتئینی و برخی اصلاحات ساختاری به روی آن ها را در دسترس خواهد گذاشت. 

Chromas: ابزار بسیار کاربردی بیوانفورماتیک در زمینه ژنومیکس و پروتئومیکس است. این نرم‌افزار توالی ژن ها را مشخص می‌کند و نتیجه‌ی تعیین توالی و همچنین نتیجه آنالیزها از قبیل سنگر را در قابل فایلی با پسوند abi ارائه می‌دهد . با استفاده از این نرم افزار میتوان آنالیز های فیلوژنی یا ویرایش اطلاعات موجود در فایل دریافتی را با تبدیل پسوند به fasta انجام داد.

Fast PCR: یک نرم افزار بیوانفورماتیکی ساده و کاربردی است. این نرم افزار محیط کاربری جذاب و امکان ویرایش و مشاهده انواع توالی ها، آمالیز پرایمر و پروب و همچنین ویرایش ژن ها را فراهم می‌آورد. با استفاده از این نرم افزار به آسانی میتوانی کلونینگ مجازی را انجام داد.

CLC: نرم افزاری جهت آنالیز تخصصی اطلاعات ژنومی و پروتئومی است. این نرم افزار بر روی سیستم عامل های مختلف از جمله ویندوز، لینوکس و مک قابل اجراست. CLC امکاناتی همچون بررسی توالی های ژنی و پروتئین ، نقشه‌ی جایگاه برش آنزیم های محدود کننده، کلون‌سازی مجازی، طراحی پرایمر و پروب و برچسب زنی ژن ها را دارا میباشد.

 OVITO: یک نرم افزار بیوانفورماتیکی گرافیکی ساخت کشور آلمان است که بیشتر در زمینه ی آنالیز و مشاهده ی ساختارهای اتمی شبیه سازی شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از آن بسیار ساده می باشد و شباهت بسیار زیادی به نرم افزار VMD دارد.

 ArgusLab: ابزاری برای مدل‌سازی مولکولی است که بیشتر در حوزه‌ی مدل‌سازی ساختار های اتمی پیچیده و پایدارسازی آن ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نرم افزار رایگان ساخت کشور آمریکا بوده و روی نسخه های مختلف سیستم عامل ویندوز قال بکار گیری است. از اصلی ترین امکانات این نرم افزار، انجام داکینگ پروتئین-لیگاند در آنالیزها و غربالگری های دارویی است.

برخی ابزارهای بیوانفورماتیکی در حوزه ژن ها

 

 ArrayExpress

 بایگانی ژنومیک عملکردی داده ها را از آزمایش های ژنتیک عملکردی با توان بالا ذخیره می کند و این داده ها را برای استفاده مجدد در جامعه تحقیق فراهم می کند.

BLAST

این ابزار مناطقی از شباهت را بین توالی های بیولوژیکی پیدا می کند.  این برنامه توالی نوکلئوتیدی یا پروتئینی را با پایگاه داده های توالی مقایسه می کند و اهمیت آماری را محاسبه می کند.

GenePattern

 این سیستم گردش کار علمی قدرتمند که دسترسی به صدها ابزار تجزیه و تحلیل ژنومی را فراهم می کند،  طراحی شده است تا محققان را قادر به توسعه ، ضبط و تکثیر روشهای تحلیل ژنومی کند.

Genome

 این منبع اطلاعات مربوط به ژنوم ها شامل توالی ها ، نقشه ها ، کروموزوم ها و … را ترتیب می دهد.

 IHEC

 کنسرسیوم بین المللی اپی ژنوم انسانی (IHEC) مجموعه ای کامل از اپی ژنوم های مرجع مربوط به سلامتی و بیماری را در دسترس قرار می دهد.

Nucleotide

بانک اطلاعاتی Nucleotide مجموعه ای از سکانس های مختلف از منابع مختلف از جمله GenBank ، RefSeq ، TPA و PDB است که داده های توالی ژنوم ، ژن و رونوشت پایه و اساس تحقیقات و کشف پزشکی را فراهم می کند.

 مرورگر ژنوم UCSC

 ابزاری که به شما امکان می دهد داده های ژنومی موجودات مختلف مدل را به صورت تعاملی مشاهده کنید.

Vista

 مجموعه ای کامل از برنامه ها و پایگاه های داده برای تجزیه و تحلیل مقایسه ای توالی های ژنومی است.

 (Gene (NCBI

 این پنل اطلاعات مربوط به طیف گسترده ای از گونه ها را ادغام می کند که شامل نامگذاری ، توالی های مرجع (RefSeqs) ، نقشه ها ، مسیرها ، تغییرات ، فنوتیپ ها و پیوندهای مربوط به ژنوم ، فنوتیپ و منابع خاص در سراسر جهان باشد.

برخی ابزارهای بیوانفورماتیکی در حوزه پروتئین ها

 

UniProt

 مأموریت UniProt فراهم کردن یک منبع جامع ، با کیفیت بالا و رایگان و در دسترس از توالی پروتئین و اطلاعات کاربردی است.

Protein Data Bank

 بایگانی بانک داده پروتئین (PDB) به عنوان مخزن واحد اطلاعات در مورد ساختارهای سه بعدی پروتئین ها ، اسیدهای نوکلئیک و ساختارهای پیچیده خدمت کرده است.

Protein

 بانک اطلاعاتی پروتئین مجموعه ای از سکانس ها از منابع مختلف ، از جمله ترجمه از مناطق کدگذاری در GenBank ، RefSeq و TPA و همچنین سوابق SwissProt ، PIR ، PRF و PDB.  توالی پروتئین تعیین کننده‌ی اساسی ساختار و عملکرد بیولوژیکی است.

 

گردآورنده: سرکار خانم لیلا تنهایی

/0 دیدگاه /توسط

HPLC

سایت ویستاژن در این مطلب به توضیح روش کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا HPLC پرداخته است.

کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا HPLC

(High Performance Liquid chromatography) این روش از کروماتوگرافی مهم ترین و‌ متداول ترین روش می باشد که برای مواد غیر فرار در زمینه های مختلف در علوم مورد استفاده قرار می گیرد.که برای جداسازی و شناسایی و اندازه گیری مقادیر کم از مواد استفاده می گردد.
اولین بار توسط دانشمندی به نام تسوت (گیاه شناس روسی )که بر روی جداسازی رنگدانه های برگ سبز تحقیق می نمود،شناخته شد.
به نتایجی که از دستگاه HPLC بدست آورده می شود، کروماتوگرام می گویند.

اصطلاحات رایج  که در روش کروماتوگرافی مایع استفاده می شود

فازمتحرک (mobile phase): مواد مایع یا گازی که در دستگاه درجریان می باشد و سبب حرکت و‌ جابجایی نمونه درطول ستون می باشد.

فازساکن (stationary phase)

مواد جامد یا مایعی که در کروماتوگرافی است که باعث مواد روی آن عمل جداسازی و یا اکثرا جذب را انجام دهد.

زمان بازداری (Retention time)

مدت زمانی که نمونه خود را به آشکار ساز می رساند.

نمونه (sample)

 مخلوطی می باشد که معمولا مایع است که برای بررسی و آنالیز و اندازه گیری به دستگاه وارد می شود.

اساس جداسازی در روش های کروماتوگرافی به این صورت است که نمونه یا محلولی علاقه بیشتری به فاز ساکن دارد زیرا با سرعت کمتری درطول ستون میتواند عبور کند یا نمونه ای تمایل شدیدتری دارد که در فاز متحرک باشد زیرا با سرعت بیشتری ازستون گذر میکند.

اجزای کلی دستگاه HPLC عبارتنداز

 

۱.پمپ

از اصلی ترین قسمت های دستگاه HPLC می باشد که پمپ ها دارای انواع مختلفی می باشد که در HPLC بیشتر از نوع پیستونی مورد استفاده قرار می شود. دو مورد از مهم ترین ویژگی های پمپ ها از یکنواخت بودن و بدون پالس بودن آنها را نام برد.
ممکن است در ستون دستگاه افت فشار ظاهر شود به همین دلیل کم بودن قطر ذرات می تواند نشاندهنده از این امر باشد. پس می توان نتیجه گرفت که از این جهت پمپ استفاده می شود که نمونه بافشار(حدود ۴۰۰مگا پاسکال) وارد سیستم شود.
یک نکته مهم درمورد پمپ ها میتوان اشاره کرد که ازقطعات ضدخوردگی استفاده می شود زیرا که باعث تزریق مایعات و حلال های خورنده به سیستم می شود.

Degasser.۲

یا گاززدا: قبل ازورود حلال به سیستم باید مطئن شد که هیچ گونه هوا یا گازهای دیگری وجود نداشته باشد که باعث به وجود آمدن پیک های اضافی و برهم زدن یا تداخل با پیک هایِ به وجود آمده ازنمونه می شود.
و به زبان ساده تر می توان گفت: گاززدا وظیفه حذف هوا و‌یا گازهای اضافی را انجام می دهد و از‌وارد شدن آنها به دستگاه جلوگیری به عمل می آورند.

۳.سیستم تزریق

به دلیل وجود پمپ ها، فشار در سیستم بالا می باشد و امکان تزریق مستقیم به سیستم وجود ندارد.
سیستم تزریق شامل:یک لوپ(حلقه نمونه بردار) و بارگیری(Load) و تزریق است. درموقع تزریق،انژکتور برروی لود قرار گرفته و هنگامی که برروی تزریق گذاشته میشود تا نمونه تزریقب به سمت ستون سوق پیدا کند.
میزان تزریق در HPLC باید کمتراز کروماتوگرافی گازی(GC) باشد که حدودا ۵تا ۵۰۰ ماکرو لیتر می باشد.

۴.ستون

از مهم ترین بخش های سیستم HPLC است به دلیل اینکه جداسازی نمونه درمواقع عبور در داخل ستون انجام میپذیرد.

۵.آشکار ساز

وقتی می خواهیم یک آشکارساز مناسب انتخاب کنیم باید منجر به بهترشدن انتخاب پذیری و حساسیت فاز ساکن شود.
آشکارسازها انواع مختلفی دارد و بسته به شرایطشون در کروماتوگرافی مایع HPLC مورد استفاده قرار می گیرند که شامل

آشکار ساز یا دکتور طیف سنجی جرمی

براساس وزن مولکولی می باشد و اغلب برای ترکیبات پایدار حرارتی قطبی که وزن مولکولی بالا دارد مورد استفاده قرار می گیرد.

آشکار ساز هدایت الکتریکی

این آشکارساز یا دکتور درکروماتوگرافی یونی کاربرد دارد.و‌برای محلول های حاوی مواد یونی یا محلول های یونی استفاده می شود.

آشکار ساز چرخش نوری

این دکتور برای اندازه گیری یا مقیاس ترکیباتی که دارای ایزومر نوری هستند کاربرد دارد و توانایی جداسازی ایزومرهای نوری R و L را انجام میدهند.

آشکارساز رزونانس مغناطیس هسته

این روش حساسیت پایینی دارد به همین دلیل مزیت های فراوانی رادر خود جای داده است که متصل شدن روش های جداسازی کروماتوگرافی با NMR باعث شده که روشی قدرتمند و سریع برای جداسازی و درست کردن ساختار ترکیبات مجهول و محلول ها باشد.

گردآورنده: سرکار خانم پریناز زارع

/0 دیدگاه /توسط

ژنتیک انسانی چیست؟

سایت ویستاژن در این مطلب به معرفی رشته ژنتیک انسانی پرداخته است.

معرفی رشته ژنتیک انسانی 

رشته ی ژنتیک انسانی یک رشته ی بسیار جذاب در حوزه ی  ژنتیک محسوب می شود . ژنتیک انسانی به عنوان شاخه ای از علوم که به درمان مشکلات و اختلالات ژنتیکی مانند بیماری های مادرزادی ، عقب ماندگی ذهنی ، سرطان و رفع مشکلات ژنتیکی قبل تولد ، شناخت ناقلین بیماری ها، مشاوره ژنتیکی، نقش‌ ژنتیک‌ در رفتارهای‌ فردی‌ و اجتماعی ‌، شناخت‌ ژنتیک جمعیت ، ژن‌ درمانی‌ و مهندسی ژنتیک، تکنیک‌های‌ کاربردی در ژنتیک‌، روش‌های‌ اصلاح‌ نژاد و ژنتیک‌ مولکولی‌ ، پزشکی‌ قانونی‌ می پردازد . ژنتیک پزشکی به عنوان زیرمجموعه ای از ژنتیک انسانی است و به طور اختصاصی به بررسی بیماری های انسانی می پردازد . ژنتیک انسانی وزارت بهداشت بیشتر جنبه ی تحقیقاتی دارد و دانشجویان این رشته مقالات بسیار ارزشمندی را می توانند ارائه دهند در صورتی که ژنتیک پزشکی یک رشته ی بالینی است و بیمارانی با مشکلات ارثی را تحت درمان قرار می دهد .

شاخه‌های ژنتیک پزشکی عبارت‌اند از: ژنتیک بالینی، ژنتیک بیوشیمی، مشاوره ژنتیک، سیتوژنتیک، ژنتیک مولکولی و ژنتیک بیماری‌های شایع.

ژنتیک بالینی : بخشی از ژنتیک پزشکی و سلامت و بیماری افراد و خانواده‌ها را بررسی می کند .

مشاوره ژنتیک : بررسی احتمال بروز بیماری‌های ژنتیک در افراد.

سیتوژنتیک : علم مطالعه ساختمان کروموزوم  و علم تحلیل و بررسی کروموزوم‌ها با استفاده از تکنیک‌های باندینگ یا نوارگذاری یا شیوه‌های سیتوژنتیک مولکولی .

ژنتیک مولکولی  : گرایش زیست‌شناسی و ژنتیک است که به بررسی ساختار و کارکرد ژن‌ها در سطح مولکولی می‌پردازد .

بازارکار ژنتیک انسانی 

در مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیلان وزارت بهداشت ژنتیک انسانی در مراکز تحقیقاتی اعم از انستیتو پاستور ، وزارت علوم ، تکنولوژی زیستی ، همکاری در طرح‌های پژوهشی و آنالیز ژنتیکی سلول های انسانی به نواقص و بیماریهای ژنی و کروموزومی بیماران و … به تحقیق و پژوهش می پردازند . دانشجویان این مقطع با ارائه ی مقالات خود می توانند برای مهاجرت و تحصیل در خارج از کشور موقعیت بهتری  داشته باشند . ولی در رشته ی ژنتیک پزشکی در مقطع دکتری وزارت بهداشت دانشجویان می توانند با ارائه ی شماره نظام پزشکی در مطب به عنوان مشاوره ژنتیکی فعالیت کنند و همچنین عضو هیئت علمی دانشگاه شوند .

برای آزمون ارشد وزارت بهداشت سه مجموعه علوم آزمایشگاهی وجود دارد که علوم آزمایشگاهی (1) شامل رشته های بیوشیمی بالینی ، بیوتکنولوژی پزشکی و ژنتیک انسانی است . به دلیل متقاضی زیاد ، این رشته ها جزو رشته ها بسیار پررقابت هستند و داوطلبان سعی دارند در رشته ی پرطرفداری مانند ژنتیک انسانی پذیرش شوند

رشته های کارشناسی که می توانند در آزمون ارشد ژنتیک انسانی شرکت کنند :

کارشناسی زیست شناسی (همه گرایشها)، بیوتکنولوی گرایش صنعتی، ویروس شناسی، انگل شناسی پزشکی، ژنتیک، بیوشیمی، ایمنی شناسی، میکروب شناسی، تغذیه، علوم آزمایشگاهی، مامایی، دکترای عمومی گروه پزشکی، دکترای حرفه ای دامپزشکی و علوم آزمایشگاهی

واحد های رشته ژنتیک انسانی در مقطع کارشناسی ارشد 

تعداد کل واحدها 32: واحد
دروس اختصاصی اجباری18: واحد
دروس اختصاصی اختیاری 6: واحد
پایان نامه 8: واحد

ضرایب دروس امتحانی :

ژنتیک: ضریب 5
زیست شناسی سلولی و مولکولی : ضریب 2
بیوشیمی : ضریب 1
زبان : 2 ضریب

دروس اختصاصی کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی

 

تعداد واحد

ساعت

نام درس

نظری

عملی

جمع

2

34

–

34

ژنتیک انسانی

2

34

–

34

سیتوژنتیک

2

34

–

34

مهندسی ژنتیک

2

34

–

34

ژنتیک ایمنی

2

34

–

34

ژنتیک جمعیت

2

34

–

34

ژنتیک مولکولی

2

34

–

34

ژنتیک سرطان

2

34

–

34

تازه های ژنتیک انسانی

2

–

–

–

سمینار 1و2 (در دو نیمسال تحصیلی)

8

–

–

–

پایان نامه

 

دروس اختیاری کارشناسی ارشد رشته ژنتیک انسانی

 

تعداد واحد

ساعت

نام درس

نظری

عملی

جمع

2

34

–

34

ژنتیک میکروارگانیسم‌ها

2

34

–

34

ژنتیک رفتاری

2

34

–

34

ژنتیک بیوشیمیایی انسان

2

34

–

34

بیوشیمی کروماتین

2

17

34

51

کشت سلول و بافت

2

34

–

34

ژنتیک سوماتیکی و سیتوپلاسمی

2

34

–

34

اخلاق و ایمنی زیستی

1

–

34

34

روشهای عملی سیتوژنتیک

1

–

34

34

روشهای عملی ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک

2

34

–

34

زبان انگلیسی تخصصی

1

17

–

17

پزشکی مولکولی

 

 

منابع کنکور ارشد ژنتیک انسانی

منبع

عنوان

1-Text book of Biochemistry- Devlin
2-Biochemistry- Stryer
3-Principles of Biochemistry
منابع توصیه شده صفر تا صد بیوشیمی – دکتر مرادی و همکاران
گنجینه جامع سوالات بیوشیمی دکتر وطن نژاد

 بیوشیمی

1. H. Lodish & et al. Molecular cell biology. Last Edition

 زیست شناسی
سلولی و مولکولی

موریسون بوید (کتاب کامل)- شیمی آلی- مترجم دکتر یاوری

 شیمی آلی و عمومی

1. Emery’s Elements of Medical Genetics. Last Edition
2. Thompson & Thompson. Genetics in Medicine. Last Edition
3. H. Lodish & et al. Molecular cell biology. Last Edition
تاس ژنتیک انسانی- دکتر ذکری
درسنامه ژنتیک انسانی دکتر علی ذکری
گنجینه جامع سوالات ژنتیک انسانی با پاسخ تشریحی

 ژنتیک

1. Walker & et al. Microbiology
2. Jawetz & et al. Microbiology
3. Jokike & et al. Zinsser Microbiology
4. Finegulld (Baily & scoit). Diagnostic Microbiology
5. Murray. Microbiology
منبع توصیه شده صفر تاصد باکتری شناسی دکتر شکری مقدم

 میکروب شناسی

منابع اعلام شده توسط وزارت بهداشت – کتاب زبان انگلیسی 90 پلاس – منبع توصیه شده صفر تا صد زبان انگلیسی – جعبه ی سیاه زبان ارشد علوم پزشکی

 زبان عمومی

 

 

فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد رشته ژنتیک می توانند در مقطع دکتری در رشته های زیر ادامه تحصیل دهند

وزارت بهداشت: دکترای رشته های ژنتیک انسانی، بیولوژی تولید مثل، پزشکی مولکولی، علوم اعصاب، مهندسی بافت، نانو فناوری پزشکی، ایمنی شناسی پزشکی، زیست فناوری پزشکی، علوم سلولی کاربردی، خون شناسی آزمایشگاهی و علوم انتقال خون، نانوفناوری دارویی، انفورماتیک پزشکی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)، سلامت در بلایا و فوریتها (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)، سلامت و رفاه اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)، اپیدمیولوژی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)، مددکاری اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی به شرط داشتن کارشناسی مددکاری)، گفتار درمانی

گردآورنده: سرکار خانم آیدا مظفرزاده

/0 دیدگاه /توسط

اوتیسم چیست؟

سایت ویستاژن در این مطلب به معرفی اختلال اوتیسم پرداخته است.

اوتیسم چیست؟

اوتیسم، یا اختلال طیف اوتیسم (ASD)، به طیف وسیعی از شرایط اشاره دارد که با چالش هایی با مهارت های اجتماعی، رفتارهای تکراری، گفتار و ارتباط غیر کلامی مشخص می شود.

ما می دانیم که یک اوتیسم وجود ندارد بلکه زیرگروه های زیادی وجود دارد که بیشتر تحت تأثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارد. از آنجا که اوتیسم نوعی اختلال طیف است، هر فرد مبتلا به اوتیسم دارای مجموعه ای از نقاط قوت و چالش است. راه هایی که افراد مبتلا به اوتیسم یاد می گیرند، فکر می کنند و حل مسئله می توانند از مهارت های بسیار ماهر گرفته تا به شدت به چالش کشیده شود. برخی از مبتلایان به ASD ممکن است در زندگی روزمره به حمایت قابل توجهی نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نیاز به حمایت کمتری داشته باشند و در برخی موارد مشاغل زنده.

عوامل متعددی ممکن است بر رشد اوتیسم تأثیر بگذارد، و اغلب با حساسیت های حسی و موضوعات پزشکی مانند اختلالات دستگاه گوارش (GI)، تشنج یا اختلالات خواب و همچنین چالش های سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی و مشکلات توجه همراه است.
علائم اوتیسم معمولاً در سن 2 یا 3 سالگی ظاهر می شود. برخی تأخیرهای مرتبط با پیشرفت ممکن است حتی زودتر ظاهر شوند و اغلب اوایل 18 ماهگی نیز قابل تشخیص است. تحقیقات نشان می دهد که مداخله اولیه منجر به مثبت می شود.

در سال 2013، انجمن روانپزشکی آمریکا چهار تشخیص بیماری اوتیسم را در یک تشخیص چتر اختلال طیف اوتیسم (ASD) ادغام کرد. آنها شامل اختلال اوتیسم، اختلال متلاشی کننده کودک، اختلال رشد فراگیر که در غیر این صورت مشخص نشده است (PDD NOS) و سندرم آسپرگر بودند.

اوتیسم یک بیماری نیست بلکه یک اختلال رشد در فعالیت  مغز است. افراد مبتلا به این اختلال سه نوع علامت را از خود نشان می دهند: روابط اجتماعی ضعیف، مشکلاتی در ارتباط کلامی و غیرکلامی، و نیز علایق و فعالیتهای محدود. این علائم در سه سال اول زندگی بروز می کند و به نظر می رسد که در سرتاسر زندگی ادامه پیدا می کند. اگرچه داروی خاصی برای درمان اوتیسم وجود ندارد، ولیکن شروع زودتر آموزش، ضروری است چرا که ممکن است موجب بهبودی رشد اجتماعی و کاهش رفتارهای نامطلوب گردد. و احتمال دارد افراد اوتیسم بتوانند زندگی نرمالی داشته باشند.

علت اصلی این اختلال هنوز ناشناخته است. این اختلال در پسران شایع تر از دختران است. وضعیت اقتصادی ، اجتماعی ، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد.

این اختلال رشد طبیعی مغز را دچارمخط می کند. این بیماران در حیطه ی تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تأثیر می گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیر کلامی ، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می سازد . در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده می شود. در این افراد حرکات تکراری ( دست زدن ، پریدن ) پاسخ های غیر معمول به افراد ، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می شود و ممکن است در حواس پنجگانه نیز حساسیت های غیر معمول نشان دهند. اصلی ترین عامل برای این اختلال، اختلال در ارتباط است.

50 % از کودکان مبتلا قادر نیستند از زبان به عنوان وسیله اصلی برقراری ارتباط با سایرین استفاده نمایند. عدم به کار بردن ضمیر “من” از ویژگی های کلامی این کودکان است. از مسائل دیگر تکلمی، تکرار کلمات و جملات اطرافیان است.

علائم اوتیسم

یکی از مهمترین کارهایی که شما به عنوان والدین یا سرپرستان می توانید انجام دهید این است که علائم اولیه اوتیسم را یاد بگیرید و با نقاط عطف رشدی معمولی که فرزند شما باید به آن برسد آشنا شوید.

سن تشخیص اوتیسم و ​​شدت علائم اولیه اوتیسم بسیار متفاوت است. برخی از نوزادان در ماه های اول نکات خود را نشان می دهند. در برخی دیگر، رفتارها تا اواخر سن 2 یا 3 سالگی آشکار می شود.
همه کودکان مبتلا به اوتیسم همه علائم را نشان نمی دهند. بسیاری از کودکانی که مبتلا به اوتیسم نیستند، تعداد کمی از آنها را نشان می دهند. به همین دلیل ارزیابی حرفه ای بسیار مهم است.

موارد زیر ممکن است نشان دهد کودک شما در معرض اختلال طیف اوتیسم قرار دارد. اگر فرزند شما هر یک از موارد زیر را به نمایش گذاشت، بلافاصله از پزشک متخصص اطفال یا پزشک خانواده خود برای ارزیابی استفاده کنید:

تا 6 ماه

لبخندهای بزرگی اندک نیست و یا سایر عبارات گرم، شاد و جذاب

تماس چشمی محدود یا بدون تماس

تا 9 ماه

به اشتراک گذاشتن صداها، لبخندها یا دیگر بیان های چهره، به اشتراک گذاشتن کم و بیش یا نه

تا 12 ماه

کوچک یا اصلاً دوست داشتن
حرکات کوچک یا بدون پشت مانند اشاره کردن، نشان دادن، رسیدن یا موج زدن پاسخ نامگذاری کمی یا ناچیز است.

تا 16 ماه

خیلی کم حرف یا کم حرف

تا 24 ماه

دو کلمه بسیار معنا یا معنادار، دو کلمه (بدون تقلید یا تکرار)

در هر سنی

از دست دادن گفتار، بچگی یا مهارتهای اجتماعی قبلاً به دست آمده
جلوگیری از تماس چشمی
ترجیح مداوم برای تنهایی
دشواری درک احساسات دیگران
تأخیر در توسعه زبان
تکرار مداوم کلمات یا اصطلاحات (اکولالیا)
مقاومت در برابر تغییرات جزئی در روال یا محیط اطراف
منافع محدود
رفتارهای تکراری (کف زدن، تکان دادن، چرخش و غیره)
واکنش غیرمعمول و شدید در برابر صداها، بوها، سلیقه ها، بافت ها، چراغ ها و / یا رنگ ها
علائم بیماری اوتیسم در بزرگسالان و نوجوانان:
آیا شما گمان می کنید که احساسات و رفتارهای شما درگیر اوتیسم است؟ بسیاری از افرادی که اشکال کمتری از اوتیسم دارند تا بزرگسالی تشخیص داده نمی شوند.

شیوع اوتیسم

در سال 2020، CDC گزارش داد که براساس اطلاعات سال 2016، از هر 54 کودک در آمریکا 1 نفر مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) تشخیص داده شده اند.
1 از 34 پسر با اوتیسم شناسایی شدند
1 از 144 دختر مبتلا به اوتیسم
پسران چهار برابر بیشتر از دختران مبتلا به اوتیسم هستند.
اکثر کودکان پس از 4 سالگی هنوز در حال تشخیص بودند، اما اوتیسم را می توان با اطمینان از 2 سالگی تشخیص داد.
31٪ از کودکان مبتلا به ASD دارای ناتوانی ذهنی هستند (ضریب هوشی [IQ] \u003c70)

چه عواملی باعث اوتیسم می شود؟

تحقیقات نشان می دهد که ژنتیک در اکثر موارد درگیر است.
کودکانی که از والدین بزرگتر متولد می شوند در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند.
والدینی که فرزند ASD دارند، 2 تا 18 درصد شانس داشتن فرزند دوم را نیز دارند که تحت تأثیر قرار می گیرند.
مطالعات نشان داده است که در بین دوقلوهای یکسان، اگر یک کودک مبتلا به اوتیسم باشد، دیگری در حدود 36 تا 95 درصد از زمان مبتلا می شود. در دوقلوهای غیر همسان، اگر یک کودک مبتلا به اوتیسم باشد، دیگر فرزند درگیر آن می شود.

آیا اوتیسم با ژنتیک ارتباط دارد؟

بله. اوتیسم یک بیماری کاملا ژنتیکی است و در عین حال می‌تواند به دلایل ژنتیکی-محیطی نیز ایجاد شود. باید در نظر داشت که عوامل محیطی به تنهایی عامل ایجاد این اختلال نیستند. افزایش سن پدر، استفاده از برخی داروها در دوران بارداری و برخی عفونت‌ها از عواملی هستند که می‌تواند در ایجاد اوتیسم تاثیرگذار باشند.

برای فرزندم تست ژنتیک انجام دادم، اما مشکلی نداشت، پس علت چیست؟

این جمله کاملا اشتباه است. اگر جواب آزمایش ژنتیک منفی بوده‌ است، به این معنی نیست که مشکل ژنتیکی وجود ندارد؛ بلکه می‌تواند به این معنی باشد که آزمایش نتوانسته ‌است عامل ژنتیکی را پیدا کند.  تست ژنتیکی که در ایران انجام می‌شود، کاریوتایپ است. این تست می‌تواند تنها پنج درصد از عوامل ژنتیکی اوتیسم را شناسایی کند.

من یک فرزند مبتلا به طیف اوتیسم دارم، آیا امکان دارد  فرزند بعدی نیز مبتلا به اوتیسم باشد؟

عامل ایجاد اوتیسم هم می‌تواند وراثتی باشد و هم به دلیل جهش ژنتیکی در خود کودک ایجاد شود.اگر وراثتی باشد یعنی پدر یا مادر نقص ژن را داشته‌اند اما خودشان مبتلا به این اختلال نیستند. حالت غیر وراثتی از موارد وراثتی بیشتر است، یعنی احتمال این که کودک بعدی این اختلال را داشته باشد کمتر است. با این حال باید بدانیم که در ایران به دلیل آمار بالای ازدواج فامیلی، این احتمال افزایش پیدا می‌کند. تنها پاسخی که می‌توان داد این است که ازدواج فامیلی و وجود چند فرد با اختلال طیف اوتیسم در خانواده این احتمال را افزایش می‌دهد. اگر در خانواده کودکی مبتلا به اوتیسم باشد، این احتمال تا ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. در خانواده هایی با کودکان دوقلوی همسان ۸۰ تا ۹۵ درصد و در خانواده‌هایی با دوقلوی غیر همسان ۳۶ درصد احتمال دارد هر دو کودک مبتلا باشند.

آِیا برای اوتیسم از نظر ژنتیکی، درمانی وجود دارد؟

محققان کشورهای پیشرفته به نتایج جالبی در زمینه ژن درمانی اوتیسم رسیده‌اند، اما تمام این تحقیقات فعلا در مرحله آزمایشگاهی است و رسیدن به فاز انسانی نیاز به زمان بیشتری دارد.

گردآورنده: جناب آقای محمد صادق سلمانیان نژاد

/0 دیدگاه /توسط

سیستماتیک گیاهی

سایت ویستاژن در این مقاله به توضیح رشته سیستماتیک گیاهی پرداخته است.

         معرفی رشته سیستماتیک گیاهی

در رشته ی زیست شناسی گیاهی سیستماتیک انواع مباحث مربوط به گیاهان از جمله تفاوت های بین گونه ها،  پراکندگی جمعیت های گیاهی،  نحوه رشد و تکامل گیاهان ، سیستم تولیدمثلی و طبقه بندی گیاهان،  فیزیولوژی و مورفولوژی و اندام زایی آن ها مورد بررسی قرار می گیرد.هدف از این رشته تربیت دانش آموختگانی است که با فراگرفتن مهارت های لازم بتوانند در زمینه آموزش و تحقیقات ایفای نقش کنند.

فارغ التحصیلان این رشته می توانند کارشناس محیط زیست باشند،  به حفظ پوشش گیاهی کمک کنند و یا به عنوان دبیر زیست شناسی در مدارس مشغول به کار شوند.همچنین به این دلیل که موسسات و مراکز تحقیقاتی مایلند از میان دانش آموختگان کارشناسی ارشد و دکترای زیست شناسی گیاهی جذب  نیرو داشته باشند این افراد می توانند به راحتی فعالیت های موثر پژوهشی و تحقیقاتی انجام دهند.

رشته ی زیست شناسی گیاهی سیستماتیک در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می شود که در ادامه اطلاعات مربوط به هر یک ارائه خواهد شد.

 

کارشناسی ارشد زیست شناسی گیاهی سیستماتیک

 

نام دروس و ضرایب امتحان کارشناسی ارشد سیستماتیک گیاهی

 

ضریب

نام درس

2

زبان عمومی و تخصصی

3

مجموعه زیست شناسی

2

فیزیولوژی گیاهی

4

سیستماتیک گیاهی

2

تکوین گیاهی

 

 

دروس اختصاصی اجباری

واحد عملی

واحد کل

نام درس

ردیف

0

2

زیست شناسی تکونی گیاهی

1

0

2

یاخت شناسی و بافت شناسی مقایسه ای

2

0

2

متابولیسم گیاهی

3

0

2

جذب و انتقال در گیاهان

4

0

2

سیستماتیک گیاهی پیشرفته

5

0

2

بوم شناسی پوش های گیاهی

6

0

12

جمع

7

 

 

دروس اختصاصی اختیاری

واحد عملی

واحد کل

نام درس

ردیف

0

2

گرده شناسی

1

0

2

تنوع و تکامل گیاهان

2

0

2

جلبک شناسی پیشرفته

3

0

2

جغرافیاى گیاهی

4

0

2

فلور ایران

5

0

2

ایمنی زیستی

6

0

2

زیست شناسی و رده بندى خزه گیان

7

1

2

روش ها وابزارها در سیستماتیک گیاهی

8

1

1

آزمایشگاه فلور ایران

9

1

1

عملیات صحرایی گیاه شناسی

10

0

2

بوم شناسی گیاهی پیشرفته

11

0

2

ژنتیک جمعیت گیاهی

12

0

2

سیتوژنتیک گیاهی

13

1

2

تشریح مقایسه اى گیاهان آوندى

14

4

26

جمع

15

دانشجو باید 10 واحد از موارد فوق را بگذراند.

 

واحد عملی

واحد کل

نام

6

6

پایان نامه کارشناسی ارشد

 

 

دکترای زیست شناسی گیاهی سیستماتیک

داوطلبان فارغ التحصیل از کلیه رشته ها می توانند در کنکور دکترای رشته زیست شناسی گیاهی سیستماتیک شرکت کنند.دروس امتحانی کنکور دکتری و واحدهای درسی این مقطع به شرح زیر است:

 

دروس امتحانی کنکور دکتری زیست شناسی گیاهی-سیستماتیک و بوم شناسی

 

 

 

1.   مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل (فیزیولوژی گیاهی – سیستماتیک گیاهی و تکوین گیاهی شامل (ریخت شناسی، تشریح، ریخت زایی و اندام زایی)) و کارشناسی ارشد شامل (تاکسونومی جدید – اکولوژی پوشش های گیاهی – جغرافیای گیاهی و فلور ایران)

2. استعداد تحصیلی

3. زبان انگلیسی

                                                                                                                                                                                                                                 

                                                                                                                

واحدهای اختصاصی اجباری

تعداد واحد

نام درس

ردیف

2

سیستماتیک نظری

1

2

بیوسیستماتیک 1

2

2

بیوسیستماتیک 2

3

2

زیست شناسی جمعیت های گیاهی

4

2

سمینار

5

22

پایان نامه دکتری

6

 

 

واحد های اختصاصی اختیاری

تعداد واحد

نام درس

ردیف

2

خواستگاه گیاهان آوندی

1

2

جغرافیای گیاهی

2

2

تکامل و فیلوژنی در گیاهان

3

2

بازدانگان

4

2

نهاندانگان درختی و درختچه ای ایران

5

2

مباحث ویژه

6

2

زبان لاتین گیاه شناسی

7

32

جمع

 

مجموعا 4 واحد از موارد فوق می بایست گذرانده شود.

گردآورنده: سرکار خانم لیلا تنهائی 

/0 دیدگاه /توسط

رشته ویروس شناسی

سایت ویستاژن در این مطلب به توضیح رشته ویروس شناسی پرداخته است.

معرفی رشته ویروس شناسی

ویروس شناسی علم مطالعه ویروس ها و عوامل شبه ویروسی است. این رشته به بررسی جنبه های مرتبط با ویروس ها می پردازد: ساختار آنها ، طبقه بندی و تکامل آنها ، راه های آلوده سازی و بهره برداری از سلول های میزبان برای تولید مثل ، تعامل ویروس ها با فیزیولوژی و ایمنی ارگانیسم میزبان ، بیماری های ناشی از آنها ، تکنیک های جداسازی و کشت آنها و استفاده از آنها در تحقیقات و درمان. ویروس شناسی زیر مجموعه ای از میکروبیولوژی است.در رشته ی ویروس شناسی پزشکی دانشجویان اطلاعات ذکر شده را بطور گسترده فرامیگیرند و مهارت های لازم برای تشخیص و درمان بیماری های ویروسی را کسب کرده و آماده ی خدمت در مراکز تحقیقاتی می شوند.این رشته در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در برخی دانشگاه ها ارائه می شود.

در ادامه اطلاعاتی در مورد تحصیل در این رشته ارائه خواهد شد.

داوطلبانی که می خواهند در آزمون کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی وزارت بهداشت شرکت نمایند باید دارای مدرک کارشناسی یکی از رشته های زیر باشند

کارشناسی میکروب شناسی

انگل شناسی پزشکی

ایمنی شناسی

بیوشیمی

زیست شناسی (کلیه گرایشها)

حشره شناسی پزشکی

علوم آزمایشگاهی

علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی

دکترای حرفه ای دامپزشکی

دکترای عمومی گروه پزشکی

دروس و ضرایب امتحانی کارشناسی ارشد ویروس شناسی

نام درس ضریب
ویروس  شناسی پزشکی 3
انگل شناسی پزشکی 1
باکتری شناسی  پزشکی 1
زیست سلولی مولکولی 1/5
ایمنی شناسی پزشکی 2
زبان عمومی 2

 

 

منابع آزمون کارشناسی ارشد ویروس شناسی

زبان انگلیسی

Anderson, A. Active Skills for Reading (Vols. 1-4). USA: Thompson. 2008

KIRN, e. and Hartman, P. Interaction: Reading. McGraw-Hill. 2007

Atai, M.R. Shoja, J. Kafshgarsouteh, M. and Zolghadri, M. English for the Students of Medicine. Tehran: SAMT. 2013 (1391).

Seal, B. Academic Encounters: Reading, Study Skills and Writing. Cambridge Uni. Press. 2000

Shokrpour, N. and Mehbudi, A. Improving Reading Skills. Tehran: Jangal Publications.

Markstein, L. and Hirasawa, L. Developing Reading Skills (Vol. 1-3). Cambridge UniversityPress.

 

 

باکتری شناسی

Microbiology-Walker & et al

Microbiology-Jawetz & et al

Microbiology-Murray

Zinsser Microbiology-Jokike & et al

Diagnostic Microbiology-Finegulld (Baily & scoit)

 

ویروس شناسی

کتاب Medical Microbiology-E.Jawetz

کتاب Medical Microbiology-Zinsser

 

ایمنی شناسی

ایمنولوژی-ایوان رویت

ایمنولوژی-دکتر محمد وجگانی

 

انگل شناسی

کتاب Markell and Voge’s 2006, Medical Parasitologyکه توسط اساتید معتبر انگل‌شناسی ترجمه شده است.

 

زیست‌شناسی سلولی مولکولی

آخرین ویرایشMolecular cell biology-H.Lodish

لیست واحدهای درسی
  • دروس جبرانی کارشناسی ارشد ویروس شناسی
ردیف نام درس واحد درسی
1 علوم تشریحی 3
2 بیوشیمی کاربردی 3
3 فیزیولوژی عمومی 3
4 ژنتیک عمومی 2
5 حیوانات آزمایشگاهی و روشهای نگهداری آنها 2
6 روش تحقیق در علوم پزشکی 2
7 تکنولوژی اطلاع رسانی (IT) 2
8 آمار حیاتی 3
– جمع 20

* گذراندن این درس به عنوان درس جبرانی برای کلیه دانشجویان الزامی است.

دانشجو موظف است با تشخیص گروه آموزشی و تایید کمیته تحصیلات تکمیلی دانشگاه تمامی یا تعدادی از دروس جبرانی جدول فوق را بگذراند.

  • دروس اختصاصی اجباری کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی
ردیف نام درس واحد درسی
1 بیولوژی سلولی مولکولی یوکاریوتها و پروکاریوتها 2
2 ساختمان و فیزیولوژی میکروارگانیسم ها 2
3 ژنتیک میکروارگانیسم ها 1
4 آنتی بیوتیکها و عوامل ضد ارگانیسم ها 1
5 ارتباط میکروارگانیسم با میزبان 1
6 باکتری شناسی سیستماتیک (1) 2
7 باکتری شناسی سیستماتیک (2) 2
8 باکتری شناسی تشخیصی مولکولی 2
9 باکتری شناسی عملی 2
10 ویروس شناسی پزشکی 4
11 سمینار 1
12 کارآموزی در بیمارستان 2
13 پایان نامه 6
– جمع 28
  • دروس اختصاصی اختیاری کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی
ردیف نام درس واحد درسی
1 آسیب شناسی و آشنایی با تکنیک های آن 2
2 هماتولوژی 2
3 میکروسکوپ الکترونی 1
4 تک یاخته شناسی 2
5 قارچ شناسی 2
6 ایمنی شناسی با گرایش بیماریهای عفونی 3
– جمع 12
ادامه تحصیل در رشته ویروس شناسی

با مدرک کارشناسی ارشد ویروس شناسی ادامه تحصیل در مقطع دکترای رشته های زیر امکان پذیر است:

ایمنی شناسی پزشکی

باکتری شناسی پزشکی

بیولوژی تولید مثل

پزشکی مولکولی

نانو فناوری پزشکی

علوم سلولی کاربردی

ویروس شناسی پزشکی

زیست فناوری پزشکی

انفورماتیک پزشکی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)

سلامت در بلایا و فوریتها (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)

سلامت و رفاه اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)

اپیدمیولوژی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)

مددکاری اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی به شرط داشتن کارشناسی مددکاری)

گفتار درمانی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد به شرط داشتن کارشناسی گفتار درمانی)

بازار کار رشته ویروس شناسی

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در عناوین و موارد زیر مشغول به کار شوند:

استاد دانشگاه

میکروبیولوژی

پژوهشگر در مراکز تحقیقاتی

سازمان های استاندارد

شرکت های دانش بنیان

کارشناس آزمایشگاه طبی

کارشناس آزمایشگاه  غذا و دارو

کارشناس آزمایشگاه واکسن و سرم

مشاوره پزشکی

گردآورنده: سرکار خانم لیلا تنهایی

/0 دیدگاه /توسط